4/5 درصد بازدهی بورس در سه روز

تداوم رشد بورس اوراق بهادار تهران سبب شد تا روز گذشته شاخص کل با رشد 520 واحدی (معادل 73/0 درصد) مرز 71 هزار واحد را پشت سر بگذارد و در رقم 71 هزار و 471 واحد تثبیت شود. به این ترتیب، نه‌تنها بازدهی بورس از ابتدای سال تاکنون از 88 درصد فراتر رفت، بلکه تنها طی سه روز اخیر توانست 4.5 درصد سود به سهامداران اعطا کند. این رشد که در سایه آرامش سیاسی، رکود بازارهای موازی و همچنین انتظار برای گزارش‌های مطلوب 6 ماهه به‌خصوص در گروه‌هایی نظیر پتروشیمی رقم خورده است، نگرانی‌هایی را نیز در پی داشته است. به اعتقاد کارشناسان رشد دسته‌جمعی و یکپارچه نمادهای مختلف که پتانسیل‌های متفاوتی دارند می‌تواند قیمت برخی سهام را از ارزش ذاتی آنها دور کند و این امر به معنای آغاز حباب در بازار و فراتر از آن قدم گذاشتن بازار در مرحله‌ای است که اگر ریزش شاخص جایگزین روند فعلی گردد، سقوط‌های شدیدتری را رقم خواهد زد. حساسیت بالای بازار در کوتاه‌مدت حسین صالحی، مدیر عملیات کارگزاری آگاه در گفت‌وگو با دنیای‌اقتصاد به بررسی عوامل موثر در رشد چند ماهه اخیر بازار سرمایه پرداخت و گفت: بهبود شرایط کلان سیاسی در داخل و یکپارچه عمل کردن قوا بخصوص همکاری خوب مجلس و دولت از سوی دیگر و همچنین شرایط مساعد بین‌المللی و حرکت رو به کاهش تنش‌های سیاسی و کاهش تحریم‌ها در کنار تصمیمات منطقی اقتصادی از سوی دولت و حمایت از صنایع سبب افزایش انتظارات معامله گران از بهبود و ثبات شرایط شده که در کنار رشد سودآوری شرکت‌ها منجر به افزایش P/E بازار شده است. وی ادامه داد: همچنین انتظار برای گزارش‌های 6 ماهه و عملکرد مثبت شرکت‌ها طی دوره مذکور نیز تاثیر بسزایی در رشد اخیر داشته است که در کنار این موارد هجوم شدید نقدینگی ناشی از رکود بازار‌های موازی و تبلیغات انجام شده در این خصوص باعث تشدید این روند شده است. این کارشناس بازار سرمایه روند صعودی کنونی را با توجه به دورنمای مطلوب شرایط اقتصادی و سیاسی، ادامه دار دانست و گفت: با توجه به شرایط مساعد سیاسی و اقتصادی روند بازار و حرکت شاخص در میان مدت و بلندمدت صعودی خواهد بود، این در حالی است که در کوتاه‌مدت با توجه به رشد شدید شاخص ها بازار در مقطع اخیر به شدت به اخبار جدید حساس خواهد بود؛ برای مثال؛ اخباری نظیر افزایش قیمت حامل‌های انرژی، عدم نتیجه مذاکرات 1+5 با ایران در قیاس با پیش بینی‌های بازار، افزایش خوراک مجتمع‌های پتروشیمی و... می تواند ترمزی برای حرکت صعودی بازار باشد و به نظر می‌رسد پس از انتشار گزارش‌های شرکت‌ها بازار وارد روند خنثی شود. حبابی در کار نیست صالحی در ادامه اظهاراتش با توصیه به سرمایه گذاران افزود: توصیه می شود که سهامداران تازه کار به‌جای فعالیت مستقیم در صندوق‌های سرمایه‌گذاری وارد شوند و سهامداران با نگاه میان مدت و در نظر گرفتن تحلیل‌های بنیادی به انتخاب صنعت و سهم مناسب بپردازند. وی خاطر نشان کرد: به‌رغم اینکه به اعتقاد بنده P/E تحلیلی بازار همچنان زیر 5 است و نمی‌توان از کلمه حباب برای بازار استفاده کرد اما لزوما این گفته برای همه صنایع و همه شرکت‌ها صادق نیست و در کوتاه‌مدت پیگیری دقیق اخبار و گزارش‌های 6 ماهه بسیار حائز اهمیت است و در سوی دیگر به‌جای جهت‌دهی بازار و کنترل آن باید سعی در افزایش شفافیت بازار داشته باشیم. رشد شاخص ناشی از معاملات صوری نیست احسان حاجی از تحلیلگران تکنیکال بازار سرمایه، با اشاره به رشد 10 هزار واحدی شاخص از آخرین استراحت بازار در شهریورماه، گفت: در کشاکش اخبار سیاسی منفی در شهریور، شاخص بورس افتی معادل 4500 واحد را در ده روز کاری تجربه کرد؛ شرایطی که با پیشنهاد روسیه و توافق سیاسی غرب بر سر مساله سوریه بعد از دو هفته روند کاهشی در بازار به پایان رسید و شاخص خود را برای حرکت‌های بعدی آماده کرد و از آن دوره به بعد رشدی معادل 10 هزار واحد را تجربه کرد. وی در ادامه اظهاراتش نگرانی بسیاری از سرمایه گذاران را از شرایط کنونی ترس از ریزش و اصلاح «وحشتناک» شاخص دانست و گفت: با ورود شاخص کل بازار به محدوده 40 هزار کم‌کم فشارهای روانی و جملاتی نظیر «شاخص افزایش یافته، بازار حبابی است، بازار با ریسک مواجه است و...» در ذهن معامله گران شدت گرفته و به‌رغم شرایط جذاب بازار و رشد‌های قابل توجه و خیره‌کننده قیمت‌ها، ذهن معامله گران بازار را برای یک اصلاح کامل و استراحت طولانی آماده تر کرده است. حاجی خاطر نشان کرد: این ذهنیت کماکان با ورود به محدوده 70 هزار نیز سرمایه‌گذاران را همراهی می‌کند. وی در ادامه افزود: اما نکته‌ای که باید به آن توجه کنیم این است که طی این مدت همراه با رشد شاخص کل، رشد حجم معاملات و افزایش حجم و اندازه کل بازار را نیز شاهد بودیم که این موضوع در راستای تثبیت این مطلب است که به هیچ وجه رشد شاخص ناشی از معاملات صوری و دست به دست شدن صرف سهام نبوده است. این کارشناس بازار سرمایه در ادامه به عملکرد بازارهای موازی و رقیب در این مدت اشاره کرد و گفت: طی 6 ماه اول سال با افت قیمت دلار و سکه حجم بسیار زیادی از معاملات این بازار‌ها کاسته شده است، همچنین رکود قابل توجهی در بازار مسکن ایجاد شد، به‌طوری‌که بسیاری از سرمایه‌گذاران مسکن بعد از افزایش قیمت‌ها در پایان سال 91 سرمایه خود را از این بازار خارج کرده‌اند و بازار مسکن را روانه رکود جدید و احتمالا بلندمدت خود نموده‌اند. حاجی ادامه داد: بنابر این خروج نقدینگی بالا از بازار‌های موازی و ورود به بورس باعث افزایش حجم و اندازه بازار سهام و رشد شاخص کل شده است، اما به هر حال این هات مانی‌ها (Hot Money) بسیار منعطف، هوشمند و البته «ترسو» هستند. بنابراین بازار را تا حداکثر بازده احتمالی و مورد انتظار خود همراهی کرده و به محض استشمام بوی اصلاح به سرعت معرکه را ترک خواهند کرد؛ هرچند که این پول‌ها بخش کوچکی از حجم کل بازار را هم‌اکنون اشغال کرده‌اند ولی ترس و خروج آنان از بازار باعث تشدید روند اصلاح خواهد شد. بر اساس تصویر همراه از روند حرکت صعودی اخیر شاخص می‌بینیم که این رشد با وجود بیشترین میزان عددی (ده هزار واحد) در مقایسه با صعود‌های پی در پی گذشته از نظر درصد رشد جزو رشدهای متوسط شاخص دسته‌بندی می‌شود. اصلاحی کمتر از انتظار در راه است حاجی در ادامه به بررسی وضعیت شاخص از منظر تکنیکی پرداخت و گفت: با توجه به مطالب فوق و البته اصول مسلم بازار‌های مالی که سیکل‌های حرکتی هر بازاری را به‌صورت موج‌های بلند هم جهت روند و موج‌های کوتاه خلاف جهت روند معرفی می‌کند به صراحت احتمال اصلاح و افت در روند رشد شاخص کل بورس وجود خواهد داشت؛ اما این اصلاح قطعا از میزان مورد انتظار و توقع معامله‌گران کمتر بوده و شاید بتوان گفت که مقطعی است. وی ادامه داد: از منظر تکنیکال حرکت شاخص علاوه بر صعودی بودن، بازه‌های خنثی نیز تقریبا نداشته است، به‌شکلی که شاخص کل همواره در بالای ابر این اندیکاتور ایچیموکو قرار داشته و خط اصلی اندیکاتور نیز در بالای روند شاخص قرار داشته است. وی ادامه داد: همانگونه که بر روی نوسانگر میانگین متحرک همگرا -واگرا مشاهده می‌شود، روند حرکتی شاخص کل به شکلی بوده است که در هیچ کجای آن شاهد واگرایی نیستیم؛ بیشترین جایی که نوسانگر فشار فروش و عرضه‌ها را نشان می‌دهد. وی خاطرنشان کرد: حتی بعد از دستیابی شاخص به سقف 61 هزار و 300 واحد نیز به‌رغم صفر شدن حرکت نوسانگر، شاخص نزولی فراتر از کف کانال نداشته است. این تکنیکالیست تصریح کرد: در حال حاضر هیچ نشانه‌ای مبنی بر نزول شاخص وجود ندارد، افزون بر اینکه اندیکاتورها و نوسانگر‌ها همچنان قدرت روند را تایید می‌کنند. حاجی در ادامه به مسائل سیاسی و فضای پیش رو اشاره کرد و گفت: بدیهی است که در حال حاضر شرایط سیاسی حاکم بر فضای بازار سرمایه تاثیرگذارترین نقش را در رونق یا رکود آینده بازار خواهد داشت؛ در صورتی که فضای مذاکرات مثبت بوده و لغو احتمالی و تدریجی تحریم‌ها را در پیش داشته باشیم قطعا اصلاح مورد نظر به دور دست‌ها منتقل خواهد شد. وی در ادامه افزود: اما در صورت وجود فضای منفی در مذاکرات و وجود هر خبر منفی در سیاست خارجی، پتانسیل اصلاح شاخص تقویت می‌شود. که البته به عقیده نگارنده این اصلاح نمی‌تواند از ده درصد در شرایط نرمال و حتی در بدترین شرایط از بیست درصد فراتر رود.