در عرصه سیاست‌ورزی چندان اقبال نداشت چنان که در انتخابات ریاست‌جمهوری ۷۲ مغلوب آیت ا... هاشمی شد و در سال ۸۰ هم کاندیدای پیروز نبود اما سال‌ها نماینده مجلس بود و در نطق‌هایی که در بهارستان داشت مبارزه با مفاسد اقتصادی را فراموش نکرد. نکته قابل توجه به نسبت خانوادگی او با برخی سیاستمداران بازمی‌گردد چنان که خودش می‌گوید پدر آقایان لاریجانی‌ها شوهرخاله او بوده است و همسرش نیز از اقوام برادران لاریجانی است برای همین شناخت است که می‌گوید:«تفکر علی لاریجانی به این زودی عوض نمی‌شود. بچه آخوند است و قم بزرگ شده است. فلسفه خوانده است و داماد آقای مطهری است و فرد بی‌رگ و ریشه‌ای نیست ولی رفتارش عوض شده است» توکلی پسرش داماد صادق زیباکلامی است که فرسنگ‌ها با اعتقاد و نگاه او فاصله دارد. توکلی چهره شهیری در مبارزه با فساد اقتصادی است و این روزها که در مجلس دهم کرسی ندارد، وظیفه‌ای که برای خود تعیین کرده که همان مبارزه با مفاسد اقتصادی است، را رها نکرده و سعی می‌کند در نوشتارها و مصاحبه‌هایش به این مهم اشاره کند به‌ویژه اینکه سازمان مردم نهادی به نام دیده‌بان شفافیت و عدالت دارد که همین مسیر را در آن دنبال می‌کند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از آرمان ، توکلی یک تفاوت هم با همفکرانش دارد که آن هم دیدگاهش درباره آیت‌ا... هاشمی است بدین معنا که بسیاری از هم طیفان توکلی خود را مکلف به انتقاد از آیت‌ا... هاشمی و معدودی از آنها که کم سن و سال‌تر هستند خود را موظف به هجمه به رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌دانند اما توکلی کمتر چنین رویکردی را اتخاذ کرده و اگر گلایه‌ای داشته به‌صورت علنی مطرح کرده و در برخی موارد از هاشمی در برابر هجمه‌ها دفاع کرده است چرا که او به نوعی خود را در برخی موضوعات وامدار هاشمی‌میداند؛ چه آن زمان که به عنوان وزیر در کابینه اوایل انقلاب قرار گرفت و چه روزهایی که وزیر کار بود و مورد هجمه قرار می‌گرفت و با تدابیر آیت‌ا... هاشمی پاسخ او در نشریات منعکس می‌شد. او یکبار اذعان داشت که اوج مخالفتش با آیت‌ا... هاشمی به سال ۷۲ باز می‌گردد که دلیل آن رویکردهای اقتصادی دولت بود اما او هیچگاه معتقد به فساد اقتصادی در دولت آقای هاشمی نبود و از همین رو است که امروز باز هم بر پاکدستی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام صحه می‌گذارد و در مصاحبه با برنامه تلویزیونی «دستخط» بر این موضوع تاکید کرد.
فساد تهدید نمی‌کند بلکه در حال خراب کردن است
نخستین سوالی که در گفت‌وگوی تلویزیونی احمد توکلی مطرح شد، با جمله‌ای که چندی پیش در مصاحبه‌ای گفته بود، شروع شد. او گفته بود:«با قاطعیت می‌گویم که کشور را نه کودتای نظامی سرنگون می‌کند و نه کودتای مخملی؛ فساد است که آن را تهدید می‌کند. اما اگر با فساد مبارزه نکنیم حتما جمهوری اسلامی را ساقط می‌سازد؛ فساد هر حکومتی را ساقط می‌کند و این مساله فقط مربوط به جمهوری اسلامی نیست» توکلی در توضیح این جمله از خود، گفت: فساد تهدید نمی‌کند بلکه در حال خراب کردن اوضاع است، تهدید مربوط به زمانی می‌شود که اتفاقی رخ نداده باشد، بله من این را عرض می‌کنم؛ من سال ۴۶ فعالیت سیاسی را شروع کردم و تاکنون که درخدمت شما هستم با این تجربه به آینده می‌نگرم و عقیده‌ام بر این است که تا چشم کار می‌کند و افق را می‌بیند، کشور را کودتا نمی‌اندازد و با ترکیب سیاسی اجتماعی که دارد، معلوم نیست که کودتا شود. تجاوز نظامی هم آن را برنمی اندازد، چون مردم ایران نشان داده‌اند وقتی پای بیگانه به میان می‌آید متحد می‌شوند. انقلاب مخملی هم نتیجه‌ای نمی‌دهد. اما اگر با فساد مبارزه نکنیم حتما کشور را با مشکل مواجه می‌کند؛ فساد هر حکومتی را ساقط می‌کند؛ هم در دین ما این مورد بیان شده است، همان طور که پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند حکومت با کفر می‌ماند اما با ظلم نمی‌ماند؛ هم اقتصاد سیاسی بیان می‌کند که چرا فساد همه چیز را از بین می‌برد؛ تولید را نابود می‌کند، سرمایه‌گذاری را به تاخیر می‌اندازد، هزینه سرمایه‌گذاری را بالا می‌برد، اشتغال کم و بیکاری زیاد می‌شود، اختلاف طبقاتی را شدت می‌دهد، باعث تغییر رفتار و اخلاق می‌شود، به هنجاری‌های اجتماعی آسیب وارد می‌کند و مثل یک موریانه در همه ارکان نظام اختلال ایجاد می‌کند.
