اما چند وقتی است که جدول واردات وصادرات گمرک دو کشور هم نشان می‌دهد که مبادلات روند کاهشی دارد.دلایل متعددی برای کمرنگ شدن سطح تجارت دو کشور مطرح می‌شود که بارزترین آن حذف تحریم‌هاست.با شروع برجام کشورهای اروپایی برای همکاری با ایران اعلام آمادگی کردند و تجار نیز که سال‌ها منتظر چنین روزهایی بودند ترجیح دادند از کشور چین به سمت اروپا بروند. نکته دیگری که کارشناسان بر آن اصرار دارند رکود بازار بین‌الملل است.چند وقتی است که همه کشورها با رکود دست به گریبان هستند و معلوم نیست سایه آن چه زمان از بازار جهانی برداشته می‌شود.بازار ایران هم که از بازارهای جهانی تبعیت می‌کند به چنین وضعی دچار است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران ، طبق اعلام گمرک چین مبادلات تجاری ایران و چین در 8 ماهه نخست سال جاری میلادی 18 درصد کاهش یافت. حرکت به سمت کاهش تجارت دوطرفه در شرایطی است که سال گذشته اعلام شد تا 10 سال آینده رقم تجارت دو کشور به 600 میلیارد دلار می‌رسد.یعنی هر سال 60 میلیارد دلار تجارت بین دوکشور باید ثبت شود. سال گذشته (سال 94)میزان مبادلات دو کشور تا عدد 40میلیارد دلار ثبت شد. این در حالی است که حدود 30 سال پیش حجم تجارت دو کشور در خوش بینانه‌ترین رقم 20 میلیون دلار بود.
عسگر اولادی :کاهش حجم مبادلات چندان جدی نیست
اسدالله عسگر اولادی، رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین درباره کاهش واردات کالا از چین و اینکه روند مبادلات دو کشور چگونه ادامه خواهد یافت به خبرنگار ما گفت:میزان واردات کالا از چین کاهش قابل توجهی نداشته است.از آنجا که قیمت‌ها پایین آمده است(کاهش ارزش یوان) این تصور ایجاد شده که میزان مبادلات روند نزولی به خود گرفته است.وی با بیان اینکه حجم و میزان مبادلات دو کشو مانند سال‌های گذشته است، افزود:چین شریک اول تجاری ایران است و تاکنون کشوری وارد نشده که بخواهد سطح تعاملات خود را مانند چین کند.یکی از دلایلی که باعث نشده سایر کشورها بتوانند فعالیت خود را در ایران وسیع کنند مشکلات بانکی است.بانک‌های غربی برای همکاری با ایران تعامل خوبی ندارند و همچنان دیدگاه قبل از تحریم در بین آنها وجود دارد.رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین تصریح کرد:کشورهای غربی که وارد ایران شده‌اند تنها تمایل دارند در دو بخش خودرو و پتروشیمی با ایران همکاری کنند.لذا سرمایه گذاری‌ها در این دو بخش محدود شده است.کشور چین نیز برای آنکه بتواند سطح مبادلات خود را با ایران حفظ کند وارد مرحله سرمایه‌گذاری شده است.طی هفته‌های اخیر هیأت‌های سرمایه‌گذاری در بخش معدن، صنعت و بسته‌بندی مواد غذایی چین وارد ایران شدند.لذا این کشور بخوبی متوجه شده است که ایران مصرف‌کننده و خریدار کالاهای چینی نیست.
دو دلیل کاهش واردات کالا از چین
فریال مستوفی، عضو هیأت مدیره اتاق بازرگانی ایران و چین هم درباره کاهش واردات کالا از چین به خبرنگار ما گفت:زمانی که ایران تحریم بود ما مجبور بودیم کالا‌ها و محصولات مورد نیاز خود را تنها از کشور چین خریداری کنیم اما اکنون این محدودیت برداشته شده است و تجار فرصت خرید کالا از کشورهای دیگر را پیدا کردند.وی افزود:عامل دوم کاهش واردات کالا از چین، رکودی است که هم دامنگیر بازار داخلی شده و هم بازار جهانی را گرفتار کرده است.وضعیت تجارت در همه کشورها کمرنگ شده است و این امر منوط به ایران نیست.وقتی تقاضا برای خرید کالا کاهش پیدا می‌کند تجار هم برای کاهش واردات کالا برنامه‌ریزی می‌کنند.
