نخستین ساختمان بلندمرتبه تمام فلزی ایران جلوی چشم میلیون‌ها ایرانی در حالی که به منیتور شبکه خبر خیره شده و یا در اطراف پلاسکو جمع بودند، فرو ریخت. ساختمان پلاسکو، ساختمانی در ضلع شمال شرقی چهارراه استانبول، تهران بود. از این ساختمان ۱۷ طبقه به‌عنوان اولین ساختمان مرتفع و مُدرن ایران یاد می‌شد. از عمر این ساختمان 55 سال می گذشت و همواره یکی از نمادهای مدرنیته ایران به شمار می رفت. هر سال عید در طبقه اول این پاساژ که دارای هفت حوض زیبا بود، هفت سین چیده می شد که امسال برای همیشه این خاطره در آتش سوخت.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از خبرآنلاین، با این حال آتش از صبح امروز 30 دی، به جان طبقه هشتم و نهم این ساختمان افتاد و به نظر می رسد که نبود روش های صحیح اطفاء حریق باعث شد که ساختمان تمام فلزی با وجود نیروهای آتش نشانی ایستاده فرو بریزد. تا کنون گزارش شده که بیش از 38 نفر در این حادثه آسیب دیدند و تعدادی از آتش نشانان جان خود را از دست دادند.
این ساختمان در مصادره بنیاد مستضعفان بود و پیش از این بارها شنیده شده بود که قرار است به بهانه نوسازی و بازسازی تخریب شود که هر بار با مخالفت مغازه داران و کسبه رو به رو شد و این بنا به زندگی خود ادامه داد. مغازه داران حتی با تغییر نمای این ساختمان مخالف کرده بودند. کارشناسان و دوستداران میراث فرهنگی از آنجاییکه این بنا جزو نخستین پاساژهای بلندمرتبه تهران به شمار می آمد برای ثبت ملی آن تلاش کرده بودند اما هر بار این تلاش ها با شکست رو به رو شد و حتی تعمیراتی که قرار بود برای بهبود وضعیت این ساختمان انجام شود از سوی مسئولان شهرداری صورت نگرفت.
احمد محیط طباطبایی، کارشناس میراث فرهنگی تهران می گوید: «عمر این ساختمان 55 سال بود. اما از نظر خاطره و حافظه تاریخی بسیار ارزشمند بوده و جزو یادگارهای دوره مدرنیته به شمار می رفت.»
به گفته او، پیش از این هم این ساختمان به دنبال حریق سینما تهران دچار آتش سوزی شده بود اما همان زمان با تدابیر درست این آتش خاموش شد و بعد از آن بود که بازار کویتی ها شکل گرفت.
او عامل اصلی این فاجعه را نبود روش های درست اطفاء حریق و کپسول های آتش نشانی در مغازه ها می داند:« این ساختمان در چند سال اخیر کارگاه شده بود که اصلا با کاربری آن همخوانی نداشت. متاسفانه این مسئله در بسیاری از بافت های تاریخی و میراث فرهنگی ایران دیده می شود. نباید فراموش کرد که بازار مولوی با وجود این همه مواد آتش زا هیچ گونه وسیله و ابزار ایمنی در برابر خطر را ندارد.»
اطراف ساختمان پلاسکو، کلیسا و بناهای تاریخی و مغازه های عتیقه فروشی زیادی وجود داشت که به نظر می رسد با توجه به فرو ریختگی این بنا در خود، تا الان آماری از این تخریب ها داده نشده است با این حال نباید فراموش کرد که همواره این بناها به دلیل نبود امکانات اطفاء حریق در خطر هستند.
به گفته محیط طباطبایی، پایین این ساختمان پر از مغازه آکواریمی و ماهی فروشی بوده که حتما همه این ماهی ها در قفس شیشه ای خود مردند.
ساختمان پلاسکو را حبیب‌الله القانیان، رئیس انجمن کلیمیان تهران و مالک شرکت پلاسکو، بزرگترین کارخانجات صنایع پلاستیک‌سازی ایران، ساخت. گفته می‌شد که آیت‌الله طالقانی در مخالفت با ساخته‌شدن بلندترین ساختمان تهران توسط یهودیان ایرانی، ابراز مخالفت و نارضایتی کرده‌بود. پس از انقلاب اسلامی، ساختمان پلاسکو و ساختمان آلومینیم که آن‌هم متعلق به حبیب‌الله القانیان بود، به نفع بنیاد مستضعفان مصادره شدند.
حبیب‌الله القانیان، متولد 1288 خورشیدی، از خانواده‌ای بود که به‌مدت چند دهه پیشگام نوآوری‌های تجاری و صنعتی در ایران بودند. درواقع این خانواده پس از جنگ جهانی دوم، با امتیازی که برای فروش لباس‌های متفقین به‌دست آوردند، در مسیر ثروت‌اندوزی قرار گرفتند. حبیب که کارش را در نوجوانی، در هتل یکی از اقوام آغاز کرده بود، با برادرانش در بازار به کار تجارت پرداخت. گفته می‌شود برادر حبیب به آمریکا سفری داشت و با صنعت تازه‌ی پلاستیک‌سازی آشنا شد و ایده را به ایران آورد. آن‌ها در سال 1337 شرکت پلاسکو و پس از آن، صنایع پروفیل آلومینیوم را تاسیس کردند.
