اما مساله غیرنظامیانی که با وجود هشدارهای مقامات عراقی موفق به خروج از شهر نشدند، نگرانی‌های بسیاری ایجاد کرده است و در همین راستا، مسوول هماهنگ‌‌کننده کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل متحد در عراق گفته که این افراد در معرض شدیدترین صدمات قرار دارند. روسیه هم در مورد کشته شدن شمار زیادی از غیرنظامیان عراقی در بمباران‌های نیروهای ائتلافی تحت فرمان امریکا ابراز نگرانی کرده است.
موصل آزاد می‌شود
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تعادل ، نیروهای عراقی عملیات نهایی برای پاکسازی کامل شهر موصل را شنبه آغاز کردند و در همان روز اول موفق شدند به محله‌های «الشفا» و «الزنجیلی» راه یابند و در مناطق شمالی بخش تحت کنترل داعش پیشروی کنند. اگرچه درگیری‌ها در این مناطق تا یکشنبه و دومین روز از عملیات همچنان ادامه داشت، اما داعشی‌ها با 29 تلفات به محله «موصل قدیم» عقب‌نشینی کردند؛ موصل قدیم تنها منطقه‌یی است که هنوز تحت سلطه تروریست‌های داعش و از اهمیت استراتژیک برخوردار است و با توجه به بافت متراکم آن، احتمالا شدیدترین درگیری‌ها از آغاز عملیات آزادسازی موصل تاکنون را شاهد خواهد بود. موصل قدیم، بافت متراکم و قدیمی و تنها چند خیابان با قابلیت تردد خودرو دارد و شمار زیادی از غیرنظامیان هنوز در این منطقه نسبتا بزرگ ساکن هستند و تروریست‌های داعش آنها به عنوان سپر انسانی استفاده می‌کند و همین مساله پیش‌بینی زمان لازم برای آزادی این محله را بسیار دشوار کرده است. از سوی دیگر، داعشی‌ها با عقب‌نشینی تدریجی از بقیه محله‌های تحت سلطه خود در موصل اکنون در محله موصل قدیم محاصره شده‌اند و جنگ در این محله، جنگ برای بقا است و داعشی‌ها عملا چیزی برای از دست دادن ندارند که همین موضوع احتمال افزایش تلفات غیرنظامی را به‌شدت افزایش می‌دهد.
نیروهای عراقی آمار دقیقی از شمار داعشی‌هایی که به محله موصل قدیم عقب‌نشینی کرده‌اند، ندارند؛ اما تصور می‌شود بین 350 تا 400 داعشی در این محله پناه گرفته باشند. با این حال تجربه جنگ در موصل نشان داده است که این آمارها قابل اطمینان نیستند، چرا که درگیری در یکی از محله‌های غربی موصل که تصور می‌شد 180 تا 200 تروریست داعشی در آن حضور داشته باشند، تا پایان عملیات با تلفات بیش از هزار داعشی همراه بود. با این حال، ارتش عراق خوش‌بین است که بتواند در نیمه اول ماه ژوئن داعش را به کلی از موصل بیرون و آزادی کامل این شهر را به‌طور رسمی اعلام کند. نیروهای عراقی در تلاش هستند تا از سه طرف شمال، جنوب و غرب وارد محله موصل قدیم شوند و به گفته منابع نظامی، بالگردهای ارتش عراق، پهپادهای امریکا و جنگنده‌های عراقی و امریکایی حریم هوایی منطقه را ترک نمی‌کنند و کوچک‌ترین تحرکات تروریست‌های داعشی را زیرنظر دارند. در عین حال، نیروهای عراقی توانستند روز شنبه یکی از دو پل باقی مانده که در دست داعش و به «پل سوم» مشهور است را آزاد کنند و با این اوصاف تنها «پل پنجم» در کنترل داعش باقی مانده که در حملات هوایی ائتلاف تحت فرمان امریکا منهدم شده است. با توجه به تنگی کوچه‌های باریک محله قدیمی، مهم‌ترین سلاح در دست داعش امکان استفاده از حملات انتحاری و تک‌تیر‌اندازهاست و این مساله ارتش عراق را با مشکلات جدی مواجه کرده است، به ویژه اینکه به دلیل حضور شمار زیادی از افراد غیرنظامی در این منطقه امکان حملات هوایی برای مقابله با حملات داعش وجود ندارد.
