فضای پر التهاب بازار بورس در خردادماه

همایون دارابی/دنیای اقتصاد: بورس اوراق بهادار تهران در حالی هفته جاری پا به خرداد ماه می‌گذارد که تحولات مهمی در پیش روی معامله‌گران قرار دارد. از دیدگاه کارشناسان خرداد ماه امسال به دلیل برخی از مسایل سیاسی و اقتصادی از اهمیت بالایی برای معامله‌گران برخوردار است که این امر سبب خواهد شد تا جو انتظاری بر بازار‌های گوناگون از جمله سهام تحمیل شود. از دیدگاه کارشناسان دو دور مذاکرات با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین و گروه 1+5 در بغداد که از نظر زمانی به هم نزدیک شده‌اند، در کنار ابلاغ لایحه بودجه به دولت و شروع احتمالی فاز دوم هدفمند کردن یارانه مهمترین مسایلی است که پیش روی معامله‌گران قرار دارد. برخلاف گذشته این تصمیم‌ها نه برای بازار سهام که برای بازارهای دیگر از جمله ارز، سکه و مسکن نیز از اهمیت بالایی برخوردار بوده و برای نخستین بار به صورتی گسترده شاهد آن هستیم که بازارها به صورت پیوسته واکنش نشان داده و می‌تواند نشانه‌ای از ایجاد پیوستگی میان بازارهای گوناگون باشد. در همین حال شدت نوسان در بازارها موجب شده است تا معامله‌گران به سوی جو احتیاطی کشیده شوند. براساس این دیدگاه معامله‌گران احتمالا تا زمان ابلاغ لایحه بودجه و شروع مرحله دوم هدفمند‌سازی یارانه‌ها و همچنین اعلام نتایج مذاکرات بغداد در انتظار تصمیم گیری عمده باقی خواهند ماند؛ امری که به معنای بازاری ضعیف در هفته آینده خواهد بود. افزون بر این، حساسیت بالای مسائل‌ آتی موجب شده است که هر گونه تحلیل و خبرهای اولیه در مورد سرنوشت تحولات آتی با واکنش بازارهای مختلف همراه شود. در آخرین روز هفته گذشته حضور دبیر شورای عالی امنیت ملی در همایش اقتصاد مقاومتی و هشدار مجدد به کشورهای غربی با احساسات بیشتری از سوی فعالان اقتصادی دنبال شد. در این همایش دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان به غربی‌ها هشدار داد که در اظهاراتشان دقت کرده و دچار اشتباه محاسباتی نشوند و تصریح کرد: زمان برای اعمال فشار به ملت ایران رو به پایان است. در صحنه اقتصادی نیز شرایط با ابهام مواجه است؛ در حالی که دولت مجوز اجرای مرحله دوم طرح هدفمندی یارانه‌ها را دریافت کرده است و می‌تواند به صورت مستقیم حامل‌های انرژی و آب بها را اندکی بیش از 20 درصد به صورت متوسط افزایش دهد، اما نگرانی از تبعات همزمانی این تصمیم با تحولات سیاسی خارجی نیز تردیدهایی را در مورد زمان اجرای این تصمیم ایجاد کرده است.

