همین موضوع اهمیت همایش یادشده را دوچندان کرده بود و همه منتظر بودند تا برخی مقامات اروپایی و بخصوص شرکت‌های معتبر قاره سبز چه سیاستی را در قبال تندروی‌های ترامپ اتخاذ خواهند کرد. بر همین اساس بود که این گردهمایی اقتصادی به محلی برای ارسال پیام قاطع اروپا مبنی بر ادامه حمایت از توافق هسته‌ای تبدیل شد؛ چنان که «هلگا اشمید»، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در سخنرانی خود بر حمایت قاطع اروپا از برجام تأکید کرد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، مهدی کرباسیان، رئیس هیأت عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) از جمله ایرانیان حاضر در این همایش بود که به همین مناسبت گفت‌وگویی با وی انجام شده است. کرباسیان در این گفت‌وگو از دستاوردهای این همایش و پیام‌های اقتصادی و سیاسی آن می‌گوید و معتقد است که مهم‌تر از نفس برگزاری چنین همایش‌هایی، مذاکرات انجام شده در حاشیه آن است. گفتنی است «مجمع ایران و اروپا EIF» چهار سال پیش با هدف تقویت و حمایت از دیپلماسی تجاری بین ایران و غرب تأسیس شد. این مجمع فرصت مهمی برای تبادل اطلاعات، شبکه‌سازی و ایجاد روابط کاری بین مقامات و مدیران بخش‌های مختلف تجاری و صنعتی با سیاستگذاران ایجاد می‌کند. این مجمع فرصتی برای گردهمایی سالانه مقامات ارشد تجاری، دولتی و جامعه مدنی متعهد به توسعه اقتصادی ایران فراهم می‌سازد. چهارمین دور این مجمع در روزهای 11 و 12 مهرماه امسال با حضور نمایندگانی از شرکت‌های اقتصادی ایران و اروپا در زوریخ سوئیس برگزار شد.
شما اخیراً در همایش ایران و اروپا که در سوئیس برگزار شد شرکت داشتید. بفرمایید که اساساً شرکت در این همایش‌های بین‌المللی چه محسناتی برای هر کشوری می‌تواند داشته باشد؟
همایش یاد شده دو بخش داشت؛ یک بخش که البته محوری‌تر هم بود، اقتصادی بود که شرکت‌های معتبر دنیا و بویژه اروپایی‌ها در آنجا شرکت داشتند. بزرگ‌ترین بانک‌ها و بیمه‌ها در سوئیس مستقر هستند. علاوه بر این تعدادی از شرکت‌های معتبر از بقیه نقاط اروپا و حتی کانادا و آسیا هم در این همایش شرکت کرده بودند. از طرف ایران هم کارآفرینان و بخش خصوصی در حوزه بانک و بیمه و بخش‌های دیگر اقتصادی در این گردهمایی بزرگ بین‌المللی شرکت کردند. بخش دوم که البته این هم مهم می‌نمود، رویکرد یا پیام سیاسی همایش بود. در بخش سیاسی و همزمان با مواضع تند امریکایی‌ها علیه برجام، ما شاهد سخنرانی خانم هلگا اشمید معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بودیم همچنان که بحث‌های سیاسی در میزگرد سفرای کشورهای اروپایی در این همایش و مذاکرات جنبی هم حول توافق هسته‌ای بود. هم در سخنرانی خانم اشمید و هم در دیگر مذاکرات جمع‌بندی کلی؛ پیام مشخص آن این بود که اروپایی‌ها اصرار به حفظ و ادامه اجرای برجام دارند چرا که معتقد بودند توافق هسته‌ای به عنوان یک سند بین‌المللی می‌تواند و باید یک روند و الگو باشد برای سایر بحران‌ها یا موضوعات مشابه از جمله بحران کره شمالی. اروپایی‌ها تأکید داشتند که این روند چند ساله که در نهایت منجر به یک توافق برد- برد شده است باید برجسته‌سازی و از آن به عنوان یک الگو یاد شود. در حقیقت این اصرار و تأکید پیام مهم سیاسی همایش بود که اگر چه سیاسی بود اما واجد پیام‌های اقتصادی هم بود به این معنا که کشورهای اروپایی و به تبع آنها شرکت‌های معتبر اروپایی بر ادامه همکاری خود یا شروع همکاری‌های جدید با جمهوری اسلامی ایران تأکید دارند. بنابراین، این همایش یاد شده هم به به لحاظ اقتصادی و هم سیاسی برای ما مهم بود.
