با این وجود این سوال از سوی کارشناسان مطرح است که چرا بحث قاچاق از انتهای زنجیره توزیع در حال پیگیری است؟ در حقیقت پیش از این بیشترین فشار درباره بحث قاچاق روی گمرک صورت میگرفت اما اکنون شاهد این مساله هستیم که اصناف بیشتر از گمرک برای مبارزه با قاچاق تحت فشار قرار گرفتهاند.
بیکاری و قاچاق در استانهای مرزی
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تعادل ، در این رابطه عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی گفت: بیکاری و نبود کارخانههای تولیدی و صنعتی در استانهای مرزی، افزایش قاچاق کالا را در این نقاط به همراه داشته است. محمدباسط درزاهی افزود: قاچاق کالا امروز اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار داده و مقوله اقتصاد ملی و اقتصاد مقاومتی را تضعیف کرده است بهطوری که اکنون تقریبا در تمام استانهای مرزی به دلیل بیکاری جابهجایی کالای قاچاق وجود دارد.
وی تصریح کرد: قاچاق کالا در دو مقوله صورت میگیرد یک دسته از افراد که پیلهور هستند و با کولهبری و به صورت چمدانی کالا را وارد میکنند که در بیشتر شهرهای مرزی این شیوه رواج دارد و شاهد ورود کالای قاچاق به این شکل هستیم.
درزاهی افزود: دسته دوم که دارای اهمیت هستند، افرادی را تشکیل میدهد که کالای قاچاق را به صورت سازمانیافته و در حجم بالا از طریق مبادی رسمی به صورت غیرقانونی وارد کشور میکنند که لازم است، دولت و دستگاههای نظارتی دنبال برخورد جدی با این دسته از واردکنندگان کالاهای قاچاق باشند. این افراد کسانی هستند که قاچاق را در حجم گسترده و در سطح میلیاردی از مبادی مختلف و مرزهای هوایی، زمینی و بنادر وارد میکنند.
نماینده سراوان با بیان اینکه طبق فرمایشات مقام معظم رهبری در برخورد با قاچاق نمیتوان فقط کولهبرها را مدنظر قرار داد، گفت: برای مقابله با قاچاق باید ایستادگی و مقاومت کرد و از دولت و دستگاههای ذیربط انتظار میرود با آن دسته از قاچاقچیان کالا که فعالیت گسترده و حساب شده دارند، برخورد شود.
وی با بیان اینکه دولت باید شرایط رفاه و اقتصاد مردم را فراهم کند، تاکید کرد: در استان سیستان و بلوچستان اشتغال و صنعت وجود ندارد و برای جلوگیری از ورود کالای قاچاق ابتدا باید به فکر ایجاد اشتغال برای جوانان بود. در این استان رشد جمعیت بالاست و برای تامین مخارج زندگی خواسته یا نخواسته به سمت مرز میروند؛ لذا امیدواریم دولت تدبیری برای اشتغال مرزنشینان انجام دهد.
برخورد با قاچاق کالا در مرزها
از سوی دیگر رییس اتاق اصناف سلماس خواستار شناسایی دستهای پشت پرده واردات کالای قاچاق به کشور شد. سجاد شاکر در خصوص واگذاری طرح برخورد با قاچاق کالا به اتاق اصناف و اتحادیههای صنفی گفت: از همان ابتدا باید این طرح را به اتاق اصناف و اتحادیههای صنفی واگذار میکردند.
وی افزود: بخش اعظمی از کالای قاچاق از مبادی رسمی و قانونی و با کانتینر و کشتی وارد کشور میشود اما هماکنون برای برخورد با قاچاق سراغ اصناف که در حلقه آخر هستند، میآیند. رییس اتاق اصناف سلماس تصریح کرد: دستهایی در پشت پرده واردات کالاهای قاچاق را به کشور به سهولت انجام میدهند و فلج کردن اقتصاد کشور را نظارهگر هستند که باید کشف کرد اینها به کجا وصل هستند.
وی با بیان اینکه بخش زیادی از قاچاق کالا در کشور به صورت سازمان یافته انجام میشود، اظهار داشت: تولید داخلی در پی سیاستهای ۸ساله دولت قبل فلج شده و اهالی بازار در رکود شدید اقتصادی قادر به ادامه فعالیت در حوزه کسب و کار نیستند. شاکر تاکید کرد: برخورد با قاچاق کالا را باید از گمرکات کشور کلید میزدیم نه از سطح عرضه زیرا قاچاق سازمان یافته از طریق مبادی گمرکی و رسمی وارد کشور میشود.
طرحهای مبارزه با قاچاق کالا مقطعی نباشد
از سوی دیگر عضو هیات رییسه کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه مبارزه باقاچاق نباید تنها به برخورد با عرضهکنندهها محدود شود، گفت: طرحهای مبارزه با قاچاق نباید مقطعی باشد بلکه باید به رویه جاری تبدیل شود.
سیدفرید موسوی در خصوص قاچاق لوازم خانگی گفت: قاچاق یکی از معضلات جدی اقتصاد کشور است و در شرایط فعلی کشور وجود این پدیده اکثر برنامهریزیهای اقتصادی ما از جمله اشتغال و تولید را با چالش مواجه کرده است؛ از این رو مبارزه با قاچاق یکی ازمهمترین اقداماتی است که باید صورت بگیرد.
وی افزود: مجلس شورای اسلامی در این زمینه اقداماتی را آغاز کرده و اخیرا جلسهیی را با ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز برگزار کردیم که در آن جلسه تاکید شد که مبارزه با قاچاق نباید تنها به مبارزه با عرضهکنندهها محدود شود.
