دولتی‌ها و مسئولان، کشاورزان را به رعایت نکردن الگوی کشت مناسب و بیش از نیاز بازار متهم می‌کنند و کشاورزان نیز کم کاری آنان در خصوص تأمین نکردن زیرساخت‌های مناسب مانند کارخانه‌های صنایع تبدیلی، ارائه ندادن الگوی کشت و نبود برنامه‌ریزی درخصوص خرید و هزینه‌های حمل ونقل را از مهم‌ترین دلایل بروز این مشکل می‌دانند. امسال هم این داستان در هرمزگان توجه بسیاری از رسانه‌ها را به خود جلب کرد. تصویر محصول گوجه روی زمین مانده، ریختن آن به رودخانه توسط کشاورزان و اشک و حسرت آنان دل همه را به درد آورد، اما باز هم راهکاری اصولی در این خصوص ارائه نشد. هرچند برخی از محصولات کشاورزی دیگر از قبیل سبزی و صیفی هم به دلیل گرمای هوا زودتر از موعد به عمل آمده و با کاهش قیمت روبه‌رو بوده، اما از آنجا که حجم تولید گوجه فرنگی نسبت به سایر محصولات بیشتر است این موضوع رسانه‌ای شده است. مشکل روی زمین ماندن گوجه فرنگی کشاورزان هرمزگانی و افت بازار فروش و پایین آمدن قیمت محصول تا حدی بود که پای دولت هم به این مسأله باز شد. اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی اواخر ماه گذشته به این استان سفر و از مزارع گوجه فرنگی بازدید کردند و گزارشی را به سازمان برنامه و بودجه ارائه دادند. به دنبال این قضیه «حسین صفایی»، مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی اعلام کرد: با ابلاغ دولت در استان‌های بوشهر و هرمزگان با تشکیل مراکز خرید هر کیلوگرم گوجه فرنگی به غیر از نوع درجه یک تازه‌خوری در قالب طرح خرید حمایتی از کشاورزان به قیمت کیلویی ۳۳۰ تومان خریداری می‌شود. در نهایت با اعتراض کشاورزان، وزیر جهاد کشاورزی این قیمت را به 400 تومان تغییر داد تا مرهمی موقت بر زخم کشاورزان باشد.
کشت به امید سود بیشتر
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران ، «طهماسب غلام پور» مدیر صنایع جهاد کشاورزی هرمزگان در این خصوص اظهار داشت: با توجه به کشت بالای محصولات کشاورزی در این استان تاکنون ۱۰۰پروانه بهره‌برداری با هدف توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی صادر شده است. این واحدها بین 600 تا 700 تن ظرفیت جذب ماده خام را دارند و 50 درصد نیاز استان در تمامی بخش‌های زراعی، دامی و شیلاتی را تأمین می‌کنند. با وجود این بخش زراعی به علت وسعت کشت و عرضه بالای محصولات با مشکلاتی رو به رو است. امسال ورود همزمان محصول گوجه فرنگی چابهار، بوشهر، کنگان و بندرعباس به بازار باعث اشباع بازار و کاهش تقاضای این محصول شد که نارضایتی کشاورزان استان را به‌دنبال داشت.
غلام‌پور افزود: از سوی دیگر کشاورزان به امید تازه خوری این محصول را در خارج از فصل کشت می‌کنند تا سود بیشتری ببرند و به همین دلیل تمایل چندانی برای تحویل محصولات خود به کارخانه‌های صنایع تبدیلی ندارند. تولید رب گوجه در استان با ظرفیت 37 هزار و 500 تن در سال انجام می‌شود. 3 مجوز دیگر هم برای ایجاد کارخانه رب گوجه فرنگی صادر شده که یکی از آنها 15 و دیگری 10 هزار تن ظرفیت دارد. کار اجرایی این واحدها حدود 90 درصد پیشرفت داشته و در فصل آینده جذب محصول دارند.
ضرورت تغییر الگوی کشت
کشاورزان استان از ارائه نشدن الگوی کشت مناسب از سوی جهاد کشاورزی گلایه دارند، اما مدیر صنایع جهاد کشاورزی هرمزگان اظهار داشت: این مشکل هر سال به وجود می‌آید، اما کشاورزان بار دیگر هم به روش خود ادامه می‌دهند و به تغییر الگوی کشت توجهی ندارند. حتی الگوی کشت برای آنان تعریف شده و اخطاریه نیز در این خصوص صادر شده، اما رغبتی در این بحث وجود ندارد.
خرید حمایتی مرهمی بر زخم کشاورزان
با وجود آنکه کشاورزان وضعیت پیش آمده را بحران می‌دانند، اما مدیر صنایع جهاد کشاورزی هرمزگان نظر دیگری دارد: از آنجا که گوجه فرنگی در فهرست محصولات مشمول قانون خرید تضمینی قرار ندارد، دولت اقدام به خرید حمایتی این محصول کرده است. چنانچه کشاورزان راغب باشند محصولات آنان خریداری می‌شود. مراکز حمایتی خرید گوجه فرنگی در شهرستان‌های بندرعباس، میناب، رودان، بندرلنگه و پارسیان راه‌اندازی شده و تمامی محصولات پس از تأیید جهاد کشاورزی تحویل مراکز خرید می‌شود. محصول تحویلی باید در سبدهای مخصوص حمل گوجه فرنگی باشد و از دریافت محموله‌های فله و بدون سبد جلوگیری و خسارت ناشی از آن برعهده کشاورزان است.
خرید محصول تا تعادل بازار
این مسئول با اشاره به اینکه روزانه ظرفیت خرید و حمل 500 تن محصول گوجه فرنگی وجود دارد، گفت: تا زمانی که قیمت این محصول در مزارع به تعادل نرسیده مراکز مورد نظر فعالیت خرید گوجه فرنگی را ادامه می‌دهند. محصولات خریداری شده تا حد توان به کارخانه‌های استان تحویل و بقیه به استان‌های دیگر فرستاده می‌شود. تمام بخش‌ها باید برای حل این معضل اقدام کنند. ظرفیت صنایع تبدیلی در بخش‌های زراعی و باغی استان تکمیل نشده و به دنبال جذب سرمایه‌گذار و توسعه این بخش هستیم. رفع این مشکل تنها در گرو توسعه صنایع تبدیلی نیست بلکه توسعه زیرساخت‌های صادراتی، حمل و نقل محصولات، ترویج الگوی مناسب کشت و زمان‌بندی بین استان‌ها برای برداشت محصول اولویت بیشتری دارد. باید به سمتی برویم که هماهنگی بین سیاست‌های وزارت کشاورزی و بهره برداران داشته باشیم تا شاهد بروز چنین معضلاتی در سال‌های آینده نباشیم.