فساد سیستمی
احمد توکلی در توضیح اینکه در چه مرحله‌ای از فساد به سر می‌بریم، گفت: در حال حاضر در مرحله فساد سیستمی هستیم و این هم تعریف دارد و تعریف آن، این است که در هر سیستمی راه‌هایی برای بقای سیستم پیش بینی شده است. وقتی که دستگاه‌های مسئول حفاظت سیستم، خود به درجاتی گرفتار فساد بشوند آغازی برای فساد سیستمی است. توکلی در پاسخ به این سوال که مسئولیت چنین شرایطی با چه کسی است، گفت: با همه. فقط این نکته را اضافه کنم که فساد سیستمی تعریف عمیق‌تری هم دارد که ما به درجاتی از آن هم گرفتار هستیم و آن این است که افراد فاسد در مجاری تصمیم‌گیری حضور پیدا می‌کنند درنتیجه تصمیماتی اتخاذ و روش‌هایی تعبیه می‌شود که به‌طور سیستماتیک کارکرد سیستم به توزیع نابرابر درآمد منجر می‌شود، یعنی شکاف را بیشتر می‌سازد و منابع را به سمت افراد فاسد سوق می‌دهد که ما از این جهت هم مبتلا هستیم.
قوانین فسادزا
احمد توکلی در پاسخ به این موضوع که در بحث فیش‌های حقوقی نجومی، این مساله مطرح شد که دریافتی بسیاری از مدیران، ریشه در قانون داشته است، گفت: ممکن است قانونی داشته باشیم که فسادزا باشد. یکی از کارهایی که ما در دیده‌بان شفافیت و عدالت انجام می‌دهیم این است که ساختار‌های فسادزا را شناسایی می‌کنیم و برای آنها جایگزین پیشنهاد می‌کنیم تا ساختار موردنظر طوری تعبیه نشود که کارکرد آن فساد را زیاد کند؛ یا روی قوانینی که فساد ایجاد می‌کنند یا عدم اجرای قوانینی که مولد فساد است، کار می‌کنیم؛ حقوق شهروندان را آموزش می‌دهیم، پرونده مفسدان بزرگ را پالایش می‌کنیم و به دستگاه قضائی ارائه می‌دهیم. قانون و ائین نامه می‌تواند فسادزا باشد. او افزود: وقتی که نظارتی نداشته باشیم و غفلت کنیم یا سیستم آلوده باشد و به کشف مطلب کمک نکند، این قوانین امکان بقای بیش‌تری می‌یابد، اما من اثبات کردم و جوابی هم دریافت نکرده‌ام که تمام دریافت‌هایی که تحت عنوان پرداخت‌های نجومی بیان شد، همه حرام، نامشروع و غیرقانونی است. من معتقد هستم که تمام اینها غیرقانونی بوده، بنابراین هم نامشروع می‌شود.
کوتاهی در املاک نجومی؟!
احمد توکلی در پاسخ به این پرسش که چرا در مواجهه با املاک نجومی، به قاعده بحث فیش‌های حقوقی نامتعارف، صریح عمل نکرده و آیا رابطه او با محمدباقر قالیباف، نقشی در این موضوع داشته است، گفت: خیر اثر نداشته است. من تنها کسی از دوستان آقای قالبیباف بودم که در این مورد اعلامیه دادم و بیان کردم که رسیدگی می‌کنم و از مردم هم تقاضا کردم که به ما اطلاعات بدهند. اکنون هم این تقاضا را دارم. این مساله، با مساله اول فرق دارد. مورد اول مسلم بود، من خود ۱۰ روز قبل اینکه اولین فیش بیمه رو شود، به مدیری اعتراض کردم.
پول در ازای رای!
