در سال گذشته حدود 22 هزار میلیارد تومان مالیاتهای مستقیم و شش هزار میلیارد تومان مالیات بر ارزش افزوده اخذ شده و جمعا 28 هزار میلیارد تومان وصولی مالیات در سال گذشته بوده است. همچنین میزان مالیات وصول شده نسبت به بودجه، 92 درصد تحقق داشته و نسبت به سال قبل 36 درصد افزایش داشته است. معاون مالیاتهای مستقیم سازمان امور مالیاتی کشور در گفتوگو با ایسنا، در مورد پیشبینی میزان مالیات وصولی درسال جاری اظهار کرد: برای سال 1391، 34 هزار میلیارد تومان وصولی مالیات پیشبینی شده است. حسین وکیلی با بیان اینکه 27 هزار و 140 میلیارد تومان مالیاتهای مستقیم و شش هزار و 920 هزار میلیارد تومان مالیات کالا و خدمات پیش بینی شده است، گفت: در چهارماهه اول سال حدود 10 هزار میلیارد تومان معادل 90 درصد بودجه چهارماهه وصول شده است. وکیلی همچنین با تاکید بر اینکه تجربه کارتهای اقتصادی تکرار نمیشود، اظهار کرد: این کارتها متاسفانه این قدر مورد سوء استفاده قرار گرفت که در نهایت به این نتیجه رسیدم که کارتها را باید جمع کنیم، چرا که در زمان صدور کنترلهای
لازم را انجام ندادیم. در سیستم جدید حدود 230 هزار ثبت نام برای کد اقتصاد داشتیم درحالی که با بررسی میبینیم به همه درخواستکنندگان نیز نمیتوانیم کد اقتصادی دهیم. وی همچنین با اشاره به لزوم دور شدن از وابستگی به نفت و نقش مالیات در اینزمینه گفت: کارآیی مالیات همیشه به نیاز کشور مربوط بوده است و اجرای درست مالیات به دو عامل اصلی اطلاعات مودیان و کارآیی ساختار دستگاه مالیاتی وابسته است. معاون مالیاتهای مستقیم سازمان امور مالیاتی با بیان اینکه سازمان امور مالیاتی به تنهایی نمیتواند از پس جمعآوری اطلاعات بر بیاید، تاکید کرد: این سازمان نیاز به قوانین پشتیبان و ضمانتهای اجرایی قوی دارد. وکیلی با تاکید بر اینکه طرح جامعه مالیاتی در حال حاضر رو به رشد است، گفت: رویکرد جامعه در حال حاضر نسبت به مالیات فرق کرده است. برای مدیریت درست نظام مالیاتی لازم است که نخست فرهنگ و باورمان از مالیات را درست کنیم. وی با تاکید بر نقش مالیات در تامین بودجه نیز تصریح کرد: بودجه از دو بخش اساسی منابع و مصارف تشکیل شده است؛ در بخش منابع بودجه عمومی دولت، دیده میشود که بیش از 30 درصد بودجه را مالیاتها تامین میکنند، اگر این
مالیاتها نباشد خدمات دولت به همین میزان میتواند کاهش پیدا کند و اثر آن قطعا بیشتر از این میزان خواهد بود. او خاطرنشان کرد: در اصلاح قانون مالیاتها برای مقابله با فرار مالیاتی به دنبال الزام قانون برای ارسال اطلاعات به سازمان مالیاتی هستیم و باید توجه داشت که ضمانتهای اجرایی قانون یک نیاز است. معاون مالیاتهای مستقیم با تاکید بر کاهش میزان مالیات در آینده خبر داد: در اصلاح قانون مالیات کاهش نرخهای مالیاتی را دنبال میکنیم. در واقع ما مالیات بیشتر را از طریق توسعه منابع، توسعه افراد ناشناخته و توسعه پایهها میخواهیم. معاون مالیاتهای مستقیم با بیان هدف سازمان امور مالیاتی کشور مبنی بر اینکه این سازمان علاقه مند است که همه مردم بتوانند تکالیف قانونی خود را انجام دهند و از حداکثر معافیتها و مساعدتها استفاده کنند، در مورد نقش مالیات در تورم نیز گفت: قوانین مالیاتی در مجموع به گونهای طراحی شده که به هیچ عنوان باعث تورم نشود. مشروح گفتوگوی ایسنا با معاون مالیاتهای مستقیم سازمان امور مالیاتی کشور به این شرح است: * در حال حاضر وضعیت وصول مالیات و استقبال مودیان از «خوش حساب بودن» چگونه است؟ ـ در حال
