به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از اعتماد، آن هم در شرایطی که قیمت‌ها نسبت به سال گذشته افزایش قابل توجهی پیدا کرده است. آن هم در شرایطی که بنا بر اعلام مرکز آمار ایران، خانواده‌ها در سال‌های اخیر برای جبران کسری بودجه خود از هزینه آموزش فرزندان‌شان کم کرده‌اند به‌طوری‌که این سهم در سبد هزینه خانوارها در سال ۱۳۹۵ کمتر از ۲ درصد بوده است.
در چنین شرایطی، به نظر می‌رسد که تنگناهای اقتصادی و افزایش قیمت نوشت‌افزار و وسایل مورد نیاز دانش‌آموزان، بسیاری از خانواده‌های کارمندان و کارگران را با مشکلاتی مواجه کند. به‌خصوص آنکه بنا بر اعلام کمیته مزد شورای عالی‌کار مرداد امسال خانوارهای کارگری ۷۰ درصد درآمد خود را باید فقط برای مواد غذایی هزینه کنند.
با این همه به گفته موسی فرزانیان، رییس اتحادیه صنف فروشندگان نوشت‌افزار «۶۰ درصد نوشت‌افزار وارداتی است و فقط ۴۰ درصد از کالاهای موجود در این بخش تولید داخل است. با توجه به ثبت سفارش و وارداتی که از قبل برای تامین نیاز مردم در شهریور و مهر امسال صورت گرفته، خوشبختانه برای تامین کالاهای مورد نیاز امسال مشکلی وجود ندارد. اما با توجه به مسائل اخیر ارزی در کشور و روند طولانی ثبت سفارش و واردات مواد اولیه باید به فکر بود تا بعد از سپری شدن این ایام دچار مشکل نشویم. با توجه به افزایش قیمت مواد اولیه قیمت نوشت‌افزار نسبت به سال گذشته ۶۰ تا ۷۰ درصد افزایش یافته است. در شرایط فعلی به نظر می‌رسد، برای تامین نیازهای این بخش از جمله کاغذ باید تخصیص ارز بیشتری صورت گیرد.» وی همچنین «پتروشیمی»ها را یکی از عوامل اصلی گرانی نوشت‌افزار دانسته و گفته است: «مواد پتروشیمی مصرفی در تولید لوازم‌التحریر باید از طریق بورس تامین شود این در حالی است که این روزها تولید‌کنندگان ناچارند به دلیل کمبود عرضه مواد اولیه خود را از بازار آزاد و به ۲ برابر قیمت واقعی‌اش خریداری می‌کنند.»
در این شرایط دولت لوازم‌التحریر را در گروه سوم کالاها قرار داده که واردات آن تنها در مقابل صادرات امکان‌پذیر است. علاوه بر این واردات مداد را نیز ممنوع کرده است. اما به نظر می‌رسد نوسانات قیمت‌ها بیشتر از آن چیزی باشد که موسی فرزانیان اعلام کرده است. به طوری که فریدون رستمخانی، رییس اتحادیه فروشندگان نوشت‌افزار در زنجان و عباس ستاره‌ای، رییس اتحادیه فروشندگان نوشت‌افزار در همدان نیز به طور جداگانه از افزایش 200 درصدی قیمت لوازم‌التحریر خب رداده‌اند. ضمن آنکه رسانه‌های مشهد نیز به نقل از شهروندان از افزایش دو تا سه برابری قیمت نوشت‌افزار خبر داده‌اند.
مردم در بازار
همین گرانی‌ها باعث شده تا بازار لوازم‌التحریر شهریور ماه آشفته‌تر از گذشته شود. شاید برای همین باشد که بازارهای بوی مهر که هر ساله برای عرضه محصولات تحصیلی و لوازم‌التحریر برپا می‌شوند، امسال با مراجعه والدینی که دانش‌آموز دارند همراه بوده است.
«نگین - ر» مادر دو نوجوان دبستانی و دبیرستانی است که برای تهیه لوازم‌التحریر به یکی از بازارهای برپا شده آمده است. وی که همسرش حقوق‌بگیر است و کارمند یکی از ادارت دولتی، در مورد وضعیت بازار لوازم‌التحریر گفت: امسال قیمت‌ها به شکلی بی‌رویه افزایش داشته است. من چند روز قبل با 500 هزار تومان برای خرید به بازار رفتم ولی حتی نتوانستم، یک‌سوم از وسایل مورد نیاز دو فرزندم را تهیه کنم. وی ادامه می‌دهد: به همین دلیل امروز نیز با همان مقدار پول دوباره اینجا آمده‌ام تا بلکه بتوانم برای بچه‌هایم خرید کنم. گرچه قیمت‌های اینجا هم با مغازه‌ها و بازار تفاوت چندانی ندارد.
«اصغر - م» هم با وجودی‌که تنها یک پسر دارد که در مقطع پنجم دبستان، درس می‌خواند و با وجودی که شغلش آزاد است و مغازه‌دار، باز هم از آشفتگی بازار لوازم‌التحریر گلایه دارد و می‌نالد: واقعا نمی‌دانم چه بگویم! قیمت‌ها نجومی شده و تنوع محصولات به‌شدت کاهش پیدا کرده است. از سویی بسیاری از فروشندگان به خاطر گرانی‌های اخیر فقط اجناس قدیمی انباری‌های خود را برای فروش گذاشته‌اند که البته قیمت آنها به نرخ جدید محاسبه شده است.