در بخش اقتصادی هم مذاکرات جمعی خوبی بود. حسن برگزاری این سمینارها فقط نفس برگزاری آن نیست بلکه مذاکراتی که در حاشیه آن انجام می‌شود، از اهمیت بیشتری برخوردار است. من در سخنرانی‌ای که داشتم، زمینه‌هایی را که اقتصاد ایران برای جذب سرمایه‌گذاری دارد، تشریح کردم بخصوص در حوزه معدن و صنایع معدنی. در کنار آن مذاکرات خوبی با شرکت‌های معتبر اروپایی برای سرمایه‌گذاری داشتیم. در حوزه تجارت هم برای صادرات غیرنفتی ایران در این حوزه گفت‌وگوهای خوبی انجام شد و خوشبختانه تفاهم‌های خوبی صورت گرفت. در یک حوزه دیگری که ما چند سالی است روی آن خیلی کار می‌کنیم، این است که بتوانیم فناوری‌ها و تکنولوژی و تجارب بین‌المللی را وارد ایران کنیم. در این رابطه چند ماه پیش یک گروه در رابطه با بررسی ایمنی معادن از شرکت‌های معتبر وارد ایران شدند. کار بزرگی که شروع کرده‌ایم و ادامه خواهیم داد این است که الان معادن روباز ما تمام شده و باید به معادن زیرزمینی که بیش از هزار تا هزار و 500 متر عمق دارند، توجه کنیم. قرار شد این شرکت‌ها بیایند و کمک کنند چون ما تکنولوژی‌اش را در کشور نداریم.
این درهم‌تنیدگی روابط اقتصادی ما با دیگر کشورها یا گفت‌وگوها و مذاکرات اقتصادی که انجام می‌شود، چقدر در حوزه سیاسی تأثیرگذار است؟
باید بپذیریم اقتصاد در دنیا یک موضوع محوری و اساسی است حتی شما می‌بینید ارتباطات مسئولان بین‌المللی مثل اروپایی‌ها و امریکایی‌ها عمدتاً حول مباحث اقتصادی است. اقتصاد کشور ما هم به دلایل مختلفی جایگاه خاصی دارد و این جایگاه در ارتقای روابط سیاسی هم تأثیرگذار است. موقعیت جغرافیایی و ژئواستراتژیک ایران از قدیم زبانزد بوده است. علاوه بر این، امنیتی که امروز در جمهوری اسلامی ایران وجود دارد، یک فاکتور مهم برای سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود. در کنار آن امکانات و ظرفیت‌های مختلف در حوزه انرژی و معادن و مهم‌تر از همه نیروی انسانی همه و همه فاکتورهایی است که به اقتصاد ایران جایگاه خاصی بخشیده و کسی نمی‌تواند در این زمینه ایران را نادیده بگیرد. بخصوص که ایران راهی است به آسیای میانه با 45 میلیون نفر جمعیت. طبیعی است که هر چه روابط اقتصادی مستحکم‌تری با کشورهای مختلف داشته باشیم، به همان اندازه در تسهیل یا ارتقای روابط سیاسی هم تأثیرگذار خواهد بود.
