به گزارش اقتصادآنلاین، لیلا مرگن در شرق نوشت: آنها اگرچه اطلاع دقیقی از مالک اصلی معدن تاش ندارند؛ اما طوماری اعتراضی هم برای مسئولان تنظیم کرده‌اند تا به وضعیت معدن تاش رسیدگی شود. در منطقه شایع شده است که معدن متعلق به بخش دولتی نیست. اسفند سال گذشته وقتی خبرنگار از مهدی کرباسیان، مدیر‌عامل ایمیدرو، درباره استفاده‌نکردن از نیروهای بومی در معدن تاش سؤال کرد، او پاسخ داد که سیاست اصلی ایمیدرو استفاده از نیروهای بومی است و احساس می‌کنیم که بخش خصوصی هم آدم‌های عاقلی هستند و از نیروی بومی برای بهره‌برداری از معادن خود استفاده می‌کنند. کرباسیان در آن مصاحبه تلویحا مالکیت معدن تاش را متعلق به بخش خصوصی اعلام کرد؛ اما جعفر سرقینی، معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت ایمیدرو را مالک اصلی معدن تاش معرفی کرد. به گفته او قرار است مسائل مردم محلی در کمیتهای متشکل از نمایندگان وزارت صنعت، معدن و تجارت، ایمیدرو و منابع طبیعی بررسی شود. مشروح گفت‌وگو با معاون وزیر صمت، درباره شرایط بخش معدنی ایران را در ادامه می‌خوانیم:
بهره‌برداری از معدن شاهوار با اعتراض مردم محلی روبه‌رو است. مالک معدن شاهوار کیست؟
این معدن متعلق به آلومینای ایران است و آلومینای ایران هم متعلق به ایمیدرو است. مردم اعتراضاتی داشتند. قرار است یک تیم کارشناسی مجرب از وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی (ایمیدرو) و کارشناسان منابع طبیعی این مسئله را بررسی کنند.
به مردم محلی اعلام شده است که این معدن دست بخش خصوصی است و متعلق به ایمیدرو نیست. مدیر‌عامل ایمیدرو هم تلویحا اعلام کرده بود که این معدن متعلق به ایمیدرو نیست.
معدن با واسطه متعلق به ایمیدرو است. بهره‌بردار شرکت آلومینای ایران است و صد‌درصد سهام این شرکت هم متعلق به ایمیدرو است.
جمله «معدن تاش با واسطه متعلق به ایمیدرو است» را تشریح می‌کنید؟ آن واسطه کیست؟
سهامدار شرکت آلومینا ایمیدرو است و پروانه هم به اسم ایمیدرو است.
بخش خصوصی فعال در معادن زغال‌سنگ اعلام کرده است که 20 درصد تولید داخل این ماده معدنی را صادر می‌کند. با توجه به اینکه تولید تکافوی نیازهای داخلی را ندارد، چطور این هدف را محقق می‌کنید؟
صادرات محصولات معدنی به‌ویژه در بخش زغال‌سنگ حرارتی، در دستور کار است. زغال‌سنگ اشتغال زیادی به‌ویژه در مناطق دور‌افتاده ایجاد می‌کند. عمده معادن زغال‌سنگ ما در مناطق دور‌افتاده است. ما صادرات زغال‌سنگ حرارتی را تشویق می‌کنیم؛ البته در کنار این مسئله به اولویت تأمین نیاز داخل هم توجه می‌کنیم. با توجه به اینکه شرکت ذوب‌آهن برای تولید فولاد نیاز به استفاده از زغال‌سنگ دارد. اولویت ما تأمین نیاز داخل است؛ اما صادرات را هم تشویق می‌کنیم. در چهار تا پنج ماه گذشته، صادرات زغال‌سنگ راه افتاده است و با سرعت کمی پیش می‌رود. امیدواریم در بخش زغال‌سنگ حرارتی بتوانیم صادرات خود را رشد دهیم.