حاضر وضعیت مالیات به گونهای است که شاید سازمان امور مالیاتی به تنهایی موثر نباشد. جامعه ما یک زمانی اعتقاد به پرداخت مالیات نداشت، زمانی که قیمت نفت بالا میرفت اهمیت مالیات کم شده و سراغ آن نمیرفتیم، اما هر وقت قیمت نفت پایین آمده و یا درآمدهای نفتی با مشکل مواجه شده است، به مالیات بیشتر اهمیت دادیم. اخیرا شرایط اقتصاد جهان و اقتصاد کشور ما به گونهای است که همه مسوولان به این نتیجه رسیدند که از وابستگی به نفت باید دور شویم طوری که آثار این موضوع را در قوانین هم میبینیم. یک زمانی برای این که بتوانیم مالیات منطقیتر و بیشتری بگیریم به دنبال یک خط قانون بودیم درحالی که الان همه از سازمان امور مالیاتی میپرسند که چه قانون و اختیاراتی میخواهد تا مالیات به درستی وصول شود. رویکرد جامعه در حال حاضر نسبت به مالیات فرق کرده است. یک زمانی مالیاتها به قدری کمرنگ بوده که احساس می شود در آن زمان مالیاتی اخذ نمیشد اما الان در قانون ذکر شده که از وابستگی به درآمد نفت باید فاصله بگیریم بنابراین قوانین خوبی برایمان تصویب و امکانات خوبی در اختیارمان گذاشته شده است. * چه امکانات و قوانینی برای سازمان امور مالیاتی
درنظر گرفته شده است؟ ـ در این مورد میتوان به طرح جامع مالیاتی اشاره کرد؛ طرح جامع مالیاتی از سال 1368 مطرح است. منتها به این طرح به طور واقعی از سال 1384 بودجه اختصاص داده و کمک شد. البته گفتنی است که باز هم خارج از اختیار سازمان امور مالیاتی توقفی در آن ایجاد شده بود که خوشبختانه اکنون شاهد پیشرفت طرح جامع مالیاتی هستیم. * وصول درست مالیات به چه بسترهایی نیاز دارد؟ ـ اجرای درست مالیات به دو عامل اصلی وابسته است؛ از یک سو بحث اطلاعات است که باید در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار بگیرد و از سوی دیگر کارآیی ساختار دستگاه مالیاتی است تا بتواند سیستمهای مالیاتی و نیروی انسانی خود را به نحو شایسته مدیریت کند. سازمان امور مالیاتی به تنهایی نمیتواند از پس جمعآوری اطلاعات بر بیاید، نمیتواند خودش در کشور راه بیفتد و اطلاعات بگیرد، نیاز به قوانین پشتیبان و ضمانتهای اجرایی قوی داریم. ظرف یکیدو سال اخیر این کار تا حد زیادی انجام شده و بسترهای برونسازمانی در حال شکلگیری است. * ممکن است درباره کارآیی ساختار مالیاتی توضیح دهید؟ ـ به عنوان مثال در صورتی که زیرساختهای ارتباطی ما ضعیف باشد نمیتوانیم کارآیی خوبی
داشته باشیم؛ با حمایت مستقیم رییسجمهور و همکاری مطلوب شرکت مخابرات امکانات زیرساختی مخابراتی و خطهای تبادل اطلاعات خوبی در اختیارمان قرار داده شده است که به انجام بهینه وظایف کمک میکند و باعث میشود با مکانیزه شدن سیستمها، اطلاعات بیرون را در مسیر درست به سازمان بیاوریم؛ این موضوع باعث میشود که درون سازمان را بتوانیم مدیریت کنیم و کارآیی داشته باشیم؛ نیروهایمان را مدیریت و از فرصتها به موقع استفاده کنیم. حسین وکیلی کارآیی مالیات همیشه به نیاز کشور مربوط بوده است؛ شاید ترکیه 20 سال پیش استارت کار امروز ما را زده و الان به خوبی نظام مالیاتی خود را مدیریت میکند و از سوی دیگر اطلاعات خوب، پوشش همگانی و کارآیی مناسب دارد؛ وقتی این اتفاق در ایران بیفتد، هم در تامین هزینههای دولت میتوانیم کارمان را خوب انجام دهیم و هم در توزیع عادلانه ثروت کمک موثری باشیم بنابراین درمجموع شرایط کلی کشور و خواست کشور از دستگاههای مالیاتی، نقش مهمی داشته است. * در اصلاحیه قانون مالیاتی به چه نکاتی توجه شده است؟ ـ مالیات بیت المال است و در حد سایر وجوهات تکلیف است. حضرت امام (ره) پرداخت مالیات را واجب شرعی میدانند و مقام