نگرانی‌های حوزه یورو تشدید می‌شود از سوی دیگر صحنه اقتصاد جهانی با مشکلات و نگرانی‌های جدی در حوزه یورو مواجه است. تغییرات سیاسی در فرانسه و یونان و انتخابات ایالتی آلمان موجب شده است تا نگرانی از وضعیت حوزه یورو به کاهش شدید نرخ برابری این ارز در مقابل دلار آمریکا منجر شده و این نرخ به 2656/1 افت کند. این امر به معنای افزایش شدید ارزش دلار و در نهایت کاهش بهای مواد خام و فلزات تعبیر شده است. در این شرایط آمار اقتصادی ایالات متحده و چین نیز موجب شده است تا بازارهای جهانی رمقی برای افزایش تقاضا از خود نشان ندهند. در این وضعیت بهای نفت که در چند هفته گذشته تحت تاثیر ذخیره‌سازی گسترده در سطح بالایی مانده بود رو به کاهش گذاشته است. بهای نفت وست تگزاس به 12/92 دلار در هر بشکه کاهش یافته است. بهای فلزات نیز با کاهش همراه شده‌اند که نامطلوب‌ترین کارنامه را در این میان بیلت در بورس فلزات لندن به ثبت رساند و بهای بیلت به سطح بی سابقه 431دلار در هر تن کاهش یافت. بهای مس نیز 7هزار و 708دلار، بهای آلومینیوم یک هزار و 987دلار و بهای روی و سرب به ترتیب یک هزار و 883دلار و یک هزار و 930دلار رقم خورده است. در همین حال در هفته گذشته بهای برخی از محصولات عرضه شده در بورس کالای کشورمان کاهش یافته است. در بورس کالا در بخش فلزات بهای بیلت آلومینیوم ایرالکو در رده 6061-12به 47هزار و 100 ریال، بیلت 6061-6 به 44هزار و 700ریال، تی بار نقدی 44هزار و 300ریال، سبد میلگرد 16تا 25ذوب‌آهن اصفهان 11هزار و 930ریال، سبد میلگرد و تیر‌آهن آلیاژ‌سازی 10هزار و 387 ریال، شمش بلوم فولاد خوزستان ده هزار ریال، تختال سی مبارکه 8هزار ریال و محصولات ملی مس، مس کاتد، مفتول و اسلب به ترتیب 134هزار و 970ریال، 138هزار و 896ریال و 138هزار و 580ریال رقم خورده است. در بخش محصولات شیمیایی و پتروشیمی نیز گوگرد پالایشگاه اصفهان 2هزار و 403ریال، گوگرد و وکیوم باتوم پالایشگاه تبریز به ترتیب 2هزار و 313ریال و 6هزار و 260ریال، محصولات پتروشیمی امیرکبیر پلی اتیلن سبک خطی 209، 24هزار و 269ریال، پلی اتیلن سبک 2420 معادل 24هزار و 46ریال، پلی اتیلن سنگین ایکس تری 28هزار و 881ریال، متانول زاگرس 4هزار و 433ریال، آمونیاک مایع پتروشیمی شیراز معادل 4هزار و 959 ریال، اوره 5هزار ریال، اوره صنعتی 5هزار و 224ریال و متانول 4هزار و 571ریال، متانول و اسید استیک فن آوران به ترتیب 4هزار و 433ریال و 6هزار و 275ریال، اوره پتروشیمی کرمانشاه 5هزار و 120ریال و محصولات پتروشیمی مارون پلی پروپیلن زد 305، 20هزار و 303ریال، پلی اتیلن سنگین ایکس فایو 20هزار و 380ریال و پلی اتیلن تزریقی ای 3معادل 16هزار و 914ریال رقم خورده است.

بازگشت عرضه‌های پرحاشیه به بورس در درون بازار سرمایه معامله‌گران شاهد آمادگی سازمان خصوصی‌سازی برای عرضه برخی از بلوک‌های سهام هستند. هر چند با توجه به انصراف هفته گذشته سازمان خصوصی‌سازی برای عرضه بلوک مدیریتی هما، احتمال به هم خوردن عرضه‌های بلوکی به ویژه در مورد بلوک‌های مدیریتی افزایش یافته است، اما با چشم پوشی از این ریسک سازمان خصوصی‌سازی یک روز بعد از عرضه 20درصدی شرکت پرحاشیه حمل‌ونقل خلیج فارس، 17خرداد اقدام به عرضه 5/2 هزار میلیارد تومانی 5/50 درصد فولاد خوزستان می‌کند تا مدیریت یکی از سه قطب تولید فولاد کشور به بخش خصوصی یا شبه دولتی واگذار شود. در صنعت فولاد، سازمان خصوصی‌سازی همچنین 15 درصد سهام شرکت فرابورسی ذوب‌آهن را در 7 خرداد (شامل یک میلیارد و 180 