نماینده تهران در مجلس در خصوص آمار اعلام شده از میزان کالای قاچاق و حجم ۱۰درصدی آن در قاچاق لوازم خانگی تصریح کرد: میزان قاچاق بر اساس آمارهای برآوردی است و بهطور دقیق از آن اطلاع نداریم؛ اما امیدواریم مبارزهیی که با این پدیده صورت میگیرد، مقطعی نباشد و مردم بدانند که قاچاق معضلی است که همه را تحت تاثیر قرار میدهد.
عضو هیات رییسه کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: متاسفانه درحال حاضر شاهد وجود جوانان بیکار در بعضی از خانوادههای ایرانی هستیم و از این رو فرهنگ استفاده از کالای خارجی و قاچاق باید مذموم شمرده شده و از کشور برچیده شود که اگر این فرهنگسازی در کنار اقدامات نظارتی ایجاد شود؛ کمکم به سمتی حرکت میکنیم که تولید معنا پیداکرده و اقتصاد میتواند شکوفا شود و ظرفیتهای خود را نشان دهد.
تعدد قوانین مانع مبارزه از مرزها
اما یکی از مسائلی که کمتر به آن توجه میشود مشکلات قانونی برای مبارزه با قاچاق در مرزهاست. در حال حاضر قوانین و مقررات زیادی درباره واردات وجود دارد که واردات را مجاز میکند. این قوانین متعدد باعث شده است که پیگیری قاچاق یا عدم قاچاق کالاها در گمرک با مشکلات زیادی روبهرو باشد. قوانینی همچون واردات مسافری، تهلنجی و مواردی دیگر همگی باعث افزایش قاچاق در کشور هستند.
با این وجود عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با اشاره به ضرورت مقابله جدی با پدیده قاچاق گفت: در خصوص مبارزه با قاچاق کالا باید منویات مقام معظم رهبری به مرحله عمل برسد و همان مسیری را که معظم له ترسیم کردهاند، اجرایی شود. محمدمهدی افتخاری با تاکید بر اینکه توان ارزشی نیروهای مرزی کشور قابل تقدیر است اما این توان باید افزایش یاید، افزود: حذف بروکراسی و قوانین پیچیده از گمرکات، مشکلات را کاهش خواهد داد ضمن اینکه دستگاههای نظارتی و قانونگذار باید جدیت بیشتری به خرج دهند.
وی با بیان اینکه اجرای درست قانون همت همگانی میخواهد، اظهار کرد: کالاهای قاچاق با روشهای مختلفی وارد میشود که از جمله آنها واردات یک کالا ذیل تعرفه کالاهای دیگر، کم اظهاری در حجم واردات و ارزش کالا، سوءاستفاده از مناطق آزاد تجاری و ورود کالا برای ترانزیت و عدم خروج آن تنها برخی از روشهای شناخته شده قاچاقچیان کالا به داخل کشور است که باید این موارد مورد توجه دستگاههای نظارتی باشد.
افتخاری با اشاره به اینکه در سیاستهای کلی برنامه ششم توسعه نیز بر لزوم مبارزه با قاچاق از مبداء تا مقصد تاکید شده است، گفت: پیشگیری و مقابله با قاچاق کالا از مبادی ورودی تا محل عرضه اهمیت زیادی دارد و باید ابزار مناسب و پیشگیرانهیی برای آن طراحی شود.
نماینده فومن در مجلس شورای اسلامی گفت: بسترسازیهای لازم برای جلوگیری از ورود کالاهای قاچاق به خصوص قاچاق سازمان یافته از مرزهای کشور، ضروری است و باید تمهیدات لازم برای مقابله با آن فراهم شود.
آسیبدیده خود فکری به حال قاچاق کند
اما دیدگاه دیگری که باعث ورود اصناف به این بحث شده است مساله مبارزه با قاچاق توسط تشکلی است که بیشترین آسیب را از این موضوع دیده است. در حالی که قاچاق مشکلات زیادی در اقتصاد دارد شاید بیشترین مشکل در اقتصاد برای اصناف به عنوان بزرگترین بخش فعالان اقتصادی اتفاق بیفتد. در این رابطه نماینده اتاق اصناف اردبیل گفت: واگذاری طرح جمعآوری کالای قاچاق به اصناف و اتحادیههای صنفی تصمیم عاقلانه و صحیحی بود که از طرف دولت گرفته شد.
شاهپور رضایی افشار با تقدیر از اقدام دولت در واگذاری طرح جمعآوری کالای قاچاق به اتاق اصناف ایران گفت: اتاق اصناف ایران و اتحادیههای صنفی بهتر میتوانند طرح جمعآوری کالای قاچاق را مدیریت کنند زیرا نسبت به زیر و بم امور صنفی آشنایی و آگاهی بیشتری دارند. وی ادامه داد: واگذاری طرح جمعآوری کالای قاچاق به بازرسان اتاق اصناف ایران و اتحادیههای صنفی یک نوع امتیاز به اصناف است و اصناف باید با برنامهریزی صحیح در اجرای هر چه بهتر این طرح بکوشند.
رضاییافشار متذکر شد: به تمام واحدهای صنفی اخطاریه داده شده که از خریداری اجناس بدون فاکتور و سند معتبر خودداری کنند. نماینده اتاق اصناف اردبیل همچنین این نکته را مورد اشاره قرار داد که هماکنون لوازم آرایشی- بهداشتی و لوازم خانگی و تجهیزات پزشکی مشمول طرح جمعآوری کالای قاچاق در اردبیل هستند.