امیدواری آنکارا به نتیجه مثبت مذاکرات ایران و 1+5

'امیت یاردیم' این سخنان را در گفت و گو با ایرنا عنوان کرد؛ گفت و گویی که در آن سوالاتی در رابطه با تحولات اخیر در روابط ایران و ترکیه، سفر رجب طیب اردوغان نخست وزیر کشورش به تهران و مشهد، موضوع هسته ای ، مذاکرات ایران و 1+5 و مواضع این کشور در خصوص سوریه مطرح شد و نماینده دولت ترکیه در تهران مواضع آنکارا در قبال این موضوعات را مطرح کرد.

وی در ابتدای این گفت و گو سال نو را به تمامی مردم ایران تبریک گفت و سالی پر برکت و سلامت برای مردم ایران آرزو کرد.

آنچه که در زیر می خوانید متن کامل گفت و گوی ما با سفیر ترکیه در ایران است.

** به عنوان نخستین سوال در رابطه با اهمیت روابط ایران و ترکیه به عنوان دو کشور همسایه و مهم اسلامی در منطقه توضیح دهید و اینکه در سال های ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد در ایران و حکومت حزب اسلامگرای عدالت و توسعه در ترکیه تا چه اندازه این روابط توسعه یافته است؟

- روابط ایران و ترکیه بسیار مهم، حساس و حیاتی است. این روابط نه تنها در بخش دوجانبه بلکه از نظر منطقه ای و جهانی نیز دارای اهمیت است. ترکیه و ایران بزرگترین کشورهای منطقه هستند و از نظر اقتصادی در میان 20 اقتصاد بزرگ دنیا قرار دارند. ایران و ترکیه دو بازیگر عمده منطقه چه از نظر اهمیت ژئوپلتیکی و چه از نظر جمعیتی و اقتصادی و سایر ابعاد هستند. ایران و ترکیه از جهات مختلفی دارای روابط ویژه ای هستند. موضوع دیگر این است که روابط دو کشور از بسیاری از جنبه ها عمیق است. به هر حال ایران و ترکیه دو کشوری هستند که روابط آنها به هزاران سال پیش باز می گردد.

بدیهی است که ایران و ترکیه نقشی ویژه را در منطقه چه از نظر روابط دوجانبه و چه از نظر منطقه ای بازی کنند. در طول 10 سال گذشته روابط دو کشور از لحاظ دو جانبه، منطقه ای و جهانی رو به توسعه بوده است.

** در مورد سفر آقای اردوغان به ایران گفته شد دوکشور به ' توافقات مهمی' دست یافتند. ممکن است در رابطه با این توافقات توضیح دهید.

ما در این سفر هیچ توافقی روی کاغذ امضا نکردیم ، توافقات ما در گذشته حاصل شده و تمامی سطوح روابط ما را در بر می گیرد، ما در تمامی زمینه ها توافقاتی با یکدیگر داریم. در طول 10 سال گذشته تمامی اسناد و مدارک توافقنامه های خود را نهایی کرده ایم.

زمانی که آقای اردوغان در (سفر اخیر خود در) تهران بودند، توافقنامه ای را امضا نکردیم اما دیدگاه های خود را در تمامی زمینه ها با طرف های ایرانی به صورت کاملا شفاف مطرح کردیم. آقای اردوغان در زمان سفر به تهران چهار دیدار مهم داشت. وی که بعد از شرکت در اجلاس ایمنی هسته ای در سئول کره جنوبی به تهران سفر کرده بود، در روز اول با آقای رحیمی معاون اول رییس جمهوری اسلامی ایران و سپس با آقای لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی دیدار داشت و سپس نشست هیات های مشترک برگزار شد.

در روز دوم نیز آقای اردوغان با آقای احمدی نژاد رییس جمهوری اسلامی ایران دیدار و گفت و گو کرد و سپس به مشهد رفت تا با آیت الله خامنه ای رهبر عالی ایران دیدار داشته باشد، تمامی این دیدارها در فضایی دوستانه و سازنده برگزار شد و در مورد روابط دوجانبه، منطقه ای و بین المللی گفت و گو شد. ما سندی را امضا نکردیم اما در تمامی دیدارها به این موضوع پرداخته شد که چه باید کنیم تا روابط دو کشور در زمینه تجارت، فرهنگ، ارتباط بین دانشگاه ها، بین شهرها و مبارزه با تروریسم و قاچاق مواد مخدر هرچه بیشتر تقویت شود.

