سلطان‌حسین فتاحی، بنیانگذار یکی از بزرگ‌ترین برندهای ایرانی در صنایع لوازم خانگی، بر این باور است که صنایع پایین دستی با ایجاد انحصار نمی‌توانند محصولی را به تولید برسانند که از نظر قیمت با همتای خارجی خود رقابت کند. به باور این کارآفرین الزام تولیدکنندگان به خرید مواد اولیه داخلی آن هم با قیمتی بالاتر از قیمت‌های جهانی و ممانعت تعرفه‌یی از ورود مواد اولیه خارجی به کشور سبب شده تا صنعت لوازم خانگی ایران که مشتقات نفتی و فولادی بیشترن قطعاتش را تشکیل می‌دهد، نتواند به سادگی با همتایان خارجی به رقابت پرداخته و محصولی را روانه بازار کند که نظر مساعد مصرف‌کننده داخلی را به خود جلب کند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تعادل ، فتاحی از دولت می‌خواهد تا در سیاست‌گذاری‌های کلان اقتصادی سریع‌تر عمل کرده و با اصلاح قوانین و مقررات، فضا را برای تولید داخلی مساعد کند.
سیاست‌گذاری‌های کلان اقتصادی در عمده اقتصادهای دنیا سبب‌ساز رشد و توسعه بخش تولید می‌شود. به نظر شما در شرایط کنونی چه اقداماتی بهتر است انجام شود که تولیدکننده داخلی بتواند در بازار رقابتی به حیات خود ادامه دهد؟
به‌عنوان یکی از تولیدکنندگان لوازم داخلی به دولت پیشنهاد می‌کنم که اتحادی میان سیاست‌گذاری‌ها و قوانین موجود به وجود آورد تا برآیند آن به توسعه بخش تولید کشور کمک کند. در حال حاضر مجموعه‌یی از سیاست‌گذاری‌ها و قوانین و مقررات ضد و نقیض بدنه تولید کشور را فرا گرفته و اجازه نمی‌دهد که به معنای واقعی تولیدکنندگان با محصولاتی با کیفیت و قیمت رقابتی به تولید برسانند. این نوع سیاست‌گذاری‌ها تولیدکننده داخلی را مجبور می‌کند که در سخت‌ترین شرایط به فعالیت خود بپردازد و فضا را برای برندهای خارجی مساعد کند. ما موافق انحصار نیستیم و معتقدیم که اتفاقا بهتر است تا تولیدکنندگان کشور در بستری رقابتی محصولات خود را روانه بازار کنند اما مشکل اینجاست که سیاست‌گذار درک صحیحی از وضعیت تولید نداشته و به خاطر حمایت از یک صنعت، صنعت دیگری را با مشکل مواجه می‌کند.
ممکن است مصداق‌هایی از این سیاست‌گذاری ضدونقیض را بیان کنید.
به‌عنوان مثال، دولت قصد دارد تا از صنایع پتروشیمی و فولاد حمایت کند و تمام ابزار خود را به کار می‌گیرد تا این اقدام صورت گیرد اما به صنایع پایین دستی آن توجه نمی‌کند. ما در بازار یخچال فریزر به تولید محصول می‌پردازیم و عمده نیازهایمان را مشتقات نفتی و فولادی تشکیل می‌دهد. دولت با وضع تعرفه‌های بالا و عوارض صادراتی پایین فقط به سمت حمایت از این دو صنعت بزرگ رفته و صنایع کوچک و متوسط را در اولویت‌های بعدی خود قرار داده است. امروز تولیدکنندگان فولاد، محصولات خود را در بازارهای جهانی با قیمت پایین‌تر از بازار داخلی به فروش می‌رسانند و من تولیدکننده مجبورم با توجه به وضع تعرفه‌های بالا برای محصولات فولادی، مواد اولیه خود را گران‌تر از قیمت بازارهای جهانی تامین کنم. این طنز تلخ تولید است. در حالی که ما معتقدیم همه ابعاد و اجزای اقتصاد کشور بهتر است رقابتی باشد و فقط چند صنعت انگشت‌شمار از تعرفه‌های بالا و موانع تعرفه‌یی موجود بهره نبرند چراکه ضرر و زیان آن به تولیدکننده و درنهایت مصرف‌کننده داخلی می‌رسد. درخواست ما این است که بازار مواد اولیه نیز رقابتی شود و ما به عنوان تولیدکننده مجبور نباشیم این مواد را بالاتر از قیمت جهانی تهیه کنیم بلکه بتوانیم از هر جای دنیا که کالایی با قیمت و کیفیت مناسب به تولید می‌رساند، مواد اولیه خود را تامین کنیم و در انحصار صنایع بزرگ کشور قرار نگیریم.
