شرق نوشت: سازمان ملل متحد گزارشی را منتشر کرد که در آن به بررسی وضعیت خشنودی و خوشحالی در بین 100 کشور پرداخته شده است. در این فهرست رتبههای اول تا پنجم از آن مردمان دانمارک، فنلاند، نروژ، هلند و کانادا شد. ایرلند، آمریکا، کاستاریکا، اتریش، بلژیک رتبههای 10 تا 15 را اشغال کردهاند. کشورهای ایسلند، برزیل و آلمان رتبههای 20، 25 و 30 را به دست آوردهاند. جاماییکا 40، اروگوئه 50، لیتوانی 60، پاراگوئه 70، رومانی 80، آفریقای جنوبی 90 و نیجریه در رتبه 100 این پژوهش قرار دارند. در این ردهبندی ایران بین 100 کشور به رتبه بالاتر از 84 رضایت نداده است! رتبه 83 را ملت خوشحالتر از ما، اندوزی اشغال کرده است و کشور غمگینتر از ما پاکستان در رده 85 قرار دارد. آنگونه که در گزارش سازمان ملل آمده است پذیرش رتبه برخی از کشورها در این ردهبندی کمی مشکل است. برای مثال از کشور آلمان نام برده شده که در ردهای پایینتر از کشورهای ونزوئلا، پاناما، مکزیک و برزیل قرار گرفته است. معیار اصلی در تنظیم این گزارش،GNP یا تولید ناخالص ملی در هر کشور است. در پایان گزارش سازمان ملل متحد هم از مخاطبان پرسش شده است که شما چگونه این ردهبندی را تنظیم میکنید؟ دکتر «امانالله قراییمقدم» جامعهشناس درباره معیارهای ردهبندی این گزارش و همچنین دیگر عوامل موثر در شاد زندگی کردن مردم میگوید: «در ردهبندی سازمان ملل، GNP به عنوان یک عامل اقتصادی و زیربنایی برای شادی شرط لازم است اما کافی نیست. در کنار این معیار آرامش سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و... عوامل موثر در شاد زندگی کردن مردم هر کشوری است. مردم هند را نگاه کنید، مردم فقیری هستند اما شادند.» نگاه «قراییمقدم» به وضعیت شادی در ایران با توجه به رتبه 84 در این گزارش متوجه این مساله است که یاس بیشتر مردم را احاطه کرده است و در جامعه ما نشاط و شادی به حد کافی نیست: «برای به وجود آوردن شادی ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کار هستند. در نگاهی تاریخی میتوان گفت جامعه ما، جامعه غمباری است و این ویژگی در میان مردم نهادینه شده است حتی در میان مردم ضربالمثلی رایج است که «خنده زیاد گریه میآورد». حتی در کشور ما هستند ثروتمندانی که شاد نیستند این حاکی از آن است که همانطور که گفته شد عوامل موثری در شادی موثر است. به محصولات فرهنگی نگاه کنید سرشار از ناامیدی است. چرا باید دو، تا چهارمیلیون نفر در تعطیلات برای حضور در برنامههای موسیقی به خارج از کشور مراجعه کنند؟» در فاصله چند روز قبل از انتشار گزارش سازمان ملل متحد، کنفرانس «احساس خوشبختی» برگزار شد که بیربط هم به شاد زیستن انسانها نیست. بین کشورهای چین و هند در ارتفاعات «هیمالیا»، جغرافیایی است به نام «بوتان» که زبان رسمی اهالیاش «دزونگخا» است. تا به حال خبری دستگیرمان نشده بود که در «بوتان» چه خبر است. «بوتان» آرام است البته نه مثل حتی آبگرمکن منزل شما؛ سوتوکور است آنچنان که در مسیر کوهستانی قرار دارد، توجه هیچ قدرت استعمارگری را جلب نکرده و نمیکند. در «ویکیپدیا» آمده است آنقدر مردم و حاکمانشان خوشبخت و خوشحالاند که در سال ۲۰۰۶ میلادی «جیگمه سینگیه وانگچوک» به دلیل خستگی تاج و تختاش را به پسرش «جیگمی خسار نامگیال وانگچوک» واگذار کرد تا کاخ سنتی سفید بیصاحب نماند. حالا ما را چه به «بوتان»؟ از آنجا که صدا از «هیمالیا» درمیآید اما از ساکنان «بوتان» نه، سازمان ملل متحد تصمیم به برپایی کنفرانسی جهانی برای توسعه برنامههای دستیابی به احساس خوشبختی در سطح جهان در «بوتان» گرفته است. در این کنفرانس آنگونه که در سرخط خبرها آمده است، رهبران بسیاری از کشورها و کارشناسان اقتصادی و رهبران مذهبی جهان شرکت دارند. موضوع بحث هم از این قرار است که چگونه میتوان به احساس خوشبختی اجتماعی و اقتصادی دست پیدا کرد. «جیگمی تینلی» نخستوزیر «بوتان» میگوید: «از جمله موضوعهایی که در این کنفرانس مطرح خواهد شد این است که استفاده پایدار، بهینه و منصفانه از منابع طبیعی چگونه میتواند به افزایش احساس خوشبختی انسانها کمک کند.» دکتر «حامد محمدی کنگرانی» روانپزشک، عضو کمیته رسانه انجمن روانپزشکان ایران درباره تعریف احساس خوشبختی میگوید: «سازمان بهداشت جهانی برای احساس خوشبختی، سلامت روانی، جسمی و اجتماعی را تعریف میکند. احساس خوشبختی شخصی و فردی است و عوامل فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، ژنتیک و... در آن موثر است و لحظهای نیست و جاری است.» این روانپزشک درباره میزان احساس خوشبختی در ایران میگوید: «در اینجا نمیتوان آماری دقیق درباره احساس خوشبختی ارایه داد چراکه زیر سایه مسایل دیگر قرار میگیرد. فرهنگ ما متمایل به غم است و غمگین بودن در آن فضیلت و شادی در آن سبکسری به شمار میرود. مردم ما احساس خوشبختی نمیکنند چراکه در «پاسخ چطوری؟»، میگوییم یا میگویند: «ای! بد نیستم!» ...یا در پاسخ «اوضاع مالی چطوره؟» میگوییم یا میگویند: «آب باریکهای هست!» این فرد است که خود را از احساس خوشبختی محروم میکند.» اگر شاد نیستید، اگر شغل مناسب و قدرت مالی سفر به بوتان را ندارید، اگر از حق تحصیل محروم بودید و نتوانستید زبانی یاد بگیرید که روزی به «بوتان» سفر کنید، اگر سر و همسری ندارید که همراهتان در سفر به «بوتان» باشد، اگر آدرس سفارت بوتان را در تهران پیدا نمیکنید، اگر... اگر... اگر... نگران نباشید. همچنان خوشبخت خواهید بود؛ از نگاه جامعهشناسان و روانپزشکان نهراسید، فلسفه هم برای این مساله درمان دارد. کتاب «شاهراه خوشبختی» برتراند راسل را بخرید و در اوقات فراغت سرشار از بیکاریتان بخوانید.
اگر شاد نیستید، اگر شغل مناسب و قدرت مالی سفر به بوتان را ندارید، اگر از حق تحصیل محروم بودید و نتوانستید زبانی یاد بگیرید که روزی به «بوتان» سفر کنید، اگر سر و همسری ندارید که همراهتان در سفر به «بوتان» باشد، اگر آدرس سفارت بوتان را در تهران پیدا نمیکنید، اگر... اگر... اگر... نگران نباشید.