معظم رهبری تاکید دارند که مالیات دهنده به تکلیف دینی خود عمل میکند. با توجه به نحوه پرداخت مالیات حقوق بگیران در مقایسه با دیگرفعالان اقتصادی، این پرسش شکل میگیرد که چطور میشود یک عدهای قبل از اینکه درآمدشان به دستشان برسد مالیات را پرداخت میکنند و عده دیگری نمیخواهند مالیات دهند. مالیات یک تکلیف شرعی، عرفی، اجتماعی و قانونی است؛ همه باید کمک کنند و سهم هزینههای خود را از اجتماع پرداخت کنند تا جامعه درست مدیریت و خدمات مورد نیاز مردم شریف به آنها ارائه شود. برای مدیریت درست نظام مالیاتی لازم است که نخست فرهنگ و باورمان از مالیات را درست کنیم و بدانیم که پرداخت مالیات لازم است. لازمه این کار نیز این است که مردم بدانند مالیات صرف چه میشود. * مالیات در ایران صرف چه میشود؟ چگونه میتوان باورها را در مورد لزوم پرداخت مالیات قوی کرد؟ ـ بودجه از دو بخش اساسی منابع و مصارف تشکیل شده است، در بخش مصارف دیده میشود که دولت هزینههایی را برای خدمت رسانی به مردم از جمله در بخش آموزش، امنیت، بهداشت و سایر موارد دارد. از سوی دیگر در بخش منابع بودجه عمومی دولت، بیش از 30 درصد بودجه را مالیاتها تامین میکنند
اگر این مالیاتها نباشد خدمات دولت به همین میزان میتواند کاهش پیدا کند و اثر آن قطعا بیشتر از این میزان خواهد بود. مردم باید بدانند مالیاتها صرف چه میشود تا باورها بیشتر شود. اگر اطلاعات درست اخذ شود و سیستم مالیاتی بتواند با اصلاحات کارآیی خود را بدست آورد میتواند جلوی فرار مالیاتها را بگیرد. ما در اصلاح قانون مالیاتها برای مقابله با فرار مالیاتی به دنبال الزام قانون برای ارسال اطلاعات به سازمان مالیاتی هستیم و باید توجه داشت که ضمانتهای اجرایی قانون یک نیاز است. در کشورهای توسعه یافته جرم کسی که مالیات نمیدهد سنگینتر از جرمهای دیگر است که برای ما خیلی اهمیت دارد. ما یک سری قوانین جریمه مالی و از سوی دیگر نیز کلی قوانین بخشودگی جرایم مالیاتی داریم. در کشورهای دیگر مالیات را به عنوان یک مال عمومی میبینند و ندادن آن را به همان نسبت به عنوان تعرض بر اموال عمومی تلقی میکنند. *در حال حاضر سیاست سازمان امور مالیاتی افزایش نرخ مالیات است یا کاهش؟ ـ در اصلاح قانون مالیات کاهش نرخهای مالیاتی را دنبال میکنیم. در واقع ما مالیات بیشتر را از طریق توسعه منابع، توسعه افراد ناشناخته و توسعه پایهها
میخواهیم. به دنبال کاهش نرخ مالیات هستیم تا اشتیاق مودی به پرداخت مالیات و هزینه فرار مالیاتی را بیشتر کنیم. وقتی نرخ مالیات منطقی شود، اشتیاق برای ابزار درآمدها بیشتر میشود. یک زمانی مالیات فروش سرقفلی تا 75 درصد تصاعدی بود ولی بعد از اینکه دو درصد شد، میزان وصولی مالیات در این منبع افزایش پیدا کرد. در بحث مالیاتهای مستقیم، نرخ ماده 131 را در اصلاحیه پیش بینی کردیم کاهش دهیم تا انگیزهها بیشتر شود. برای مقابله با فرار مالیاتی چندین مسیر را طی میکنیم. * حقوقبگیران تا چه میزان از پرداخت مالیات معاف هستند؟ ـ برای هر شخص حقوق بگیر ماهانه تا 550 هزار تومان و سالانه شش میلیون و 600 هزار تومان معافیت مالیاتی درنظر گرفته شده است و این معافیت باید رعایت شود البته کسانی که استخدام نشدند، حقوق بگیر نیستند و به صورت قراردادی کاری میکنند مشمول مالیات مشاغل میشوند و پنج درصد از دستمزد آنها به عنوان علی الحساب کسر میشود؛ پس از تشکیل پرونده درآمد سالانه ابراز و معافیت دیده میشود. اگر میزان درآمد بیش از معافیت باشد مالیات پرداخت میشود و اگر کمتر باشد هر آنچه علی الحساب اخذ شده، پس داده میشود. باید توجه داشت
که استخدامی قراردادیها حقوق بگیر هستند اما کسانی که قرارداد میبندند و استخدام نشدند و بیمه نیستند مشمول مالیات مشاغل میشوند. * چرا مردم آنطور که باید، مصرف مالیات در جامعه را نمی بینند؟ ـ ما باید تلاش کنیم که دولت در این زمینه نقش فعالتری داشته باشد. از سوی دیگر باید توجه داشت که تیپ بودجه بندی ما به گونهای است که درآمدهای مختلفی را شامل میشود و دقیقا نمی توان گفت کدام درآمد در چه کاری مصرف میشود. اگر حداقل بتوانیم سرفصلهای بودجه را ببینیم متوجه میشویم که 30 درصد هزینههای عمومی را که برای دولت دیدیم و مصارفی که دولت دارد، توسط مالیات تامین میشود. بیان همین موضوع به صورت کلی اطلاع رسانی است. برای مثال براساس قانون مالیات بر ارزش افزوده به شهرداریها عوارض پرداخت میکنیم، عوارضی که میگیریم و پرداخت میکنیم در توسعه شهر بسیار نقش دارد. *راستی آزمایی در نظام مالیاتی به چه صورت انجام میشود؟ ـ در سالهای قبل، تجربه تخلف در کد اقتصادی را داشتیم، سال 1370 کارت اقتصادی صادر و به یک سری از افراد دادیم. این کارتها متاسفانه این قدر مورد سوء استفاده قرار گرفت که در نهایت به این نتیجه رسیدم که کارتها را
باید جمع کنیم چرا که زمان صدور کنترلهای لازم را انجام ندادیم. الان در بخش ثبت نام و صدور شماره اقتصادی به دنبال این هستیم که موضوع کارتهای اقتصادی تکرار نشود. ما تلاش میکنیم که با ارتباط با سایر دستگاهها بتوانیم اطلاعات مودیان را چک کنیم. ارتباط آنلاین برقرار کردیم تا از طریق ثبت احوال کد ملی را بررسی کنیم. از سوی دیگر با اداره ثبت شرکتهای در ارتباط هستیم و شناسه ملی را بررسی میکنیم. آدرسها را کنترل میکنیم. متاسفانه در تجربه قبلی مشاهده کردیم که گاه کارت اقتصادی و کارت بازرگانی برای یک پیر مرد و یا پیرزنی است که هیچ امکانات مالی ندارند و ما نمیتوانیم از آنها مالیات بگیریم. قابل توجه است که با درنظر نگرفتن کنترلهای لازم، کد اقتصادی 12 رقمی قبلی که اجباری نبود برای 500 هزار نفر صادر شد ولی در سیستم جدید حدود 230 هزار ثبت نام برای کد اقتصاد داشتیم درحالی که با بررسی میبینیم به همه درخواستکنندگان نیز نمیتوانیم کد اقتصادی دهیم. * درصورتی که مودیان اظهارنامه مالیاتی ندهند، چه اتفاقی میافتد؟ ـ تبصره دو ماده 119 قانون برنامه پنجم گفته که در طول برنامه شرط برخورداری از معافیتهای مالیاتی، ارائه