و شما مشخصاً در همایش ایران و اروپا ظرفیت‌های ایران را تشریح کردید؟
بله، همین طور است؛ اصلاً یکی از مزایای این همایش‌ها تشریح وضعیت اقتصادی و سیاسی ایران است که در آن ظرفیت‌ها و امکانات موجود برای جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی بیان می‌شود. در این همایش هم چنین اتفاقی افتاد بخصوص که شما هم می‌دانید برخی کشورهایی که با ایران زاویه دارند، با تبلیغات رسانه‌ای سعی دارند شرایط غیرواقعی از ایران ترسیم کنند و نگذارند که ما به برنامه‌های تعریف شده خودمان دست پیدا کنیم. این سمینارها قطعاً نقش بسزایی در معرفی ظرفیت‌های واقعی ایران دارد و باید نسبت به استفاده از آنها اهتمام داشته باشیم.
مهم‌ترین آورده هیأت ایرانی از این همایش بین‌المللی را چه می‌دانید؟
همین که در یک ارتباط مستقیم و بدون واسطه واقعیت‌های ایران بیان شد، به نظرم دستاورد و موقعیت خوبی بود. با این حال در این همایش مذاکرات خوبی داشتیم که امیدوارم پیگیری‌های این مذاکرات منجر به نتایج بهتری شود. از سال گذشته که این اجلاس برگزار شد تا امسال، می‌توانم بگویم که حداقل یک سرمایه‌گذاری در ایران انجام شده و چندین سرمایه‌گذاری هم در مرحله عقد قرارداد با بخش خصوصی قرار دارد. جدای از این، تعدادی از شرکت‌های معتبر بین‌المللی که قبل از برجام در ایران راهی نداشتند، الان کار تجاری با کشورمان را به میزان بالاتر از چند صد میلیون دلار شروع کرده‌اند.
در گفت‌وگوهایی که داشتید یا در مواضعی که از سوی خارجی‌ها بیان شد، عمده‌ترین نگرانی یا دغدغه آنها برای ورود به ایران چه بود؟
بزرگ‌ترین نگرانی که هنوز به طور کامل حل نشده، موضوع ارتباطات بانکی است که خوشبختانه کارهای خوبی در حال انجام است. اخیراً توافق‌های خوبی با کره جنوبی و اتریش و برخی کشورهای دیگر در ارتباط با سیستم بانکی منعقد شده است. بنابراین مهم‌ترین نگرانی بحث‌های بانک و بیمه است چون اکثر این شرکت‌ها در بورس نیویورک و با امریکایی‌ها سرمایه‌گذاری مشترک دارند یا بانک‌ها با امریکایی‌ها مبادلاتی دارند و نگران هستند که مقررات امریکا آنها را جریمه کند. به این خاطر یک مقداری احتیاط می‌کنند وگرنه همه دولت‌ها علاقه‌مند هستند که با ایران همکاری داشته باشند.
درباره مسائل داخلی آیا نگرانی نسبت به وضعیت داخلی و موضوع امنیت نداشتند؟
خوشبختانه بعد از انتخابات ریاست جمهوری و انتخاب دوباره دکتر روحانی از سوی مردم با رأی بالا و تعیین دولت جدید به نظر می‌رسد یک احساس آرامشی در بین خارجی‌ها وجود دارد که سیاست‌های اعتدالی و ثبات در تصمیم‌گیری‌ها در ایران ادامه می‌یابد. این را از سخنرانی‌ها و در صحبت‌ها و مذاکرات با آنها می‌شد احساس کرد. پرهیز از سیاست‌های هیجانی و غیرکارشناسی و تلاش برای برقراری و ادامه ثبات در کشور مؤلفه مهمی است که می‌تواند زمینه‌ساز اعتماد و علاقه‌مندی بیشتر کشورها و شرکت‌های خارجی برای ورود به ایران باشد. ما در داخل کشور هم باید به این مقوله اهتمام داشته باشیم و فراموش نکنیم که ارائه یک تصویر پر التهاب و تنش در کشور خنثی کننده همه تلاش‌ها برای جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی برای حل مشکلات یا کاستن از آنها است.
