البته علت آن واقعی‌ترشدن نرخ دلار نیست، بلکه نزدیکی به اربعین حسینی و خرید بالای دلار برای سفر به کربلا ازیک‌سو و نزدیکی به انتخابات آمریکا و نگرانی فعالان بازار از پیروزی ترامپ و تهدید توافق هسته‌ای ازسوی‌دیگر، دو دلیل عمده آن است که دلار چند وقتی روی کانال سه‌هزارو ٦٠٠تومانی باقی بماند و خیال کاهش نداشته باشد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق ، آن‌گونه که تحلیلگران بازار ارز می‌گویند، با اینکه این دو از دلایل عمده افزایش قیمت دلار هستند، اما دلایل دیگری نیز پس پرده وجود دارد؛ اینکه دولت قصد ندارد از درآمدهای ارزی خود (بخوانید کاهش قیمت یورو) متضرر شود یا نزدیکی به انتخابات سال آینده ریاست‌جمهوری و افزایش شاخص جهانی دلار از دیگر عواملی هستند که سایه خود را روی بازار گسترانیده‌اند.
سایه شوم ترامپ بر بازار ارز
به گفته میثم رادپور، کارشناس ارز، مهم‌ترین عاملی که درحال‌حاضر دلار را تحت‌تأثیر خود قرار داده است، انتخابات آمریکاست. رادپور با بیان اینکه نزدیک‌شدن به انتخابات آمریکا، نبود اطمینان در بازار را افزایش می‌دهد، می‌گوید: انتخاب ترامپ می‌تواند آینده توافق هسته‌ای ایران و ١+٥ را تحت‌تأثیر قرار دهد و آن را تهدید کند. علاوه بر اینکه این نگرانی وجود دارد دوباره روابط ایران و آمریکا به تیرگی گذشته بازگردد.
افزایش تنش و خروج کنترل بازار ارز از دست دولت
او تصریح می‌کند: اگر کلینتون انتخاب شود، اتفاقی برای بازار ایران نخواهد افتاد، اما اگر ترامپ انتخاب شود، قطعا تنش‌ها در بازار ارز افزایش خواهد یافت و حتی این امکان وجود دارد که تنش‌ها آن‌قدر افزایش یابد که دولت نتواند بازار را کنترل کند. این کارشناس بازار ارز علت این تنش را این‌گونه بیان می‌کند: به نظر می‌رسد با انتخاب ترامپ در انتخابات آمریکا، به دلیل فشار اقتصادی بالا برای افزایش نرخ دلار، بازار ارز از دست دولت خارج شود و دولت دیگر نتواند کنترلی روی بازار ارز داشته باشد.
اربعین، دلار را گران کرد
او اشاره‌ای هم به سفرهای مردمی برای اربعین حسینی می‌کند و می‌افزاید: مسافرت‌ها برای اربعین حسینی نیز از دلایل عمده افزایش نرخ دلار در این روزهاست. به گفته او، طبق آمار اکنون بیش از ٩٠٠ هزار نفر برای سفر به کربلا اقدام کرده‌اند که اگر به طور میانگین هریک از آنها ٥٠٠ دلار هم خرید کنند، چیزی در حدود ٤٥٠ میلیون دلار بر بازار تحمیل می‌شود که حجم بسیار بالایی است و افزایش نرخ دلار را قطعا به همراه خواهد داشت. رادپور همچنین به افزایش شاخص جهانی دلار نیز اشاره می‌کند: امید به اینکه تا پایان سال میلادی، بانک مرکزی آمریکا، نرخ بهره بانکی را افزایش دهد، منجر به تقویت شاخص جهانی دلار شده است که همین مسئله نیز در بازار داخلی ایران اثرگذار بوده است.
افزایش نرخ دلار پس از انتخابات ریاست‌جمهوری
این تحلیلگر بازار ارز معتقد است، نگاه بازار ارز به انتخابات سال آتی نیز هست: تا انتخابات سال آینده ریاست‌جمهوری ایران نیز به نظر می‌رسد ملاحظات اقتصاد سیاسی دولت پابرجا باشد و نگذارد دلار به نرخ واقعی خود برسد که نتیجه آن باقی‌ماندن نرخ دلار در همین محدوده خواهد بود، اما پس از انتخابات قطعا با جهش نرخ دلار مواجه خواهیم بود، زیرا دولت انگیزه کافی برای افزایش نرخ آن را دارد. او تصریح می‌کند: دولت درحال‌حاضر نیز با کسری شدید بودجه مواجه است و برای جبران بخشی از این کسری، روی افزایش نرخ دلار متمرکز خواهد شد؛ بنابراین دولت ناچار است به افزایش نرخ دلار تن بدهد، زیرا فشار فزاینده بازار آزاد خودبه‌خود منجر به افزایش نرخ دلار خواهد شد.