احمد توکلی در بخش دیگری از صحبت‌های خود، در توضیح صحت این جمله که «وزرایی که وارد مجلس می‌شوند از ما رای می‌خواهند تا کار آنها پیش برود و وقتی این کار را می‌کنیم برخی از آنها از ما شماره حساب می‌گیرند» گفت: بله، فیلمی هم راجع به این مورد دارم که در آن نماینده‌ای برای اهالی روستایی صحبت می‌کند که وزرا با ما در مجلس کار دارند و از ما رای می‌خواهند، ما هم باید به آنها کمک کنیم و رای می‌دهیم، سپس آنها از ما شماره حساب می‌خواهند و به حساب ما پول واریز می‌کنند و می‌گوید من برای خود آن را صرف نمی‌کنم! برای هر زهرماری خرج کند این کار فساد است! او افزود: این موضوع برای دولت قبل بود. البته نه اینکه در دولت‌های قبل نبوده است! توکلی در تشریح علت ایجاد چنین فسادی گفت: متاسفانه بیشتر پس از جنگ در دولت سازندگی اتفاق افتاد و تعبیر‌ها و نگاه‌هایی پیش آمد که بنیان برخی از این حرکات گذاشته شد، اینکه نمایندگان را بخرند.
احترام به آیت‌ا... هاشمی
احمد توکلی درباره سخنانی که در باب عدالت طلبی آیت‌ا... هاشمی در نماز جمعه مطرح کرده بود، گفت: آقای هاشمی فردی ریشه‌دار است و من هنوز هم معتقد هستم باید احترام او حفظ شود. انتقاد یک مطلب است، توهین و تخریب و عدم رعایت جایگاه، مطلبی دیگر؛ من همیشه جزو منتقدان ایشان بوده‌ام اما گاهی وقتی دیده‌ام انتقادی غیرمنصفانه از ایشان شده است، دفاع کرده‌ام. آقای هاشمی زحمات بسیاری کشیدند. شکاف بین انتظارات و امکانات تعین کننده رضایت و عدم رضایت مردم نسبت به حکومت است، ایشان با وجود زحمات زیادی که در بازسازی کشور انجام داد با رفتار و گفتار خود این شکاف را افزایش داد و باعث ایجاد نارضایتی شد. البته بخشی از این به واقعیت مربوط نبود بلکه به تلقی مردم از واقعیت و انتظارات آنها ارتباط داشت.
وزارت رقبا در دولت احمدی‌نژاد
احمد توکلی در پاسخ به این سوال که آیا علی لاریجانی در گذر سال‌ها دچار تغییر و تحول فکری شده است، گفت: تفکر او به این زودی عوض نمی‌شود. بچه آخوند است و قم بزرگ شده است. فسلفه خوانده است و داماد آقای مطهری است و فرد بی‌رگ و ریشه‌ای نیست ولی رفتارش عوض شده است. او در ادامه به ماجرای پیشنهاد علی لاریجانی، محسن رضایی و محمدباقر قالیباف به محمود احمدی‌نژاد، برای وزارت در دولت نهم اشاره کرد و گفت: چند روزی بعد از انتخابات بود. من استراحت مطلق داشتم. با آقای احمدی‌نژاد تماس گرفتم که شما به عیادت من بیایید و ثواب ببرید. کاری با ایشان داشتم. گفتم آقای لاریجانی، آقای رضایی و آقای قالیباف هم هستند اما شما نیم ساعت زودتر بیایید، بزرگواری کردند و با آقای زریبافان تشریف آورند. مطرح کردم و گفتم این سه نفر را به کابینه ببرید اینها رقیب ایشان در انتخابات بودند.
گفتم این کار شما را از سه حوزه مهم خاطرجمع می‌کند. یک اینکه شما را یک سروگردن بالاتر خواهد برد. رقیب تو بودند و الان وزیر تو هستند. دوم اینکه در این انتخابات طرفداران شما به روی هم پنجه کشیدند و این دلخوری از بین می‌رود و همه متحد می‌شوند. رای شما ۵ میلیون بود و باقی یا رای اینها و یا رای نه هاشمی بود. رای طرفداران هاشمی هم پشت شما خواهد آمد و این کار بزرگوارانه است. آقای هاشمی هم نسبت به شما خوش‌بین خواهند شد. خارجی‌ها هم با یک دولت عاقل خود را طرف می‌بینند. ایشان گفتند اگر اینها می‌پذیرند من حرفی ندارم، من گفتم این با من چون قبلا زمینه ساخته بودم. ایشان قبول کردند. توافق کردیم. آقای احمدی‌نژاد کاغذ در آوردند و گفتند آقای لاریجانی چه وزراتخانه‌ای بروند و من خط دادم و گفتم وزارت خارجه برای ایشان خوب است.
آقای رضایی هم وزرات دفاع باشند و دیگری هم وزیر راه باشند چون کمتر سیاسی هستند. کار عمرانی عظیم دارد و آقای قالیباف از پس این کار بر می‌آمد. توکلی افزود: آقای احمدی‌نژاد گفتند شما چطور؟ من گفتم من در مجلس بیشتر به درد شما می‌خورم. واقعا هم به دردش می‌خوردم. قرار شد دو روز بعد نهایی کنیم که پیغام دادند ما ژنرال نمی‌خواهیم. دولت جدید دولت ژنرال‌ها است اما ژنرال ارشد اداره می‌کند.
