این‌روزها تابلوهای سفید قصابی‌ها حکم تابلوی طلا، سکه و ارز صرافی‌ها را پیدا کرده است و هر روز قیمت بالاتری جلوی هرکیلوگرم گوشت قرمز، ماهیچه گوسفندی، راسته و فیله گوساله و... ثبت می‌شود. وقتی مشتریان با قیمت بالای گوشت قرمز نسبت به روز گذشته مواجه می‌شوند، قصابی‌ها را ترک کرده و به خوردن اسکلت مرغ راضی می‌شوند؛ این گفته بسیاری از قصابان در شهر تهران است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از قانون ، با بررسی روند بازار مصرفی گوشت قرمز، می‌توان به جرات گفت که خانواده‌های ایرانی درحال تبدیل شدن به مرغ‌‌خواران حرفه‌ای هستند؛ هر چند که این‌روزها گوشت مرغ نیز به دلیل افزایش تقاضا برای مصرف، گران شده است و به عقیده محمد یوسفی، رییس اتحادیه مرغداران گوشتی قیمت هشت هزار تومان قیمت بالایی برای هر کیلوگرم مرغ نیست و در حقیقت این قیمت، قیمت واقعی خود کالاست کما اینکه سه سال پیش ۷۵۰۰ تومان قیمت مناسبی برای مرغ درنظر گرفته شد و چنانچه نرخ تورم را در نظر بگیریم باید امروز قیمت این کالا از هشت هزار تومان نیز بالاتر باشد!
خرید نسیه‌ای گوشت
درحال حاضر قیمت هرکیلوگرم شقه بدون دنبه برای مصرف کنندگان حدود ۴۱ تا ۴۲ هزار تومان است که این افزایش سرسام آور قیمت گوشت گوسفندی بر بازار مصرفی این کالا اثر منفی گذاشته است که دراین‌باره یکی از قصابان خیابان ولیعصر تهران می‌گوید: قدرت خرید گوشت قرمز ایرانیان بسیار کاهش پیدا کرده و روز به روز نیز اوضاع اسفناک‌تر می‌شود. کاهش مصرف گوشت قرمز نه تنها در محله‌های جنوبی و مرکزی تهران بلکه در محله‌های غربی و مناطق شمالی شهر تهران نیز مشاهده می‌شود. متاسفانه در این یکی دو سال اخیر، میزان فروش گوشت قرمز قصابی‌ها ٧٠ تا ٨٠ درصد کاهش پیدا کرده است، مثلا دو‌سال پیش روزی ١٠٠کیلوگرم گوشت قرمز می‌فروختیم، الان روزی ٣٠ کیلوگرم، قبلا روزی ٢٠٠ کیلوگرم مرغ می‌آوردیم تا شب تمام می‌شد، الان همان اندازه می‌آوریم چند روز در یخچال می‌ماند تا تمام شود. این روزها برای اینکه بتوانیم تنها هزینه اجاره مغازه خود را به‌دست آوریم ،گوشت قرمز را به مردم نسیه می فروشیم. درحالی دفترهای نسیه قصابی‌ها قطورتر شده که میزان بازگشت پول به ما کمتر شده است. درحال حاضر قیمت هر کیلوگرم گوشت گوسفندی، بیش از 40 هزار تومان و گوشت گوساله حدود 35 هزار تومان است که روزبه روز نیز گران‌تر می‌شود؛ به‌همین دلیل مردم بیشتر گوشت مرغ می‌خرند زیرا قیمت یک کیلو گوشت قرمز در مقابل پنج کیلو گوشت مرغ است. هم‌اکنون مصرف مرغ نسبت به گوشت رشد قابل توجهی داشته است، اما بازنیز مصرف مرغ نسبت به سال‌های گذشته کاهش پیدا کرده است زیرا با توجه به وسع مالی، مردم به‌هیچ عنوان توان خرید مرغ هشت هزار تومانی را نخواهند داشت که این افزایش گوشت مرغ نیز باعث می‌شود که فروش قصابی‌ها به همان اندازه کاهش پیدا کند و درآمد مارا تحت تاثیر قرار دهد تا جایی که دیگر نتوانیم اجاره مغازه خود را از فروش مرغ دهیم و به طورکلی ورشکسته شویم.