وی درباره اینکه روند مبادلات تجاری ایران و چین برای سال‌های آینده چگونه حفظ خواهد شد، گفت: ایران باید با همه کشورها تعامل و همکاری داشته باشد و نمی‌تواند با یک کشور رابطه پررنگ داشته باشد و دیگر کشورها را فراموش کند.هر کشوری در همکاری‌های مشترک به دنبال سود خود است. ما نیز ضمن اینکه نباید چین را فراموش کنیم باید با سایر کشورها هم همکاری کنیم. استفاده از توانایی‌های هر کشور قدرت ما را نشان می‌دهد.مستوفی با بیان اینکه چین کارخانه دنیا شده است، افزود: ایران باید واردات را از همه کشورها کم کرده و به سمت تولیدات داخلی حرکت کند. البته به شرط آنکه تولید کیفی مدنظر تولیدکنندگان قرار گیرد.
ارزش کل تجارت خارجی چین نیز در ماه ژانویه 8/9 درصد کاهش یافت و این کاهش در ماه گذشته میلادی (فوریه) ۱۵/۷ درصد بود.تجارت چین با اروپا در ماه گذشته میلادی ۹/۷، با امریکا دومین شریک بزرگ خود ۱۲/۲ درصد و با کشورهای عضو اتحادیه آسیای جنوب شرقی (آ سه آن) هم ۱۴/۹ درصد پایین آمده است.اقتصاد چین در ماه‌های گذشته نیز شاهد کاهش شدید عواید حاصل از مبادلات خارجی بود به گونه‌ای که تحلیلگران اقتصادی رقم آن را پایین‌ترین رقم طی سه سال گذشته ارزیابی کردند.کاهش حجم مبادلات خارجی چین و همچنین شرایط نامناسب صادرات و واردات این کشور در حالی است که بانک جهانی «یوان» ،پول ملی چین را از ارزهای معتبر و شاخص جهانی اعلام کرد.«لی کچیانگ»، نخست‌وزیر چین هم در آیین گشایش اجلاس سالانه کنگره ملی خلق چین گفت که اقتصاد چین در سال ۲۰۱۶ میلادی چالش‌های سخت تری را تجربه خواهد کرد.با این حال او تأکید کرد که چین اجازه نمی‌دهد اقتصاد این کشور سقوط کرده و رشد آن در سال‌جاری به زیر 5/6 درصد برسد.
کاهش قیمت نفت باعث نزول تجارت ایران و چین شد
همچنین مجیدرضا حریری نایب رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین ، درباره کاهش مبادلات اقتصادی ایران و چین گفت: ارزان شدن نفت، میعانات، گاز، سنگ آهن و سایر مواد معدنی از جمله دلایلی است که در کاهش مبادلات اقتصادی دو کشور تاثیرگذار بوده اما افت قیمت نفت بیشترین تاثیر را در این اتفاق داشته است.
عضو اتاق بازرگانی ایران و چین نیز گفته است:اکنون تبادلات تجاری ایران و چین ۴۰ میلیارد دلار است که قرار است ۲۵تا ۳۰ درصد افزایش یابد و بنا بر این برنامه‌ریزی، روابط ایران و چین باید ظرف ده سال آینده به ۶۰۰ میلیارد دلار برسد که این رقم معادل تبادلات تجاری حداقل ۶۰میلیارد دلاری در هر سال است. تراز تجاری ایران و چین مراودات تجاری ایران و چین همواره با تراز تجاری منفی ایران همراه بوده است. اما در این معادله اگر صادرات نفت و انرژی ایران به چین لحاظ شود، تراز تجاری ایران در تمامی سال‌ها مثبت رقم می‌خورد.
هرچند نمی‌توان مدعی شد که اجناس چینی به طور کلی بی‌کیفیت هستند، اما متأسفانه از تولیدات این کشور تنها کالاهای بنجل و بی‌کیفیت آن به دست مصرف‌کنندگان ایرانی رسیده است؛ موضوعی که باعث شده تا اقبال ایرانیان به اجناس و کالاهای چینی کاهش یابد. کاهش مبادلات تجاری تراز تجاری ایران با چین در پنج ماهه نخست سال‌جاری میلادی منفی ۷۵۰میلیون دلار بوده و در این دوره صادرات چین به ایران حدود شش میلیارد دلار گزارش شده است.
