فرونشست زمین در تهران ۹۰ برابر حد بحران

یازدهم شهریورماه امسال حفره ای با عمق هشت و قطر پنج متر در اتوبان ستاری- خیابان پیامبر- ایجاد شد.

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایرنا، در این حادثه یک دستگاه پژو 206 به داخل حفره افتاد و خودرو سواری پراید که در آستانه سقوط بود، مهار شد؛ همچنین دو خط لوله تغذیه گاز پلی ‌اتیلن مسدود و گاز 1200 مشترک به مدت چهار روز قطع شد.

پس از حادثه هفت دستگاه آمبولانس، دو دستگاه اتوبوس آمبولانس و شماری اورژانس موتوری برای تخلیه ساکنان از محل حاضر شدند که تخلیه خانه سالمندان با مشکل روبرو شد.

خوشبختانه حادثه آسیب جانی به همراه نداشت و می‌توان گفت مانند حادثه فرونشست زمین در محله شهران منطقه پنج شهرداری تهران به دلیل اینکه در ساعت های اولیه بامداد بود و بار ترافیکی وجود نداشت، با حضور به موقع مسئولان و سازما‌ن‌های ذیربط ختم به خیر شد و تلفات جانی سنگین نداشت.

با این همه خطر فرونشست، همواره مناطق تهران را تهدید می‌کند و در روزهای گذشته شاهد این پدیده در میدان قیام و خیابان مولوی تهران بودیم.

فرونشست زمین در تهران 90 برابر حد بحران اتحادیه اروپا

فرونشست زمین در تهران 90 برابر حد بحران اتحادیه اروپاست و هر روز یک میلیمتر از زمین تهران نشست می‌ کند که با 36 سانتیمتر نشست سالیانه بین کشورهای جهان رکورددار است.

به منظور بررسی علت های این حادثه در آغاز باید تفاوت دو مفهوم فرونشست و فروچاله را بیان کرد.

فرونشست، پدیده‌ای مرفولوژیکی است که تحت‌تاثیر حرکت فررو زمین پدید می‌آید که در یک بازه زمانی و به طور تدریجی زمین به حالت قائم رو به پایین حرکت می‌کند اما درباره این حادثه که به صورت ناگهانی و در سطح کوچکی از زمین اتفاق افتاده، استفاده از واژه فروچاله مناسب‌تر است.

فرونشست زمین به علت های مختلف همچون انحلال تشکیلات زیرسطحی، تراکم رسوب در اثر استخراج سیالات، فرسایش مکانیکی زیرسطحی، سطوح شیبدار، انقباض خاک‌های رسی، ایجاد حفره در اثر انحلال، ریزش سازه‌های زیرزمینی، برداشت آب‌های زیرزمینی و... رخ می دهد.

دلایل نشست های تهران

درباره حادثه اتوبان ستاری می توان سه دلیل مطرح کرد که تایید هر کدام به بررسی بیشتری نیاز دارد.

دلیل اول برداشت بی رویه آب از منابع زیرزمینی و قنات‌هاست که به کاهش سطح آب های زیرزمینی و افزایش تنش خاک به سبب خالی شدن آب درون حفرات منجر می شود.

این اتفاق به مرور زمان به نشست کردن خاک، پر شدن حفرات و ایجاد شدن گرادیان هیدرولیکی می انجامد که در نتیجه شسته شدن ذرات خاک و حرکت آنها به داخل چاه و قنات را به دنبال دارد.

دلیل دوم وجود آب های زیرسطحی در اثر عواملی مانند نشت سیستم آبرسانی و فاضلاب است که همراه با اختلاف تراز شمالی- جنوبی شهر تهران و نفوذپذیری و تخلخل خاک باعث ایجاد گرادیان هیدرولیکی و در نتیجه، حرکت آب بین خلل و فرج می شود.

این امر باعث شسته شدن خاک با دانه بندی ریزتر و خالی شدن فضای بین خاک و افزایش تخلخل در خاک و به اصطلاح پدیده لانه روباه می شود و پدیده فرونشست را تشدید می کند.

دلیل سوم که چندان دور از واقعیت به نظر نمی رسد، حفاری ‌های مترو و وجود تونل مترو نزدیک محل حادثه است.

این حفاری‌ها در عمق ناشی از ماشین‌ های حفاری به لرزش خاک‌های دانه ای و متراکم‌شدن آنها و نشست سقف تونل منجر می شود.

همچنین وجود تونل‌ها در زیر زمین نیز باعث افزایش گرادیان هیدرولکی و پدیده آب شستگی می‌شود. در این حادثه نیز کارگران مترو گفته‌اند به دلیل نشت خاک به داخل تونل مترو خط 6، از داخل تونل فرار کردند.

حادثه فروچاله منطقه شهران نیز در مجاورت عملیات حفاری خطوط مترو رخ داده بود.

تاکنون علت اصلی حادثه فرو نشست زمین در اتوبان ستاری به طور قطع مشخص نشده است و شاید بتوان گفت مجموعه‌ای از سه دلیل بالا به صورت زنجیره‌ای از حوادث به این حادثه منجر شده‌است.