مردم اسکلت مرغ می‌خرند!
وی ادامه می‌دهد: این‌روزها آن‌قدر اوضاع اسفناک شده است که هر روز حیرت زده می‌شوم، مثلا دیشب مردی حدود 50 ساله آمد دنبال اضافه‌های گوشت و حتی گفت به استخوان‌ها نیز راضی هستم. یه مقدار اسکلت مرغ داشتم که مجانی به او دادم. هر چقدر میزان خرید راسته گوشت و مرغ کم شده، فروش پای مرغ و بال و گردن افزایش پیدا کرده است. مردم خیلی بال و گردن مرغ می‌خرند، می‌گویند برای سوپ می‌خواهیم، اما فکر می‌کنم برای خورش استفاده می‌کنند. یعنی آن‌قدر اوضاع مالی مردم خراب شده که داخل خورش قورمه سبزی به جای گوشت قرمز، پای مرغ می‌ریزند!
تورم؛ دلیل کاهش سرانه مصرف گوشت قرمز
براساس آخرین آمار بانک مرکزی و مرکز آمار ایران، سرانه مصرف گوشت قرمز در خانواده‌های شهری در یک دهه گذشته بیش از ۲۵ درصد کاهش پیدا کرده است. به‌عبارتی سهم انواع گوشت قرمز از هزینه خانوارهای ایرانی از ۶.۱ درصد در سال ۸۵ به ۵.۴ درصد در سال ٩٤ رسیده است. روند کاهش شدید مصرف گوشت‌قرمز به صورت میانگین از پنج‌سال پیش شروع شده و هرچه پیش می‌رود اوضاع مصرف گوشت قرمز در جامعه اسفناک‌تر می‌شود؛ به‌گونه‌ای که این روزها دفترهای نسیه قصابی‌ها قطورتر شده است. به گفته حسین راغفر، اقتصاددان و پژوهشگر حوزه فقر و عدالت اقتصادی، یکی از دلایل کاهش مصرف گوشت قرمز، تورم‌های بزرگی بود که در سال‌های 85 و 90 رخ داد. مصرف گوشت قرمز در سال‌های 85 و 86 کاهش یافت و این روند در کشور ادامه پیدا کرد. به‌عبارتی دو برابر شدن قیمت مسکن در سال 85 و 86 ، شوک قیمتی در کشور ایجاد کرد و بیشتر سرمایه‌گذاری‌ها از بخش‌های دیگر به سمت مسکن تغییر جهت دادند که این امر خود باعث کاهش قدرت خرید مردم ازجمله مصرف گوشت قرمز شد. پس از آن در سال‌های ٩٠ و ٩١ ، رشد بی‌سابقه در قیمت ارز رخ داد که بار دیگر باعث شد تا قدرت خرید مردم به شدت تحت تاثیر قرار گیرد و قیمت کالاها به صورت قابل توجهی افزایش پیدا کند. به‌همین دلیل است که از سال 91 به بعد، شاهد کاهش قدرت خرید مردم در کشور هستیم. مردم با گران‌شدن گوشت قرمز، گوشت سفید را جایگزین کرده‌اند و با بالا رفتن قیمت گوشت سفید، تخم‌مرغ را به جای آن مصرف کرده‌اند، همین امر باعث شده است تا با مصرف مواد غیرمغذی، ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها رشد پیدا کند و مرگ‌ومیرهای غیرمنتظره و زود هنگام رخ دهد.