عمده ذخایر زغال‌سنگ کجا واقع شده است؟
ذخایر زغال‌سنگ ما در سراسر کشور پراکندگی دارد؛ ولی عمده معادن زغال‌سنگ حرارتی و کک در طبس واقع شده است. در‌عین‌حال در کرمان، شاهرود، استان‌های مازندران و گلستان ذخایر خوبی از زغال‌سنگ به‌ویژه زغال‌سنگ کک داریم.
معادن زغال‌سنگ از نظر ایمنی دچار مشکل هستند و ایمیدرو در راستای مسئولیت اجتماعی‌اش اعلام کرد که برای اصلاح شرایط این معادن وارد عمل خواهد شد. حادثه اخیر معدن زمستان‌یورت نشان می‌دهد ایمنی ضعیف معادن زغال‌سنگ است. برای بهبود شرایط این معادن وزارت صنعت چه اقدامی انجام خواهد داد؟
بخشی از اقدامات وزارتخانه از طریق ایمیدرو پیگیری می‌شود. با کمک این مجموعه امکانات مربوط به ایمنی معادن زغال‌سنگ را خریداری و در اختیار معدن‌کاران قرار دادیم. امسال هم این برنامه ادامه دارد. چهار پایگاه امداد و نجات و آموزش نکات ایمنی را در چهار نقطه ایران که مناطق زغال‌خیز کشور شامل طبس، کرمان، شاهرود و مازندران برپا خواهیم کرد.
برای اکتشاف و استخراج جدید در ذخایر زغال‌سنگ برنامه دارید؟
بله، بیشترین توسعه‌های ما در معادن منطقه طبس اتفاق خواهد افتاد زیرا پتانسیل بالایی دارد. این به آن معنا نیست که سایر مناطق را از نظر دور خواهیم داشت. بقیه مناطق هم برنامه‌های خود را خواهند داشت. مثل منطقه کرمان که توسعه‌های ما در این استان پیگیری می‌شود. ولی توسعه اصلی معادن زغال‌سنگ در طبس خواهد بود.
در ارتباط با پروانه بهره‌برداری معادن طبق قانون محدودیتی در ارتباط با تعداد پروانه وجود ندارد؟ یک نفر می‌تواند تعداد زیادی پروانه بهره‌برداری داشته باشد. طبق قانون داشتن تعداد زیاد پروانه تخلف نیست؟
تنها محدودیتی که در قانون وجود دارد، درباره تعداد پروانه‌های اکتشاف است. افراد حقیقی فقط می‌توانند یک پروانه اکتشاف داشته باشند. اشخاص حقوقی هم می‌توانند بیش از یک پروانه اکتشاف داشته باشند. متناسب با ظرفیت‌ها و توانایی‌های اشخاص حقوقی پروانه صادر می‌شود. البته در این بخش هم محدودیت داریم و این‌گونه نیست که پروانه اکتشاف در حقوقی‌ها هم بدون قاعده باشد بلکه اگر یک شرکت کامل امتیاز آورده باشد، حداکثر 10 تا 12 پروانه اکتشاف می‌تواند داشته باشد. اما قانون‌گذار در پروانه بهره‌برداری محدودیتی را لحاظ نکرده است، به این دلیل که سرمایه‌گذاری محدود نشود. اگر کسی بیش از یک معدن دارد از او تشکر می‌کنیم اما اگر فردی معادن متعددی دارد و کار نمی‌کند، ما برخورد می‌کنیم. اگر شما یا هر شخص دیگری بگوید آقای فلان 10 معدن دارد که هشت معدن آن غیرفعال است و فقط دو معدن کار می‌کند، پس از بررسی‌های لازم در صورت صحت این گفته، هشت معدن دیگر را از آن فرد پس می‌گیریم.
گفته می‌شود آقایی به نام ز، 32 پروانه معدن دارد و همه این معادن فعال نیست؟ این اقدام غیرقانونی نیست؟
او 32 پروانه ندارد. اینها ممکن است در مراحل اخذ موافقت‌های منابع طبیعی و محیط زیست باشد اما مطمئن باشید که هیچ بهره‌برداری نمی‌تواند معادن را معطل بگذارد. مگر اینکه عذر مناسبی مثل ممانعت محیط زیست و منابع طبیعی داشته باشد. اگر این اشکالات رفع‌شدنی نباشد، باید پروانه را باطل کنیم و قانون می‌گوید که هرکس پروانه‌ا‌ش فعال نباشد، باطل است.