میلیون و 260 هزار و 900 سهم به قیمت روز قبل از عرضه در بازار دوم فرابورس به اضافه 20 درصد و به شرط آنکه از 150 تومان کمتر نباشد) عرضه خواهد کرد. ده روز پس از این عرضه، بلوک 20 درصدی شرکت حمل و نقل بین‌المللی خلیج فارس را در 16 خرداد ماه راهی میز فروش خواهد کرد. این بلوک شامل 69 میلیون و 800 هزار سهم به ارزش پایه بیش از 9 میلیارد تومان به صورت 30 درصد نقد و باقی اقساط 3 ساله واگذار خواهد شد. قیمت پایه هر سهم این بلوک 20 درصدی هم براساس قیمت روز عرضه به اضافه 25 درصد و به شرط آنکه از هزار و 361 ریال کمتر نباشد، تعیین شده و متقاضیان خرید این بلوک 20 درصدی برای حضور در میدان رقابت باید بیش از 284 میلیون تومان سپرده کنند. اما مهم‌ترین اتفاق را سازمان خصوصی‌سازی یک روز بعد از عرضه بلوک فوق یعنی در 17خرداد رقم می‌زند. روزی که اقدام به عرضه 5/2 هزار میلیارد تومانی 5/50 درصد سهام فولاد خوزستان خواهد کرد. این عرضه در حالی انجام می‌شود که هیات واگذاری آذر سال گذشته فروش این بلوک مدیریتی را تصویب کرده بود، اما به دلیل وثیقه بودن حدود 18 درصد سهام فولاد خوزستان توسط ایمیدرو، امکان فروش آن تاکنون مهیا نبود. ولی با پیگیری‌های سازمان خصوصی‌سازی و دستور وزیر صنعت، معدن و تجارت، این مانع برطرف شد تا زمینه فروش دوباره بلوکی این شرکت مشمول اصل 44 هم در 17 خرداد ماه فراهم شود. به این ترتیب مقرر شده یک میلیارد و 106 میلیون و 960 هزار سهم فولاد خوزستان در قالب بلوک 5/50 درصدی، به ارزش 5/2 هزار میلیارد تومان به فروش برسد. قیمت پایه این بلوک براساس قیمت تابلوی بورس در روز عرضه به اضافه 50 درصد به شرط آنکه از 22 هزار و 622 ریال کمتر نباشد تعیین شده است. در جریان این واگذاری که بعد از فروش بلوک 50 درصد به علاوه یک سهم مخابرات به ارزش 8/7 هزار میلیارد تومان، می‌تواند دومین معامله بزرگ شرکت‌های اصل 44 باشد، بند مهمی در شرایط واگذاری قید شده است. طبق این بند به استناد مصوبات هیات‌ وزیران، منابع حاصل از واگذاری فولاد خوزستان باید بابت رد دیون تخصیص یابد. لذا امکان تهاتر بدهی‌های خریدار بابت فروش اقساطی شرکت مزبور با مطالبات خریدار از دولت به غیر از موافقت دستگاه‌های طلبکار موضوع بند 33 قانون بودجه سال 90 با تهاتر بدهی‌های خریدار با مطالباتش از دستگاه یاد شده وجود نخواهد داشت. این بند منجر به آن شده است، تا سازمان تامین اجتماعی (این بلوک در قالب رد دیون به این سازمان واگذار شده است)، با برخی از پیشنهادها مواجه باشد، هر چند که به دلیل تغییر مدیریتی در تامین اجتماعی استراتژی این سازمان در برخورد با این شرکت مشخص نیست. اما در حال حاضر چند سناریو از جمله ورود تامین اجتماعی به رقابت و تملک مستقیم این واحد و یا توافق با یک خریدار و واگذاری بلوک به متقاضیان و دریافت بخشی از مبلغ این بلوک به صورت نقدی و سهام در بازار به گوش برسد. براساس گمانه‌زنی‌های اولیه شرکت‌های فولاد مبارکه، سرمایه‌گذاری امید، صندوق نفت، میدکو، کنسرسیومی از واحدهای خصوصی فولاد‌سازی و یک بانک دولتی احتمالا در میان خریداران خواهند بود هر چند که این اسامی تنها گمانه‌زنی اولیه بازار بوده و مشخص نیست، آیا این شرکت‌ها توان تامین نقدینگی یا قصدی برای خرید داشته باشند. در این میان فولاد خوزستان به عنوان یکی از پایه‌های اصلی صنعت نورد فولاد کشور به شمار می‌رود و تغییر استراتژی خریدار احتمالی از خام فروشی به تولید محصول نهایی می‌تواند تغییراتی عمیق را در صنعت فولاد کشور داشته باشد.