افزایش تقاضا برای دلار نقدی در آستانه اربعین
محسن قادری، کارشناس بازار ارز و طلا، نیز می‌گوید: افزایش نرخ دلار در این روزها دلایل متعددی دارد، اما دلیل عمده آن نزدیکی به اربعین است. سال گذشته با نزدیک‌شدن به اربعین، بازار دلار حدود ١٥٠ تومان افزایش یافت. به گفته این کارشناس، اصلی‌ترین دلیل گران‌شدن دلار، افزایش تقاضا برای دلار نقدی برای سفر اربعین است. فعالان بازار از آنجا که جو سال گذشته بازار دلار را به یاد داشتند، یک هفته زودتر دست به خرید دلار زدند. به‌همین‌دلیل هم در دو هفته گذشته، دلار حتی اصلاحات ١٠ تومانی نیز به‌سختی به خود دیده است.
دولت، دلار را آزاد گذاشت
قادری دلیل دیگر را تلاش دولت برای کاهش‌ندادن درآمدهای خود می‌داند: دولت برای حفظ درآمدزایی خود، بازار را بسیار کنترل می‌کند. درحال‌حاضر ذخایر غیردلاری دولت بسیار بالاست که بخش بزرگی از آن را یورو تشکیل می‌دهد. این مسئله باعث می‌شود وقتی شاخص دلار قوی می‌شود، اگر دلار روی قیمت ثابتی بماند، درآمد دولت از فروش ارزهای دیگر خود کم می‌شود. درواقع وقتی نرخ برابری یورو در برابر دلار کاهش یابد، اگر قیمت دلار ثابت بماند، دولت مجبور است یورو را ارزان‌تر بفروشد و درآمد دولت کاهش می‌یابد، اما اگر دلار را آزاد بگذارد و دلار حرکت کند، نرخ برابری یورو در مقابل دلار افزایش می‌یابد و درآمد دولت کم نمی‌شود. به‌همین‌دلیل دولت به‌عنوان مهم‌ترین بازیگر بازار، به‌صورت غیرمستقیم با کاهش عرضه خود، سبب افزایش نرخ دلار در بازار می‌شود.
شگرد دولت برای افزایش درآمدهای ارزی
او تصریح می‌کند: وقتی یورو به این شدت ضعیف می‌شود، دولت دلار را آزاد می‌گذارد. با حرکت صعودی دلار، نرخ یورو به ریال افزایش پیدا می‌کند. چنین روشی شگرد دولت است برای اینکه درآمد خود را از بازار ارز افزایش دهد، بی‌آنکه اقدامات او اثر تورمی داشته باشد. این کارشناس ارز همچنین نگاهی به انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده و تأثیر آن روی بازار ارز می‌کند: نزدیک‌شدن به انتخابات اثر خود را روی همه بازارها خواهد گذاشت و قطعا اثر سیاسی بر بازارهای سهام و ارز مشاهده خواهد شد، اما این به این مسئله بستگی دارد که کاندیداها چه کسانی باشند و شرایط به چه نحوی پیش برود. او با نگاهی به انتخاب دور قبل ریاست‌جمهوری می‌گوید: در جریان انتخابات دور قبل، وقتی آقای هاشمی‌رفسنجانی و آقای روحانی ثبت‌نام کردند، قیمت دلار به‌شدت کاهش پیدا کرد و وقتی آقای روحانی برگزیده شدند، نرخ دلار به‌شدت سقوط کرد.
بی‌علاقگی دولت برای واقعی‌شدن نرخ ارز
قادری تصریح می‌کند: دولت علاقه‌مند است تا زمان انتخابات، دلار چندان گران نشود، اگر قرار است اتفاقی در جهت افزایش قیمت دلار رخ دهد، این اتفاق، به بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری موکول خواهد شد. بااین‌حال او معتقد است، دولت بعدی هر دولتی که باشد، قیمت دلار را منطقی‌تر می‌کند.
تک‌نرخی‌کردن ارز، برگ‌برنده یا برگ بازنده؟
این کارشناس بازار ارز، تک‌نرخی‌کردن ارز را یکی از مهم‌ترین اقدامات دولت تا پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری می‌داند که البته این اقدام برای دولت، حرکت روی لبه تیغ است: تک‌نرخی‌کردن ارز می‌تواند برگ برنده‌ای برای دولت در انتخابات ریاست‌جمهوری باشد، اما اگر تک‌نرخی‌کردن روی عددی غیرواقعی باشد، دیگر خاصیت برگ برنده نخواهد داشت و حتی به ضررشان نیز تمام خواهد شد. او با بیان اینکه نزدیکی به انتخابات، شرایط بازار را کم‌ثبات‌تر می‌کند، می‌گوید: در انتخابات آمریکا هم، همین الان بسیاری از افراد ترجیح دادند از پوزیشن‌های موجود بیرون بیایند و چندان فعال نباشند. در انتخابات ما نیز چنین می‌شود و ممکن است این بی‌ثباتی، با بالاتررفتن قیمت دلار و پایین‌بودن شاخص سهام خود را نشان دهد. ممکن است دولت برای کنترل اوضاع، برعکس شرایط در آن زمان عمل کند تا بازارها را باثبات نشان دهد، اما همه این اتفاقات به اهداف سیاسی دولت در آن زمان بستگی دارد.