در مورد معادن شن و ماسه این موضوع مطرح است که معادنی که ذخایر آن خیلی اقتصادی نیست پروانه بهره‌برداری‌شان در بازار دست به دست می‌چرخد تا قیمت پروانه بهره‌برداری بالا برود. این خلاف قانون نیست؟ این بورس‌بازی‌ها را تأیید می‌کنید؟
برای جابه‌جایی پروانه بهره‌برداری‌ها هیچ محدودیتی در قانون نداریم. پروانه اکتشاف فقط یک بار قابلیت واگذاری دارد. بیش از یک بار جابه‌جایی این پروانه‌ها ممکن نیست اما پروانه بهره‌برداری می‌تواند چندین بار جابه‌جا شود. محدودیتی در قانون نداریم اما این مشروط به آن است که معادن فعال باشند. پروانه یک معدن خوابیده و غیرفعال را نمی‌توان دست به دست کرد زیرا در انتها این پروانه ابطال می‌شود.
شنیده شده که پروانه بهره‌برداری معادن غیرفعال دائما دست به دست می‌شود. این تجارت غیرقانونی نیست؟
کسی که پروانه را می‌خرد، کاغذ باطله می‌خرد. اگر پول زیاد دارد و کاغذ باطله می‌خرد، مسئله دیگری است.
چرا خریدار چنین پروانه‌ای، کاغذ باطله خریداری کرده است؟
به خاطر اینکه معدنی که فعال نیست، مهلت دارد. اگر در آن مهلت معدن فعال نشود، پروانه باطل خواهد شد.
مهلت استخراج معادن پس از عملیات اکتشاف چقدر است؟
مهلت بستگی به نوع معدن دارد. در معادن مختلف که ظرفیت‌های مختلفی دارند، مهلت‌ها متفاوت است. در مورد معادن شن و ماسه، اگر بعد از یک سال فعال نشود و دلایل موجه برای این مسئله وجود داشته باشد، پروانه یک سال دیگر هم تمدید می‌شود. بعد از این مهلت اگر معدن فعال نشد، پروانه را به شورای‌عالی معادن برای فسخ قرارداد می‌بریم. برای بقیه معادن، سه سال تعطیلی هم امکان‌پذیر است به شرط آنکه دلیل تعطیلی موجه باشد. نه اینکه من دلم می‌خواهد معدن را تعطیل کنم. دلیل موجه برای تعطیلی معدن مثل نبود بازار یا وجود معارض است در غیر این صورت، مجوز معدن باطل می‌شود.
روستاییان مجاور معدن طلای اندیرگان کندی در آذربایجان شرقی به عدم رعایت استانداردها و وجود باطله‌های این معدن اعتراض دارند. برای استانداردشدن این معدن چه برنامه‌ای دارید؟
همه معادن موظف هستند که استاندارد را رعایت کنند اما در طلا با حساسیت بیشتر این مسائل پیگیری می‌شود، زیرا در معادن طلا از سیانور استفاده می‌کنند. هر معدنی که استانداردهای اجباری مربوط به مهار سیانور را جدی نگیرد، توسط محیط زیست تعطیل می‌شود. خود ما هم چنین معادنی را تعطیل می‌کنیم.مطمئن باشید اگر چنین گزارشی صحت داشته باشد، ابتدا از معدن نمونه می‌گیریم و بعد اقدامات لازم را انجام می‌دهیم. مطمئن باشید اگر معدنی آلوده‌کننده باشد، فقط ما مدعی نیستیم بلکه محیط زیست هم مدعی است. ملاک آلوده‌بودن، صحبت‌های مردم نیست؛ باید آزمایشگاه و چاه‌هایی که زده می‌شود این مسئله را تأیید کند.