سودهای کلان در جیب شبکه‌های توزیع شرکتی
درخصوص دلایل گرانی گوشت قرمز اظهارنظرهای متفاوتی از سوی مسئولان وجود دارد. منصور پوریان رییس تامین شورای دام کشور می‌گوید: یکی از دلایل گرانی گوشت قرمز نبود نظارت مستمر و عدم برخورد سختگیرانه با شبکه توزیع بازار گوشت قرمز است. طبق مصوبه باید هرکیلوگرم گوشت وارداتی 315 هزار ریال و گوشت تولید داخل 335 هزار ریال در بازار عرضه شود. در واقع هرکیلوگرم گوشت وارداتی به نرخ 290 هزار ریال به دست شرکت‌های بسته‌بندی و فروشگاه‌های زنجیره‌ای می‌رسد، بنابراین باید با نرخ 315 هزار ریال در فروشگاه‌های زنجیره‌ای عرضه شود اما شرکت‌ها این محصول را با قیمت‌های بالای 500 هزار ریال به فروش می‌رسانند که منصفانه نیست. به عبارت ساده‌تر شبکه توزیع ، روی هر کیلوگرم گوشت قرمز بین 160 تا 250 هزار ریال سود می‌کنند که رقم قابل توجهی است. یکی دیگر از مشکلات بازار گوشت قرمز، توزیع گوشت وارداتی تنها به شرکت‌های بسته‌بندی و فروشگاه‌های زنجیره‌ای است. این موضوع باعث شده سود کلانی به جیب شبکه‌های توزیع شرکتی برود که همین امر باعث گرانی گوشت قرمز در بازار شده است. گوشت قرمز باید با نرخ مصوب به دست مصرف‌کنندگان برسد زیرا به نظر نمی‌رسد هزینه بسته‌بندی تا این حد بالا باشد که گوشت در فروشگاه‌های زنجیره‌ای دو برابر قیمت تمام شده عرضه شود.
کمبودی در بازار گوشت نداریم
وی ادامه می‌دهد: برخورد جریمه نقدی مشکل بازار گوشت را حل نمی‌کند و باید علاوه بر نظارت مستمر برخورد‌های سختگیرانه و جدی با عاملان گرانی صورت گیرد. یکی دیگر از عوامل گرانی گوشت قرمز، عدم حضور مستمر شرکت پشتیبانی امور دام در بازار است. این شرکت تنها در ایام خاص و پیک مصرف وارد بازار می‌شود؛ درحالی که حضور مستمر آن می‌تواند در کاهش قیمت این محصول و جلوگیری از سودجویی دلالان موثر باشد. درحال حاضر علاوه بر تامین بازار گوشت توسط تولیدات داخلی، روزانه بین 100 تا 120 تن گوشت وارداتی کیفی به تهران وارد می‌شود، بنابراین کمبودی در این زمینه وجود ندارد. گرانی فعلی گوشت قرمز در بازار به دلیل کمبود و کاهش عرضه نیست بلکه دلالان و قصابی‌ها به گرانی گوشت قرمز دامن می‌زنند. برای تنظیم بازار گوشت قرمز همزمان با شروع ماه مبارک‌رمضان علاوه بر ورود شرکت پشتیبانی امور دام کشور، واردات گوشت گوسفندی گرم از کشورهای استرالیا، ارمنستان، گرجستان انجام شده است، اما قیمت گوشت قرمز گوسفندی و گوساله در خرده فروشی‌های سطح شهر با قیمت‌هایی بیش از نرخ مصوب بین 380 تا 450 هزار ریال عرضه می‌شد که اکنون این رقم به بیش از 500 هزارریال افزایش یافته است.
لزوم افزایش واردات گوشت
اما علی اصغر ملکی، رییس اتحادیه گوشت گوسفندی با اشاره به واردات گوشت از استرالیا، می‌گوید: برای کنترل بازار گوشت نیازمند هستیم که واردات افزایش پیدا کند، با توجه به اینکه هم اکنون فصل تابستان و هوا گرم است و ما با کمبود مواجه هستیم. در سه تا چهار سال اخیر با کشتار بی‌رویه دام‌های مولد در کشور مواجه بوده‌ایم که این مساله ما را با مشکل روبه‌رو کرده است. ما نمی دانیم دلیل این کار چیست؟ هر کجا که مسئولان را ببینیم به آنان اطلاع‌رسانی می‌کنیم اما تاکنون برخورد جدی با عاملان این مساله نشده است. در صورت عدم جلوگیری این کار در سال‌های آینده، ما با معضل جدی روبه‌رو خواهیم شد. یکی دیگر از دلایل گرانی گوشت گوسفندی، قاچاق دام به کشور قطر است. همچنین قیمت جگر گوسفندی به دلیل شیوع تب کریمه و عدم استقبال مردم کاهش یافته و همین مساله نیز یکی از دلایل گرانی قیمت گوشت گوسفندی است.
