بازگشت آرامش به بازار جهانی غذا

در این ماه میانگین شاخص قیمت پنج کالای اساسی 215.2 برآورد شد؛ این در حالی است که در ماه پیش از آن این شاخص 215.8 اعلام شده بود. در پنجمین ماه سال 2013میلادی قیمت شکر و لبنیات اندکی کاهش و قیمت ذرت قدری افزایش یافت. با این حساب کاهش قیمت شکر و لبنیات که روند رو به گرانی آنها در ماه‌های گذشته بازار کشورهای جهان از جمله ایران را تحت تاثیر قرار داده بود، همچنین کاهش هر چند اندک شاخص کل مواد غذایی فائو، آرامش را به بازار جهانی غذا بازگردانده است. البته قیمت‌ها همچنان بالا است و گرانی غذا زندگی بسیاری به‌ویژه مردم کشورهای فقیر را به خطر انداخته است. شاخص قیمت مواد غذایی فائو در ماه گذشته میلادی با وجود اندکی کاهش نسبت به ماه پیش از آن، همچنان 10 واحد یا 5 درصد نسبت به مدت زمان مشابه در سال گذشته بالاتر است. از سوی دیگر، نرخ‌های تازه نسبت به اوج گرانی‌ها یعنی فوریه (بهمن و اسفند) سال 2011 معادل 10درصد کمتر است. تحلیل سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد کاهش اندک شاخص قیمت مواد غذایی را مدیون کاهش قیمت لبنیات و شکر می‌داند. در ماه گذشته شاخص قیمت لبنیات با 9 واحد یا 3.5 درصد کاهش روی 249.8 ایستاد. در این میان، شاخص قیمت پودر شیر بیشترین کاهش یعنی 12.2 درصد را تجربه کرد و پس از آن نیز کره با 6.8 رشد منفی در رتبه دوم ارزانی‌ها قرار گرفت. به عقیده کارشناسان، بهبود شرایط تولید در کشورهای تولیدکننده شیر موجب کاهش قیمت این محصول شده است. این در حالی است که در این مدت قیمت روغن‌ها و گوشت ثابت ماند و بهای غلات اندکی افزایش یافت. در ماه مه شاخص قیمت غلات به 238.9 رسید که این نسبت به ماه پیش از آن 4 واحد یا 1.9 درصد و نسبت به ماه مه سال گذشته 17 واحد یا 7.8 درصد رشد نشان می‌دهد. به گفته کارشناسان گران شدن قیمت ذرت در این مدت به خاطر مشکلات تولید محصول و محدود کردن صادرات این دانه‌های غذایی از سوی آمریکا، یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان رخ داده است. این در حالی است که قیمت گندم و برنج از دیگر اعضای گروه غلات در این مدت ثابت مانده است. در یک ماه گذشته شاخص قیمت روغن‌ها بدون تغییر روی 199 باقی ماند. فائو کاهش 2.6 واحد یا یک درصدی را گزارش داده است. این کاهش قیمت مدیون بهبود شرایط تولید در برزیل یعنی بزرگ‌ترین تولیدکننده و صادرکننده شکر است. شاخص قیمت گوشت نیز در این مدت بدون تغییر روی 179.8 ایستاد. کاهش رشد تولید جهانی محصولات کشاورزی ثبات خوشبینانه شاخص قیمت مواد غذایی فائو در حالی است که بر اساس آخرین گزارش سازمان همکاری و توسعه اقتصادی فائو در ماه جاری میلادی تولید جهانی محصولات کشاورزی در ۱۰ سال آینده به طور متوسط سالانه 1.5 درصد رشد می‌کند. این در حالی است که تولید جهانی محصولات کشاورزی در ۱۰ سال گذشته (۲۰03-۲۰12) معادل 2.1 درصد رشد کرده است. بنا به این گزارش، محدودیت گسترش زمین‌های کشاورزی، افزایش هزینه‌های تولید، افزایش فشار منابع و افزایش فشارهای محیطی عوامل اصلی این کاهش تولید هستند. سازمان همکاری و توسعه اقتصادی فائو در سند چشم‌انداز دهه ۲۰۲۲-۲۰۱۳ میلادی، انتظار دارد قیمت محصولات کشاورزی و تولیدات دامی در میان مدت همچنان بالاتر از میانگین تاریخی آن باقی بماند. در این چشم انداز ۱۰ ساله، عامل پایین