اظهارنامه است. کسانی که تکلیف ارائه اظهارنامه را دارند، اگر اظهارنامه ندهند، معافیت آنها لغو میشود. برای درآمد حقوق، درآمد سود سپرده و درآمد حاصل از کشاورزی فقط برای شخص حقیقی، ارائه اظهارنامه پیش بینی نشده است اما برای درآمد اشخاص حقوقی پیش بینی اظهارنامه در قانون مالیاتهای مستقیم شده و شرط برخورداری از معافیت ارائه اظهارنامه است. * چگونه برای مالیات بسترسازی میشود؟ ـ برای فرهنگ سازی مجموعه یک سری اقدامات از جمله اطلاع رسانی و آموزش انجام میشود و در کنار آن ضمانتهای اجرایی قانون باید تقویت شود. هزینه امنیت کشور، پاسداری از مرزها، مبارزه با قاچاق، واکسیناسیون و .. از مجموعه منابع دولت مصرف میشود که 30 درصد آنها را مالیات پوشش میدهد. اگر صرف مالیات در هزینههای کشور در کشورهای خارجی نمود دارد برای این است که آنجا اطلاع رسانی میشود، نه این که اینجا نباشد بلکه اطلاع رسانی ضعیف است. * برخی از مودیان در برابر پرداخت مالیات مقاومت میکنند، مانند پارچهفروشان و بحث پرداخت مالیات بر ارزش افزوده. تعامل با این مودیان چگونه است؟ ـ در حال حاضر یکی از بهترین تعاملها را با پارچه فروشان داریم؛ پس ازانتخابات
جدید پارچه فروشان، این صنف تلاش میکند که ارتباطات خوب داشته باشد و نتایج خوبی گرفتیم. گفتنی است که مودیانی که کالا را مدت دار میفروشند، متناسب با آن چک میتوانند مالیات را تقسیط کنند. *چه کسانی مشمول پرداخت مالیات هستند؟ ـ اشخاصی که کسب درآمد میکنند مشمول پرداخت مالیات هستند؛ افرادی که دارایی دارند مثل مالکان مشمول مالیات میشوند. این اشخاص میتوانند ایرانی باشند یا خارجی، خیریهها، مراکزی که درآمد عام المنفعه دارند، مدارس غیر انتفاعی و باشگاهها از پرداخت مالیات معاف هستند. * هدف سازمان مور مالیاتی در این مقطع چیست؟ ـ سازمان امور مالیاتی علاقه مند است که همه مردم بتوانند تکالیف قانونی خود را انجام دهند و از حداکثر معافیتها و مساعدتها استفاده کنند. *مالیات در حوزه مسکن چگونه اخذ میشود؟ ـ در بخش مسکن میزان مالیات به گونهای است که میتوان گفت که واقعا مالیاتی وصول نمیکنیم. چیزی حدود کمتر از یک درصد مالیاتهای مستقیم مربوط به مالیات اجاره است. در بخش مالیات نقل و انتقال املاک و سرقفلی نیز به همین شکل است. سیاست قانون گذار بر این بوده که در این زمینه مالیات زیاد وصول نشود و کمک کند تا قیمتها خیلی بالا
نرود اما اخیرا بحث مالیات بر خانههای خالی است که وزارت راه و شهرسازی پیگیر آن است. قوانین مالیاتی در مجموع به گونهای طراحی شده که به هیچ عنوان در بخش مسکن باعث تورم نشود. * در سال 90 وصولی مالیاتها چقدر بوده است؟ ـ در سال گذشته حدود 22 هزار میلیارد تومان مالیاتهای مستقیم، شش هزار میلیارد تومان مالیات بر ارزش افزوده اخذ شده است و جمعا 28 هزار میلیارد تومان وصولی مالیاتی در سال گذشته بوده است. میزان مالیات وصول شده نسبت به بودجه، 92 درصد تحقق داشته و نسبت به سال قبل 36 درصد افزایش داشته است. * چقدر وصول مالیات در سال 1391 پیشبینی شده است؟ ـ برای سال 1391، 34 هزار میلیارد تومان وصولی مالیات پیش بینی شده است. 27 هزار و 140 میلیارد تومان مالیاتهای مستقیم و شش هزار و 920 هزار میلیارد تومان مالیات کالا و خدمات پیش بینی شده است. همچنین در چهارماهه اول سال حدود 10 هزار میلیارد تومان معادل 90 درصد بودجه چهارماهه وصول شده است.
در سال گذشته حدود 22 هزار میلیارد تومان مالیاتهای مستقیم و شش هزار میلیارد تومان مالیات بر ارزش افزوده اخذ شده و جمعا 28 هزار میلیارد تومان وصولی مالیات در سال گذشته بوده است. همچنین میزان مالیات وصول شده نسبت به بودجه، 92 درصد تحقق داشته و نسبت به سال قبل 36 درصد افزایش داشته است.