چند درصد از مواد اولیه تان را از بازار داخلی تهیه می‌کنید؟
صنعت یخچال فریزر حدود 50درصد از قطعات خود را از بازار داخلی تامین می‌کند و مابقی را نیز از سایر تولیدکنندگان قطعات در دنیا فراهم می‌آورد. موادی که ما به مصرف می‌رسانیم را سایر تولیدکنندگان دنیا نیز مصرف می‌کنند و می‌توانیم مدعی باشیم که در این زمینه با آنها کاملا رقابت می‌کنیم. در چنین شرایطی اگر دولت به صنایع کوچک و متوسط توجه کند و سیاست‌گذاری‌های خود را به سمتی ببرد که همه صنایع از آن متنفع شوند می‌توانیم بگوییم که بازار بزرگی از کشور دراختیار تولیدکنندگان لوازم خانگی قرار خواهد گرفت و سهم‌شان در فروش بالاتر خواهد رفت. مشکل امروز ما در فروش کالاست نه تولید آن. امروز تولیدکنندگان زیادی در کشور وجود دارند که به تولید انواع لوازم خانگی مشغولند اما به راحتی نمی‌توانند با همتایان خارجی خود رقابت کنند چراکه از یک سو با تناقض‌های سیاست‌گذاری مواجهند و از سوی دیگر به دلیل نفتی بودن اقتصاد ما و فراموش شدن تولید داخلی در زمان درآمدهای بالای نفتی، تولیدکنندگان نمی‌توانند خود را برای رقابت با بزرگان دنیا تجهیز کرده و کالایی با قیمت و کیفیت مناسب را وارد بازار کنند.
برخی تولیدکنندگان معتقدند که صدور بی‌رویه مجوزهای ساخت سبب شده تا در بازار تولید اختلال به وجود آورد. این اختلال در بازار لوازم خانگی چگونه خود را نشان داده است؟
به نظر من دولت بهتر است تا محدودیتی برای صدور مجوزها نگذارد. اجازه دهد تا هر کس که گمان می‌کند می‌تواند وارد نظام تولیدی شده و محصولی رقابتی را به تولید برساند، به فعالیت بپردازد چرا که محدود کردن صدور مجوز خود به فسادی در خرید و فروش مجوز تبدیل خواهد شد. بنابراین من معتقد نیستم که اختلالی در این زمینه وجود داشته باشد چرا که در بازار لوازم خانگی و اصولا اقتصاد آزاد، رقابت‌پذیری حرف اول را می‌زند و هرکس در این زمینه موفق‌تر عمل کند می‌تواند سهم بازار بیشتری را به دست آورد.
شما هم‌اکنون چند درصد سهم بازار را دراختیار دارید؟
مجموعه ما حدود 30سال است که در تولید یخچال فریزر فعالیت می‌کند و توانسته علاوه بر کسب سهم 18درصدی از این بازار در تولید محصول با گرید A+++ محصولات خود را روانه بازار کند. این موفقیت به خاطر سازماندهی و همراه شدن با فناوری روز دنیاست و خود بنگاه عزم کرده تا به این سمت پیش برود چون خواسته‌ایم تا در این بازار بمانیم و به تولید بیشتر بپردازیم. ما قصد داریم برای استفاده از دانش و تکنولوژی روز دنیا با شرکای خارجی به تولید مشترک بپردازیم که در این زمینه نیز مذاکراتی انجام داده‌ایم و امیدواریم با اجرایی شدن برجام زودتر این نوع همکاری را آغاز کنیم.
وضعیت بازار صادراتی تان به چه شکلی است؟
زمانی که بازار پتروشیمی و فولاد وارد رکود نشده بود، توانسته بودیم وارد بازارهای عراق و افغانستان شویم و از آن سهم قابل توجهی را به دست آوریم اما با توجه به مشکلاتی که در زمینه تامین مواد اولیه داریم مزیت‌های رقابتی شدن خود را از دست داده‌ایم و دفاتر صادراتی خود را تعطیل کرده‌ایم. در حال حاضر فقط یک دفتر آن هم در عراق داریم که امیدواریم دولت با تغییرات سریع در برخی سیاست‌گذاری‌ها اجازه رشد صادرات را به تولیدکنندگان دهد. اول آنکه با از طریق ابزارهایی مانند تعرفه پایین جلوی واردات قاچاق را بگیرد و به نوعی سیاست‌گذاری کند که تولیدکننده داخلی بتواند محصولی را روانه بازار کند که قاچاق صرفه نداشته باشد. موضوع دیگر آنکه سریع‌تر ارز تک نرخی شود تا تولیدکننده بداند که برای تامین مواد اولیه مورد نیازش چگونه باید برنامه‌ریزی کند. البته جای خوشحالی دارد که هم‌اکنون ثباتی نسبی در فضای کلان اقتصادی به وجود آمده و ما شاهد تصمیم‌های خلق الساعه برای اقتصاد نیستیم ولی انتظار داریم شرایط اقتصاد هر چه سریع‌تر برای تولیدی رقابتی فراهم شود. از سویی دیگر این انتظار وجود دارد که مقررات رو به آینده باشند نه گذشته بنابراین بهتر است تا قوای مجریه و مقننه متحد شوند تا سیاست‌گذاری‌ها و قانونگذاری‌ها برای تولید به‌روز باشد تا پای اقتصاد رقابتی در ایران نلنگد.