ما بسیار خوشحال هستیم که توافق کردیم ایران و ترکیه به روابط خوب خود همانند گذشته به صورت کاملا سازنده ادامه دهند.

** روزنامه واشنگتن پست در مقاله ای مدعی شده است که آقای اردوغان در سفر به تهران حامل پیام شفاهی باراک اوباما رییس جمهوری آمریکا در مورد برنامه هسته ای ایران و همچنین تحولات سوریه برای مسوولان عالی نظام بود. شما که که در مذاکرات حضور داشتید، آیا این موضوع را تایید می کنید؟

- من شخصا آوردن هرگونه پیام توسط نخست وزیر ترکیه برای آیت الله خامنه ای را رد می کنم زیرا ما پیام هیچ کشوری را برای ایران نیاورده و مواضع و دیدگاه های کشورمان را بیان می کنیم. اگر کشورهای دیگر بخواهند به ایران پیام دهند می توانند از راه های دیگر استفاده کنند. این موضوع به ما مربوط نیست. ما دیدگاه های خود را در رابطه با تحولات منطقه و جهانی با طرف های ایرانی مطرح کردیم. می توانم بگویم که اساسا پیامی در کار نبوده است.

باید با صراحت به شما بگویم که روابط ایران و ترکیه نه تنها در روابط دوجانبه مهم و حساس است بلکه در مورد مسائل منطقه ای و بین المللی نیز چنین است. ما دو کشور مهم در منطقه هستیم و به همین دلیل روابط ما مورد توجه سایر کشورها و رسانه ها قرار می گیرد و در مورد آن به پیش بینی و تحلیل می پردازند.

** زمانی که نشست به اصطلاح 'دوستان سوریه' در استانبول برگزار شد، برخی افراد غیرمسوول در ایران نسبت به آن انتقادهایی را مطرح و به اظهار نظر پرداختند. سفیر ایران در آنکارا در همین رابطه به وزارت خارجه ترکیه فراخوانده شد، در حالی که مواضع رسمی ایران همواره از سوی وزارت خارجه و یا در سطوح بالاتر از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی و یا رییس جمهوری اعلام می شود اما آقای اردوغان در یک کنفرانس خبری گفت: 'ایران در حال از دست دادن وجهه خود در عرصه بین المللی است.' رسانه های خارجی نیز که درصدد تخریب روابط خوب ایران و ترکیه هستند بازتاب گسترده ای به این اظهارات آقای اردوغان دادند.

ارزیابی این موضوعات، خارج از حیطه وظایف من است. اما همان طور که شما به درستی گفتید بعضی رسانه ها به برخی از اظهارات بال و پر می دهند و از آن بهره برداری می کنند. در این فضا، نباید فرصت مناسبی را در اختیار این رسانه ها که تمایلی به ادامه روابط خوب ترکیه و ایران ندارند بدهیم تا برخی موضوعات را بزرگ کنند.

ممکن است دیدگاه های مختلفی در مورد مساله ای وجود داشته باشد اما مهم این است که ایران و ترکیه دارای روابطی دوستانه و نزدیکی هستند و این روند باید ادامه یابد.

نباید به مسائلی که در برخی از رسانه های غربی در مورد روابط دو کشور مطرح می شود، توجه کرد زیرا آنها 'تعصبات منفی' نسبت به این موضوع دارند. من می دانم که برخی از افراد از روابط خوب ایران و ترکیه خوشحال نیستند. این مهم است که هیچ کدام از ما فرصتی را در اختیار آنها قرار ندهیم تا از آن در این جهت بهره برداری کنند.

من شخصا معتقدم از مردم عادی تا بالاترین سطح از افراد دو کشور خواهان روابط خوب و دوستانه میان ایران و ترکیه هستند و ما نیز باید در این جهت حرکت کنیم.

