به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تعادل ، فرجادی معتقد است که سیاستهای ترامپ بیشتر معطوف به مسائل داخلی امریکا و حل مشکلاتی مانند نابرابری اقتصادی، حمایت از تولیدکنندههای داخلی و قوانین مربوط به مهاجرت خواهد بود. به این ترتیب وی به چند نگرانی که درخصوص پیروزی رییسجمهور جدید امریکا مطرح شده است، پاسخ داد. نگرانی اول مربوط به برجام است که فرجادی دستبرد به آن را از طرف یک نفر (ترامپ) به دلیل اینکه یک توافق جمعی مابین چند کشور قدرتمند است را بسیار ضعیف میداند. نگرانی دوم رشد جهانی است که این اقتصاددان درباره رفتار ترامپ در این خصوص سناریویی ارائه میدهد که در آن در صورت عملی کردن شعارهایش به تضعیف رشد جهانی بهخصوص خود امریکا خواهد رسید.
وی درخصوص امکان اجرایی کردن شعارهای رییسجمهور منتخب امریکا گفت: همیشه یک وضعیتی وجود دارد که افرادی که چه در امریکا و چه در کشورهای دیگر جهان وارد رقابت و کارزارهای انتخاباتی میشوند، شروع به سردادن شعارهایی میکنند که هدف اصلی آن جلب آرای مردم است. در اکثر مواقع دیده میشود افرادی که چنین شعارهای انتخاباتی میدهند، زمانی که وارد زمین بازی و اجرا میشوند، با موانعی روبهرو میشوند که نمیتوانند این شعارها را اجرایی کنند. لذا با مروری بر این تجربیات به این نکته میرسیم که آنچنان نباید شعارهای انتخاباتی رییسجمهور جدید امریکا را جدی گرفت. از طرفی دیگر باید توجه را به این نکته هم مبذول داشت که دونالد ترامپ تاکنون هیچگونه تجربه سیاستی نداشته است. به گفته غلامعلی فرجادی، پرونده کاری ترامپ نشان میدهد که تاکنون هیچ مسوولیت سیاسی نداشته و فردی کاملا ناآشنا به ریاستجمهوری است، بنابراین وقتی مسوولیت را به عهده بگیرد این مشاوران او هستند که خط و ربطها و برنامهها را به او میدهند؛ پس اینگونه هم نیست که با روی کار آمدن یک نفر بتواند اقداماتی انجام دهد که کاملا متفاوت و معارض با سیاستهای معمول امریکا باشد.
ترامپ بیشتر متوجه داخل امریکاست
فرجادی سیاستهای ترامپ را بیشتر متوجه امورات داخلی امریکا دانست و گفت: برداشت من این است که با توجه به اینکه ترامپ شعارهای متفاوتی در این انتخابات داده، مجبور است بیشتر شعارهایی که نفعشان برای داخل امریکاست را لااقل در مراحل ابتدایی به اجرا درآورد؛ یعنی در مراحل اولیه سعی خواهد کرد به سروسامان دادن به اقتصاد امریکا و دیگر مواردی از این دست بپردازد و بعد در ادامه این موضوعات به سیاست خارجی بپردازد.
وی درخصوص مخالفت رییسجمهور امریکا با برجام گفت: اگر به سیر رقابتهای انتخاباتی دونالد ترامپ دقت کرده باشیم، میبینیم که در ابتدای امر با برجام مخالفتی ابراز نکرد اما بعد که فضا را دید در تاثیر آن فضا شعارهای تندتری را انتخاب کرد، بنابراین نمیتوانیم بهطور قطع شعارهای برجامستیزی وی را کاملا نظرات شخصی او قلمداد کنیم. اما در کل برای اینکه بدانیم، دید دقیق او نسبت به برجام چیست، باید منتظر بمانیم.
این اقتصاددان اعتقاد دارد درخصوص برجام نباید این نکته را فراموش کنیم که این توافق تنها بین دو کشور ایران و امریکا نبوده است، بلکه 5 کشور دیگر علاوه بر امریکا طرف قرارداد ایران هستند؛ لذا بعید است که این کشورها بخواهند با ترامپ همداستان شوند. به گفته وی، در زمینه برجام شاید اگر کلینتون میخواست فشاری بر ایران بیاورد راحتتر میتوانست توافق این 5 کشور را جلب کند اما ترامپ با توجه به چهره تندرویی که از خود تاکنون نشان داده و برد او در انتخابات، همین کشورهای اروپایی را هم مبهوت کرده، سختتر میتواند توافقها را علیه ایران جلب کند. بنابراین همانطور که گفته شد، نمیتوان رفتارهای فردی ترامپ را اثرگذار دانست. فرجادی در ادامه به صحبتهای ضدجهانیسازی دونالد ترامپ پرداخت. به بیان وی، چیزی که از شمایل ترامپ تاکنون دیده شده این است که علیه جهانی شدن بوده و بیشتر موافق تولیدکنندههای داخلی امریکا صحبت کرده است. مثلا ترامپ از واردات گسترده کالاهای چینی و... انتقاد کرده و گفته بود چرا ما باید برای مردم کشورهای دیگر اشتغال ایجاد کنیم. این امر روی اقتصاد جهانی و خود امریکا تاثیر منفی خواهد گذاشت چون یکی از علتهای اساسی در تجارت کالاها نه موافقت رییسجمهورها و مسوولان سیاسی بلکه قیمتها و تکنولوژی تولید است بدین معنی که وقتی کالایی ارزانتر باشد، نمیشود جلو واردات آن را گرفت چون این واردات ارتباط نزدیکی با رفاه مردم دارد و در اینجا بحث مزیت نسبی تولید کالا وجود دارد و اگر قرار باشد یکسری کالاها که در امریکا هزینه بیشتری دارند تولید شوند، قطعا برای مصرفکنندهها گرانتر میشوند. با این اوصاف اگر کسی بخواهد از آن به نفع تولیدکنندهها جلوگیری کند، رفاه مردم امریکا را تحت تاثیر قرار خواهد داد. به گفته فرجادی، در این سناریو اگر ترامپ جلو واردات کالاها را بگیرد یک بازار بزرگ از کشورهای چین، آسیای جنوب شرقی و اروپا خارج خواهد شد. این امر موجب تضعیف رشد کشور امریکا خواهد شد چون صادرات این کشورها ارزانتر و به نفع کشورهای دیگری که واردکننده این کالاها هستند، خواهد بود.
عضو هیات علمی موسسه نیاوران در پایان نتیجهگیری خود را اینگونه ارائه داد: براساس چیزهایی که مطرح شد از سویی باید گفت چه از لحاظ سیاسی و چه از لحاظ اقتصادی ترامپ آنچنان دستانش باز نیست و نخواهد توانست شعارهای خود را به اجرا درآورد. از سوی دیگر، فعلا تا دو ماه دیگر اوباما سکانداری را برعهده دارد و بعید نیست در این فاصله ترتیباتی برای پیشگیری از اقدامات ترامپ انجام دهد یا لااقل توافقاتی با او صورت دهد که عقبگرد را برای ترامپ سخت کند. در کل گفته میشود که ترامپ یک تاجر و بیشتر معاملهگر است و بیشتر میخواهد در مسائل داخلی و از لحاظ اقتصادی فعالیت کند؛ بهطور مثال توزیع شدید نابرابر منابع، بحثهای اقلیتی، مهاجرت و اینگونه سیاستها در اولویت ترامپ خواهد بود.