وی به پایین آمدن سطح درآمد خانواده‌ها نیز به عنوان یکی دیگر از مشکلات خانواده‌هایی که دانش‌آموز دارند، اشاره می‌کند و می‌گوید: بازار خیلی خراب است. اکثر کسبه، درآمدهای‌شان 50 تا 70 درصد کاهش پیدا کرده و در عوض قیمت‌ها 2 تا 3 برابر شده است. در چنین شرایطی نه کارمندان می‌توانند از پس هزینه‌های تحصیل فرزندان‌شان برآیند و نه کسبه. الان خود من به زحمت موفق شدم «حداقل»ها را برای فرزندم تهیه کنم. ولی فکر می‌کنم خیلی‌ها نتوانند از عهده همین هم برآیند!
قیمت‌های شوک‌آور
قیمت‌ها متنوع است؛ از دفتر صد برگ 5 هزار تومانی تا دفتر صد برگ 20 هزار تومانی. از خودکار هزار تا هزار و پانصد تومانی تا خودکار 8 هزار تومانی. از پاک‌کن برقی! تا روان‌نویس 8 هزار تومانی تا روان‌نویس 5 میلیونی. کافی است که جیب‌تان پر پول باشد تا بتوانید بهترین برندهای لوازم‌التحریر را از فروشگاه‌های لوکس تجریش و جردن و.... بخرید. فروشگاه‌هایی که اتفاقا در برخی از موارد بسیار هم شلوغند! قیمت‌ها هم اینجا نجومی است. از کوله‌پشتی‌های 800 هزار تومانی گرفته تا مداد‌رنگی‌های 500-400 هزار تومانی و خودکارهای بسته‌ای 300-200 هزار تومانی. از دفترهای فانتزی 40-30هزار تومانی تا خط‌کش‌های 30 هزار تومانی. بابک یکی از مشتریان پروپاقرص یکی از این فروشگاه‌ها در تجریش است که به همراه دختر دبستانی‌اش برای خرید لوازم‌التحریر آمده است. وی با وجودی که تاجر فرش است و دستش به دهانش می‌رسد اما باز هم از شرایط موجود می‌نالد: واقعا قیمت‌ها بالا رفته است. من سال گذشته برای خرید لوازم‌التحریر دخترم، حدود 2 میلیون هزینه کردم، اما امسال تا اینجا چیزی حدود 7 میلیون پول داده‌ام...
ولی با این وجود به نظر می‌رسد شاید بتوان با هزینه‌هایی نه چندان زیاد هم، از پس خرید لوازم‌التحریر دانش‌آموزان برآمد. کما اینکه براساس اعلام یکی از موسسات خیریه، شهروندان می‌توانند با پرداخت فقط 40 هزار تومان هزینه تامین نوشت‌افزار یک دانش‌آموز را تقبل کنند. اما اینها حداقل‌هایی است که می‌توان برای یک دانش‌آموز «کم‌بضاعت» تامین کرد. ضمن اینکه این هزینه لوازم‌التحریر در کنار هزینه‌های مانتو و لباس فرم و کیف و کفش و شهریه مدارس دولتی و خصوصی، در نهایت والدین دانش‌آموزان را با ارقامی نجومی روبه‌رو می‌کند. ارقامی که باعث می‌شود تا یک کارگر بین 30 تا 60 درصد حقوق خود را برای خرید این حداقل‌های تحصیلی فرزندش هزینه کند. شاید به همین دلیل باشد که برخی از فعالان حقوق کودک نسبت به افزایش آمار کودکان بازمانده از تحصیل در سال‌های آینده هشدار می‌دهند، آماری که براساس اعلام وزارت آموزش و پرورش ۱۴۲ هزار کودک در مقطع ابتدایی است که در تمامی مقاطع به ۱۷۵ هزار تن می‌رسد! با این حال برخی از فعالان حقوق کودک شمار کودکان بازمانده از تحصیل را حتی بیشتر از آمار اعلام شده توسط دولت می‌دانند و مدعی‌اند که افزایش هزینه و اجبار خانواده‌ها برای کمک به مدرسه، تعداد کودکان بازمانده از تحصیل را افزایش خواهد داد.
محمد بیراوندی، عضو کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی با ابراز نگرانی از افزایش کودکان بازمانده از تحصیل گفته است: «مهاجرت به حاشیه شهرها یکی از دلایل افزایش آمار کودکان بازمانده از تحصیل است.»
بدین‌ترتیب به نظر می‌رسد پایین آمدن قدرت خرید والدین به همراه افزایش چندین برابری نرخ کالاهای مورد نیاز دانش‌آموزان، به چالشی جدی برای پدران و مادران آنها بدل شده باشد. به خصوص والدینی که بیش از یک فرزند دانش‌آموز در خانه دارند ! وضعیتی که هنوز اظهارنظرهایی قطعی و مستدل و کارشناسی شده در مورد تبعات آن نشده است ولی آنچه مسلم است اینکه ادامه این روند کاملا می‌تواند تحصیل دانش‌آموزان و کیفیت آموزش‌ها در مدارس ایران را تحت تاثیر قرار دهد.