** دولت ترکیه اعلام کرده است که قصد دارد واردات نفت از ایران را تا حدود 20 درصد کاهش دهد. آیا این موضوع به تحریم های یکجانبه آمریکا مربوط می شود؟

- اولین نکته ای که باید بگویم این است که ترکیه مهم ترین و اولین وارد کننده گاز طبیعی از ایران است. ترکیه تنها کشوری است که گاز از ایران می خرد و قصد دارد تا به واردات خود نیز ادامه دهد.

دومین نکته اینکه ترکیه یکی از اصلی ترین واردکنندگان محصولات پتروشیمی از ایران است. سال گذشته بین 44 تا 45 درصد از محصولات پتروشیمی ما از ایران تامین شد. من دلیل تکنیکی پشت سر کاهش واردات نفت خام از ایران را نمی دانم اما این موضوع علیه روابط دو جانبه ما با ایران نیست. من شخصا فکر می کنم که این موضوع بیشتر جنبه تجاری دارد.

ما همچنان یکی از مهم ترین وارد کنندگان گاز طبیعی و محصولات پتروشیمی ایران هستیم. فکر می کنم همه کشورها باید منابع تامین انرژی خود را افزایش دهند و این موضوع ارتباطی با تحریم های یکجانبه آمریکا و اروپا ندارد. من می خواهم روشن کنم که ما تابع تحریم های سازمان ملل هستیم اما هیچ گاه بخشی از تحریم های یکجانبه علیه ایران نبوده ایم. این موضوع صرفا موضوعی تجاری است و ارتباطی با تحریم ها و یا مسائل سیاسی ندارد.

در ماه های اخیر حتی واردات پتروشیمی ما از ایران افزایش نیز داشته است. واردات ترکیه از ایران در ماه ژانویه و فوریه سال جاری نسبت به مدت مشابه در سال 2011، 36 درصد افزایش یافته است. بخش مهمی از این افزایش واردات را گاز و نفت تشکیل می دهد. بدین ترتیب بین کشورهای صادرکننده به ترکیه، ایران در ردیف ششم قرار دارد.

** نظر شما در رابطه با مذاکرات آتی ایران و 1+5 در استانبول چیست؟

- ترکیه بخشی از مذاکرات ایران با گروه 1+5 نیست. برای ما به عنوان یک کشور همسایه و دوست ایران آغاز مذاکرات و نتیجه مثبت آن مهم است. از نظر من، محل مذاکرات مهم نیست؛ بلکه آغاز مذاکرات و نتیجه مثبت آن مهم است. آنکارا به این موضوع امیدوار است. ما به هر توافقی که در این رابطه صورت بگیرد، احترام می گذاریم.

** آقای سفیر یکی از اصول اصلی سیاست خارجی ترکیه ' به صفر رساندن مشکلات با کشورهای همسایه' بوده است. اما بعد از آغاز تحولات در سوریه، ترکیه مواضع تندی علیه بشار اسد گرفت و به نظر می رسد که این اصل در سیاست خارجی خود را کنار گذاشته است؟ در همین رابطه ترکیه میزبان نشست به اصطلاح ' دوستان سوریه' در استانبول بود.

- موضع ما مربوط به تحولات سوریه بوده و در بسیاری از موارد از نظر اصولی ، موضع مشترکی با ایران داشته ایم مانند توقف خونریزی و خشونت ها، توقف دخالت نظامی و مشارکت تمامی گروه ها در تصمیم گیری های سیاسی و غیره. ما خواهان رفاه و تامین خواست های مردم در سوریه هستیم. ما از نظر اصولی در بسیاری از مسائل با ایران در رابطه با سوریه هم عقیده هستیم.

** آیا دولت ترکیه موافق دخالت نظامی خارجی در سوریه است؟

- خیر ، ما نیز مانند ایران مخالف هرگونه دخالت نظامی خارجی در سوریه هستیم. ما تمامی این مسائل را با مقام های ایرانی در میان گذاشته ایم.