ساخت‌و‌ساز درسال94 به‌کجا می‌رسد؟

بررسی‌ها نشان می‌دهد ساخت یک واحد مسکونی در مدت زمان نرمال و بدون هیچ مشکلی، 18 ماه زمان نیاز دارد تا یک واحد مسکونی از زمان صدور پروانه تا پایان کار ساخته و آماده سکونت شود. از اواسط سال گذشته زمزمه‎های کاهش صدور پروانه‎های ساختمانی شنیده می‎شد، خبری که چندان برای بازار به رکود رفته مسکن مناسب نبود. گرچه دو سالی می‌شود که بازار مسکن در رکود سپری می‎کند اما چشم امید صاحب‎نظران و کارشناسان به تعداد واحدهای مسکونی مازاد خالی و در حال ساخت بود تا بتواند وزنه عرضه و تقاضا را مساوی نگه دارد. اما حال که گفته می‎شود این آمار روبه کاهش است، باز هم سودای کمبود عرضه نسبت به تقاضا در سر پرورانده می‎شود. کمبود مسکنی که تا همین پیش از ساخت واحدهای مسکونی مهر مدام روی میز مسئولان بود،باز هم می‎خواهد تکرار شود. سال 85 بود که بیت‎الله ستاریان، کارشناس مسکن از کمبود تعداد واحدهای مسکونی در کشور گلایه کرده و گفته بود که باید حداقل سالانه 1.5 میلیون واحد مسکونی در شهرها ساخته شود تا نیاز روز مسکن در هر سال تامین شود.گرچه این طرح سال‎ها روی میز وزارت مسکن بود، اما درنهایت در سال 86 با طرح عمرانی مسکن مهر همراه شد. پس از آن کلنگ ساخت و ساز مسکن مهر زده شد اما پس از حدود هشت سال تنها دو میلیون و 200هزار واحد مسکونی ساخته و این باعث شد تا نه تنها حدود 600هزار واحد مسکونی مهر در حال ساخت در نوبت ساخت باشند، بلکه هیچ پروژه جدید دولتی دیگری در بخش مسکن کلنگ نخورد و به تعداد واحدهای مسکونی مورد نیاز افزوده شود . حالا با کاهش تعداد صدور پروانه‎های ساختمانی و شایعه اینکه دیگر شهرهای بزرگ زمینی برای عرضه ندارند، کمبود مسکن را گوش‎زد می‎کنند. انگار کمبود مسکن رشد صعودی به خود گرفته است و این کمبود بر منحنی مشکلات مسکن سنگینی می‎کند. مردادماه سال گذشته وزیر وقت راه وشهرسازی بر نیاز به حدود شش میلیون واحد مسکونی برای 12 میلیون زوج در انتظار ازدواج خبر داد و در مقابل از مازاد یک میلیون و 600 هزار خانه خالی در کشور خبر رسید. دولت یازدهم سکان مسکن را تحویل گرفت اما طبق آخرین بررسی‌ها هنوز حتی یک واحد مسکونی مازاد از طرح مسکن مهر نساخته است و همچنان می‌گوید برنامه‎هایی در سر دارد . براساس آخرین آمار مرکز آمار ایران (بهار 1393)تعداد سه هزار و 522 پروانه ساختمانی توسط شهرداری تهران صادر شده که نسبت به فصل گذشته حدود 2.9 درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته حدود 50.5 درصد کاهش داشته است. این تعداد پروانه حدود 10.3 درصد از کل پروانه های ساختمانی کشور را تشکیل می‌دهند. از پروانه‎های صادر شده در شهر تهران 19 پروانه (5 درصد) مربوط به افزایش بنا و سه هزار و 503 پروانه (99.5 درصد) مربوط به احداث ساختمان بوده که پروانه‌های صادر شده برای احداث ساختمان نسبت به فصل گذشته حدود 2.8 درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته حدود 50.6 درصد