وقفه در رشد شاخص کل بورس

بدین‌ترتیب متغیر مصطلح به دماسنج بازار سرمایه که درصدد درنوردیدن ارتفاع 72هزار واحدی بود با ریزش 4.67 واحد از طی چنین مقصدی جا ماند و به عدد 71925 رضایت داد. این در حالی بود که تلاش‌هایی در جهت قوت بخشیدن به مسیر صعودی این متغیر در قالب معاملات عمده در نماد عادی روی سهام دو غول صنعتی صورت گرفت. با این اقدامات هر چند در لحظاتی دورنمای بازار سبزینه نشان داده شد، اما روح حاکم بر فضای بازار سهام رنج‌دیده خاطرتر از چنین کوشش‌هایی است که صرفا به رشد رقمی متغیر شاخص کل دلخوش شود. سالی که شرح حال اقتصاد آن با واژگان «بسیار سخت» از زبان وزیر اقتصاد توصیف می‌شود نباید به بازار سرمایه‌اش نیز دل بست، چه آنکه شرح وضع این بازار نیز از دید فعالان آن نه‌تنها سخت بوده بلکه با زیان‌هایی که برای سرمایه‌گذاران به بار آورده است، سال تلخ بورسی بنا به ذایقه بازیگران این بازار باید نام نهاد. هرچند طیب‌نیا سال جاری را دوران سخت اقتصادی کشور تعریف می‌کند اما این روزها خبرهای تلنگرآمیزی به اقتضای اوضاع و احوال سیاسی در جهان به اقتصاد وطنی در حال روی دادن است. از جمله انعقاد قرارداد 70میلیاردیورویی پروژه اقتصادی بین ایران و روسیه است، بر این اساس با توجه به تحریم روسیه نیز از سوی اتحادیه اروپا و امریکا و قدمت تحریم‌شدگی ایران مزید بر علت مبادلات مالی بین دو کشور با واحد پولی طرفین شد. از سوی دیگر 4‌میلیارد دلار قرارداد فاینانس با چین جهت توسعه 12‌طرح جدید در صنعت پتروشیمی بسته می‌شود. همه این اقدامات در حالی شکل می‌گیرد که هنوز تکلیف بسته ضد‌رکود دولت در مجلس تعیین نشده است، چراکه به اعتقاد دولتمردان اقتصادی این بسته سرنوشت رکود و به تبع آن بازارهای مالی و سرمایه کشور را مشخص خواهدکرد. اما از طرف دیگر شاید نتوان اعمال و اقدامات این روزهای مقام ناظر که در روند معاملات صورت می‌گیرد و به جریان متعارف و مرسوم بازار نیز تبدیل شده است را صرفا تلاش‌هایی مغرضانه در جهت شاخص‌سازی و واداشتن این بازار به جلوه‌یی از رونق، قلمداد کرد بلکه ترس از فراگیری و عمیق‌تر شدن رکود و کسادی بر بورس تهران هر مسوول دیگری نیز که به جای مسوولان فعلی بود را وادار به چنین تصمیمات و اقداماتی می‌کرد. آخر کشوری که با تب تحریم می‌سوزد و با تورم مزمن متورم شده، تولید و صنعتش در ورطه رکود گرفتار شده، شاید اهمیت به بازار سرمایه در چنین شرایطی در اولویت و ضروریات اهداف اقتصادی نباشد، اما از آنجایی که بازار سرمایه از منظر بازدارندگی سیل نقدینگی نیز انگاشته می‌شود، رشد و رونق آن به دغدغه دولتمردان تبدیل شده است. شاید از این جهت باشد که مسوولان بورسی اجازه می‌دهند برای تحرک بخشی به این بازار در یک نوبت سفارش معامله بیش از 15میلیون سهم از طرف یک متقاضی خریداری شود و به جای دستکاری قیمتی سهم، عنوان حمایت‌های حقوقی از بازار نام می‌گیرد. اتفاقات آخرین روز کاری بازار اما دو گروه فلزات اساسی و محصولات شیمیایی، صنایعی بودند که در رقابت با هم نهایتا افت و خیز شاخص را با روند خنثی مواجه کردند. برپایه