نیامدن قیمت محصولات کشاورزی در دهه آتی، آمیزه‌ای از مشکلات شامل رشد کمتر تولید از یکسو و افزایش تقاضا از سوی دیگر ذکر شده است. بر اساس این گزارش، کشاورزی از بخش خط مشی محور به سمت بخش بازار محور چرخیده است و این چرخش با توجه به رشد تقاضای محصولات غذایی در کشورهای در حال توسعه، پتانسیل گسترش تولید و مزیت نسبی این کشورها در بسیاری از بازارهای جهانی، به کشورهای یاد شده اهمیت فرصت‌های سرمایه‌گذاری و سودهای اقتصادی را گوشزد می‌کند. مبارزه با گرسنگی تا 2015 چندی پیش 38 کشور در جهان گردهم آمدند تا برای مبارزه با گرسنگی تا سال 2015 میلاد هدف‌گذاری کنند. این ادغام به دنبال کنفرانس سال گذشته سازمان ملل با موضوع «مبارزه با گرسنگی تا صفر» انجام شده است. به گفته گراسینو دوسیلوا، دبیرکل سازمان خواربار و کشاورزی با در پیش گرفتن سیاست‌های قوی‌تر و همکاری بیشتر کشورها می‌توان گرسنگی را با سرعت بالاتری کاهش داد. وی با این اوصاف از کشورها خواست تا با اجرای سیاست‌های سازمان ملل طرح‌های مبارزه با گرسنگی را ادامه دهند. بر اساس برآوردها در یک دهه گذشته گرسنگی در جهان کاهش یافته است، اما همچنان 870 میلیون انسان در جهان از تغذیه کافی برخوردار نیستند و میلیون‌ها انسان دیگر نیز از کمبود ویتامین و مواد معدنی آسیب می‌بینند. تامین غذای ایران به هر قیمتی رویترز در گزارشی از تلاش ایران برای تامین نیازهای غذایی مردم به هر قیمتی خبر داد و نوشت: ایران در دو هفته گذشته با وجود تحریم‌ها، ۶۰۰ هزار تن گندم از بازارهای جهانی خریداری کرده است. به گزارش «فارس»، با وجود تحریم‌ها و مشکلات پرداخت پول برای محصولات وارداتی ایران، از آنجایی که پیش‌بینی‌ها از میزان محصول برداشتی گندم ایران کاهش یافته است، این کشور با خرید بیش از نیم میلیون تن گندم برای پر کردن سیلوهای خود، دوباره به بازارهای بین‌المللی غلات بازگشته است. به گفته تاجران غلات، ایران در دو هفته گذشته، حدود 600 هزار تن گندم از منطقه دریای بالتیک و آلمان خریداری کرده است. یک تاجر اروپایی در این باره گفت: فکر می‌کنم به علت چشم‌انداز نامعلوم برداشت محصول در ایران، ما در ماه‌های آینده، شاهد خرید گندم بیشتر از سوی این کشور باشیم. به گفته تاجران غلات، محموله‌های گندم با 12.5 درصد پروتئین در ماه‌های جولای، آگوست و سپتامبر به ایران ارسال خواهد شد. در ادامه این گزارش آمده است: تحریم‌ها شامل مواد غذایی برای انسان و دام‌ها نمی‌شود، اما محدودیت‌های مالی، مانع دسترسی شرکت‌های ایرانی به سیستم بانکداری جهانی شده و پرداخت‌های واردات مواد غذایی را مشکل کرده است. بنا بر گفته تاجران، ایران احتمالا برای برخی از خریدها و انجام ترتیبات مالی از دلالان خارجی استفاده کرده است. یک منبع تجاری در این رابطه گفت: این اقدام ایران این پیام را می‌رساند که دولت این کشور به هر قیمتی نیازهای غذایی مردم خود را تامین می‌کند. یک منبع آگاه در این زمینه گفت: ایران برای پرداخت پول محموله‌های گندم خود از چند ارز استفاده می‌کند و برآورد می‌شود که 210 میلیون دلار پرداخت کرده باشد. بر اساس گزارش امروز دنیای اقتصاد، آلمان یکی از تامین‌کنندگان اصلی گندم ایران بوده و در فاصله ماه جولای 2012 (آغاز تحریم‌های اتحادیه اروپا) تا پایان ماه مارس 2013 حدود 1.087 میلیون تن گندم به ایران صادر کرده است.