کاهش داشته است. تعداد واحدهای مسکونی پیش‌بینی شده در پروانه‌های صادر شده برای احداث ساختمان از سوی شهرداری تهران در بهار سال 1393 بالغ بر 26 هزار و 493 واحد بوده که نسبت به فصل گذشته حدود 3.2 درصد و نسبت فصل مشابه سال گذشته حدود 53.3 درصد کاهش داشته است. با توجه به آخرین آمار اعلامی در بخش پروانه‌های صادر شده می‌توان نتیجه گرفت که ساخت‌وساز روند نزولی به خود گرفته است، اما آیا این روند در امسال هم تکرار می‌شود؟ در این مورد فردین یزدانی، کارشناس مسکن بر این باور است که قطعا با کاهش ساخت سازها که در طول یکسال گذشته هم بیشتر شده است بر بازار مسکن تاثیر گذار خواهد بود، به گونه‌ای که می‌تواند موجب کمبود مسکن و مشکلاتی همچون عرضه و تقاضا شود. این کارشناس اعلام کرد که با ادامه روند کاهش ساخت و سازها ، باز هم بازار با کاهش مسکن مواجه می‌شود، چرا که واحدهای خالی بالای شهر ملاک نیاز مسکن جامعه نیست و کمبود مسکن همواره برای نیازمندان اقشار متوسط است. به گفته وی، بایددولت در ابتدای سال برنامه‌های خود را در بخش ساخت و ساز تقویت کند تا همچون سال گذشته بازار مسکن با کمبود واحدهای مسکونی مواجه نشود. این در حالی است که بیت‌الله ستاریان، کارشناس اقتصادی بارها به کمبود مسکن در کللان شهرها اشاره کرده و گفته است که باید علاوه بر برنامه‌های دولتی در بخش مسکن ، انبوه سازان نیز دست به کار شوند و بازار را با افزایش عرضه همراه کنند. پیش تر نیز رئیس کانون سراسری انبوه‌سازان تهران از کاهش ساخت وساز گلایه کرد و گفته بود که با افزایش قیمت مصالح ساختمانی و افزایش قیمت زمین سازندگان رغبت و توان کمتری برای ساخت و ساز دارند. به گفته ایرج رهبر ، در مدت اخیر که بسیاری سازندگان درگیر ساخت و تحویل واحدهای مسکن مهر بودند توان مالی کمتری برای ساخت و ساز داشتند. به گزارش اقتصادی نیوز، وی که همواره بر تولید مسکن تاکید داشت اظهار کرد: در صورتی که مردم قدرت خرید مسکن داشته اما واحد مسکونی مورد نیاز وجود نداشته باشند، مشکلات عرضه و تقاضای بازار افزایش می‎یابد و در نتیجه متقاضی مجبور به خرید واحد مسکونی با قیمت بیشتر می‎شود. به گفته رئیس کانون سراسری انبوه سازان تهران ، پیش از افزایش تسهیلات مسکن و افزایش قدرت خرید، ابتدا باید راهی برای ساخت وساز بیشتر در نظر گرفته شود، به گونه‎ای که همزمان با تشویق مردم به خرید مسکن، به تولید هم فکر شود . بر این اساس رئیس هیئت مدیریت کانون سراسری انبوه‎سازان سراسر کشور نیز اواخر سال گذشته اظهار کرد که میزان ساخت‌وسازها در کشور هنوز قابل قبول نیست. جمشید برزگر بر این باور است که ساختمان‎های در حال ساخت مربوط به پروانه‎های صادر شده قبل از سال 91 است و میزان ساخت و ساز در سال‎های پیش‌رو چندان امیدوار کننده نیست .در سال‎های 91 ،92 و 93 تعداد پروانه‎های صادر شده به شدت کاهش یافته و پیش‎بینی می‎شود تعداد ساخت‌وسازها تا دو سال دیگر به شدت کاهش یابد و رکود بیشتری در بازار حاکم شود.