این گزارش فملی نماد ملی صنایع مس ایران روز گذشته با معامله بلوکی در نماد عادی با رشد 3درصدی تاثیر مثبت بر شاخص گذاشت به‌طوری که 15میلیون و 700 هزار سهم این غول صنعتی کشور در ساعات آخر معاملات، در یک نوبت سفارش توسط یک خریدار حقوقی معامله شد تا به این وسیله بتواند شاخص را تحت تاثیر قرار دهد. همچنین بیش از 12میلیون سهم تاپیکو نیز در یک نوبت سفارش توسط یک متقاضی حقوقی خریداری شد که موجب رشد اندک این سهم شد اما با وجود این دو معامله بلوکی، شاخص کل رشد چشمگیری نداشت چراکه نمادهای کاهنده از گروه استخراج کانه‌های فلزی و نیز گروه شیمیایی‌ها در جهت عکس معاملات بلوکی عمل کردند. چادرملو با افت 4درصدی صف فروش شد، همچنین معادن بافق و گل گهر نیز با ریزش در کف دامنه نوسان صف فروش شدند. اکثر نمادهای گروه کانه‌های فلزی با افت قیمت روبه‌رو شدند. همچنین از گروه فلزات اساسی نیز مس شهید باهنر و ذوب آهن اصفهان نیز با افت نزدیک به 4درصدی صف فروش شدند. اما گروه خودرویی‌ها که در دو روز رشد بازار سهم عمده‌یی داشتند دیروز روند معکوس در پیش گرفتند و ریزشی شدند. به ویژه سایپا روزگذشته تا صف فروش نیز پیش رفت. در عین حال سایپا اقدام به شفاف‌سازی درخصوص واگذاری زیرمجموعه‌های این شرکت کرده است. بر اساس اطلاعیه‌یی که روی سایت کدال منتشر شده است، مدیرعامل سایپا در نامه‌یی به سازمان بورس از برنامه‌ این شرکت برای واگذاری شرکت‌های زیرمجموعه خود خبر داد و گفت: مذاکراتی در این خصوص به عمل آمده است، اما تاکنون توافق اولیه نیز حاصل نشده است. متن نامه مدیرعامل سایپا به سازمان بورس به این شرح است که؛ «احتراما، پیرو تماس تلفنی کارشناسان آن سازمان محترم در خصوص خبر واگذاری سهام شرکت‌های گروه سایپا در سایت‌ها، به استحضار می‌رساند که این شرکت برنامه واگذاری بخشی از سهام شرکت‌های ذکر شده را دارد و مذاکراتی در این خصوص به عمل آمده است، اما تاکنون توافق اولیه نیز حاصل نشده ، بدیهی است، به محض وجود تفاهماتی در این مورد سریعا به اطلاع آن سازمان خواهد رسید.»هرچند روز گذشته محصولات گروه شیمیایی‌ها از نمادهای مثبت و اثرگذار شاخص عمل کردند و به خصوص معامله بلوکی روی سهم تاپیکو از جمله اتفاقات بازار بود، اما موضوعی که ممکن است در روزهای آتی سهام این گروه را تحت تاثیر قرار دهد مساله لاینحل نرخ خوراک پتروشیمی‌هاست که با توجه به تعیین و تاکید مجلس به نرخ 13 سنتی، امید این شرکت‌ها مبنی بر کاهش این نرخ از سوی دولت بر باد رفته تلقی می‌شود. در این همین ارتباط اسماعیل جلیلی عضو کمیسیون مشترک بررسی لایحه تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت، گفت: بر اساس مصوبه کمیسیون مشترک قیمت پایه خوراک پتروشیمی‌ها 13سنت تعیین شد. این نماینده مجلس تصریح کرد: طبق این مصوبه به نسبت تغییراتی که قیمت نفت در هر سال دارد قیمت خوراک پتروشیمی‌ها نیز به همان نسبت از قیمت پایه 13سنت افزایش یا کاهش خواهد یافت. پیش از این کمیسیون ویژه در بررسی ماده دیگری از این لایحه تخفیفات ویژه برای نرخ خوراک پتروشیمی‌های تازه تاسیس یا در