وزارت دفاع امریکا اندکی پیش اعتراف کرد که تنها در یک حمله هوایی ارتش این کشور، بیش از 100 نفر از مردم ساکن موصل جان خود را از دست دادند. ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه روز یکشنبه در بیانیه‌یی در این باره نوشت: «مسکو با اعلام نگرانی شدید از موارد کشتار غیرنظامیان در عراق در بمباران‌های پیاپی هواپیماهای امریکایی و ائتلاف وابسته، ابعاد کشتارها را یک شوک می‌داند. واشنگتن به کشتار غیرنظامیان در بمباران منطقه مسکونی الجدیده که بیش از 100 کشته برجا گذاشت، خیلی دیر اعتراف کرد و این در حالی است که شمار کشته‌شدگان در این حمله در واقعیت دست‌کم 200 نفر بوده است. از سوی دیگر، یک گروه ناظر حقوق بشر در بریتانیا موسوم به «ایرورس» از قربانی‌شدن دست‌کم 3100 غیرنظامی عراقی در بمباران‌های نیروهای ائتلافی تحت فرمان امریکا خبر داده که حدودا 8 برابر آمارهای رسمی اعلام شده از سوی واشنگتن است.
تهدید جدی علیه غیرنظامی‌ها
محافل داخلی در عراق و ناظران بین‌المللی در خصوص این مساله که سرعت عملیات آزادسازی کامل موصل نباید به تلفات بیشتر غیرنظامی‌ها بینجامد، هم‌عقیده هستند. مسوول هماهنگ‌‌کننده کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل متحد در عراق در این باره گفت که در حالی که نبرد موصل وارد مراحل پایانی می‌شود، غیرنظامیان در معرض شدیدترین صدمات قرار گرفته‌اند. لیز گراندی در گفت‌وگو با «بی‌بی‌سی» افزود که نیروهای به‌طور مستقیم غیرنظامیان را تحت فشار قرار می‌دهند و این درحالی است که ساکنان موصل با مشکلات شدیدی همچون کمبود آب و برق از پیش تحت فشار بودند. این اظهارات درحالی منتشر شدند که تنها بخش اندکی از موصل و به گزارش «العربیه» تنها
5 درصد از این شهر هنوز تحت کنترل داعش است و نیروهای عراقی درگیر نبرد نهایی برای آزادسازی این شهر هستند. دولت عراق روز شنبه و پیش از شروع عملیات از ساکنان غرب موصل خواست که منطقه را ترک کنند، اما همزمان گزارش‌هایی منتشر شد که طبق آنها، نیروهای داعش افرادی که قصد فرار از منطقه را داشته باشند، می‌کشد. سازمان ملل و شرکای خدمات درمانی خط مقدم بیش از 12 هزار نفر را در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی تحت درمان قرار داده‌اند که به آنها شلیک شده بود و خیلی از آنها هم از پشت تیر خورده بودند.
گراندی در ادامه اقدام داعش را در استفاده از غیرنظامیان به عنوان سپر انسانی در مقابل حملات، محکوم کرد و گفت: «می‌دانیم که داعش خانواده‌هایی را که برای فرار تلاش می‌کنند، مستقیما هدف می‌گیرد؛ می‌دانیم که ذخایر مواد غذایی و دارو بسیار محدود است؛ می‌دانیم که مردم با کمبود شدید برق و آب مواجه هستند. همه شواهد حاکی از این حقیقت هستند که غیرنظامی‌های گرفتار شده در این محله‌ها در خطر مهلکی هستند.»