حال توسعه در نظر گرفت. بر اساس این گزارش تا سال 93 نرخ خوراک پتروشیمی‌ها حدود 6 تا 7 دلار بود که نمایندگان معتقد بودند این نرخ سود سرشاری را عاید پتروشیمی‌ها می‌کند به همین دلیل پس از اجرای گام دوم قانون هدفمندکردن یارانه‌ها نرخ خوراک گاز واحدهای پتروشیمی در بودجه سال93، 13سنت تعیین شد اما دولت در اقدامی نرخ خوراک و سوخت گاز واحدهای پتروشیمی را به‌طور میانگین و به میزان 265 تومان به واحدهای پتروشیمی ابلاغ کرد که براین اساس مشخص نبود دولت مصوبه مجلس را در خصوص نرخ خوراک 13سنت نرخ ارز مبادله‌یی اجرا کرده است یا خیر؟ اما رفت و برگشت‌های بازار شامل دو نماد معاملاتی شرکت کاشی نیلو و شرکت معدنی دماوند بودند. نماد معاملاتی شرکت کاشی نیلو پس از برگزاری مجمع عمومی عادی سالانه بدون تقسیم سود نقدی، شرکت معدنی دماوند پس از برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده مبنی برتصویب افزایش سرمایه بدون محدودیت نوسان قیمت با استفاده از مکانیسم حراج تک قیمتی وارد روند معاملات شدند. بدین‌ترتیب آخرین روز کاری بورس اوراق بهادار با معامله 424میلیون و 428هزار سهم در 40هزار و 674 دفعه به ارزش 138میلیارد تومان به پایان رسید. از کل حجم معاملات صورت گرفته 40درصد به معامله سهام عادی اختصاص داشت، در عین 40درصد از این معاملات به معاملات عمده و اوراق بدهی نیز 11درصد معاملات دیروز بازار سهام را رقم زدند. رشد شاخص فرابورس روند بازار فرابورس در آخرین روز کاری در خلاف جهت بورس سهام پیش رفت، به‌طوری که شاخص این بازار با رشد حدود 5 واحدی به 817 واحد بالغ شد و بدین‌ترتیب به‌طور میانگین بازده این بازار در مقایسه با بازدهی صفر درصدی بورس اوراق، 0.6درصد رقم خورد. نماد موثر بر رشد آیفکس می‌توان به نماد معاملاتی پتروشیمی مارون اشاره کرد که به تنهایی حدود 7واحد این متغیر را به سمت بالا سوق داد اما نمادهای کاهنده همچون صنایع معدنی خاورمیانه، سهامی ذوب آهن اصفهان و حسینا از رشد آیفکس کاستند. از سوی دیگر همچنان بر سر سهم ثرود نماد معاملاتی سرمایه‌گذاری مسکن زاینده ماجراهایی شکل گرفت. با وجود آنکه در سه، چهار روز کاری هفته جاری این سهم با صف خرید سنگین مواجه می‌شد و با وجود عرضه شدن صف خرید، بعضی روزها صف ثرود باقی می‌ماند اما دیروز قیمت این سهم یکسره ریزشی شد به‌طوری‌که بیش از 3درصد افت قیمت را تجربه کرد. همچنین ثرود با جابه‌جایی 6میلیون سهم به ارزش 24.48 میلیارد ریال از حجم و ارزش بیشتری در میان بازارهای فرابورس برخوردار بود. به این ترتیب معاملات دیروز فرابورس نیز در حالی پایان یافت که بالغ بر 366میلیون و 630 هزار اوراق به ارزش بیش از 151میلیاردتومان طی 17هزار و 442 دفعه مبادله شد. در بازار ابزارهای نوین مالی هم بیشترین حجم معاملات مربوط به خرید و فروش 15 هزار و 990 برگه اوراق اجاره مپنا بود و در بازار ETF صندوق سرمایه‌گذاری آساس با جابه‌جایی23هزار و 628 واحد بیشترین حجم و صندوق سرمایه‌گذاری اطلس با بیش از 182میلیون ریال بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص دادند.