در بازار چه خبر بود؟ بورس اوراق بهادار تهران روز چهارشنبه شاهد تداوم جو ضعیف و البته بدون روندی بود که در آن شاخص کل 7/24واحد افت کرد. با این کارنامه هفته آخر اردیبهشت ماه با افت همراه شد که براساس آمار 3/219 واحد از شاخص کل و 893 واحد از شاخص بازده نقدی و قیمت کاسته شد. دیگر متغیرهای کلان بازار نیز با افت همراه شدند تا جایی که ارزش معاملات به 270میلیارد تومان رسید که 4/37 درصد افت را نشان داد. در همین حال شمار خریداران نیز 25هزار و 469نفر بودند که این شاخص نیز هفت دهم درصد افت کرد. در بازار روز چهارشنبه در گروه بانکی، پست بانک پس از شمول در ضوابط رفع گره‌های معاملاتی با تعادل مواجه شد. این امر در شرایطی رخ داد که به نظر می‌رسد با مصوبه نحوه برگزاری مجامع شرکت‌های در حال واگذاری، گره نحوه برگزاری مجمع این شرکت نیز در نهایت باز شود. در این گروه به‌رغم گذشت چندین هفته از مجمع انتخاب اعضای هیات مدیره بانک تجارت همچنان شایعات در مورد ترکیب هیات مدیره این بانک ادامه دارد. افزون بر این، سایت بانک مرکزی نیز همچنان ترکیب قبلی هیات مدیره این بانک را بدون مشخص کردن مدیرعامل گزارش کرده است. در روز پنج‌شنبه سهامداران شاهد برگزاری مجمع بانک پارسیان بودند که این مجمع با تقسیم 180ریال سود نقدی و اختصاص 200ریال برای افزایش سرمایه احتمالی این بانک موافقت کرد. در گروه واسطه‌گری، خروج گروه بهمن از سهام سرمایه‌گذاری ملی موجب شد، تا صف خرید این شرکت پابرجا باقی بماند. سرمایه‌گذاری ملی که از ارزش خالص دارایی‌های بالایی برخوردار است، روز چهارشنبه گزارش شفاف‌سازی را منتشر کرد که در آن خروج از شرکت خارج بورسی کاغذ‌سازی کهریزک به طور رسمی اعلام شده است. در گروه غذایی، شرکت قند پیرانشهر گزارش عملکرد 9 ماه منتهی به پایان تیرماه سال 91 خود را منتشر کرد. در این گزارش قند پیرانشهر موفق به پوشش 1227 ریال از سود 1930ریالی پیش‌بینی‌ شده است. به این ترتیب قپیرا در گزارش 9 ماهه توانست به ازای هر سهم 64 درصد سود خود را پوشش دهد. در گروه غذایی، قیمت شکر در بازارهای جهانی همچنان در حال کاهش است. خودرویی‌ها به کدام سو می‌روند؟ در گروه خودرویی، زامیاد با افت قیمت قابل ملاحظه‌ای پس از ارائه نخستین پیش‌بینی‌ سود سال 91 و ارائه‌ صورت مالی 12ماهه سال90 بازگشایی شد، این شرکت برای سال 91 مبلغ 175 ریال سود پیش‌بینی‌ کرده است. اما به‌رغم افزایش پیش بینی سود سال 91 نسبت به سال 90 نماد شرکت با کاهش 12 درصدی مواجه شد و قیمت هر سهم به 93 تومان کاهش یافت. در همین حال انتشار مصاحبه‌ای از مشاور انجمن خودروسازان ایران روی خروجی خبرگزاری‌ها قرار گرفت مبنی بر اینکه کارخانه زامیاد به دلیل عملکرد پلیس در توقف شماره‌گذاری وانت نیسان در آستانه تعطیلی است. داوود میرخانی رشتی اظهار کرد: با توجه به دپو شدن حدود 18 هزار دستگاه وانت نیسان تولیدی و عدم شماره‌گذاری آنها، زامیاد ظرف چند روز آینده تعطیل خواهد شد. او ادامه داد: در این شرایط دایره شماره‌گذاری پلیس در تازه‌ترین اظهارنظر اعلام کرده که 4000 دستگاه وانت نیسان تولیدی با ABS را با سند سال 1390 شماره‌گذاری خواهد کرد، در حالی که مشتری به هیچ وجه خودرویی که در ماه سوم سال 1391 به او تحویل می‌شود را با سند سال 1390 خریداری نمی‌کند، زیرا در این صورت دچار ضرر و زیان حدود 600 هزار تومانی می‌شود. مشاور انجمن خودروسازان ایران افزود: همچنین پلیس اعلام کرده است که حدود 14 هزار دستگاه وانت نیسان تولید شده بدون ABS را نیز با وجود مصوبه هیات دولت شماره‌گذاری نخواهد کرد. این در حالی است که مجوز شماره‌گذاری این محصولات اواخر سال گذشته از سوی هیات دولت صادر شده است. میرخانی با بیان اینکه نتیجه این اقدامات پلیس خاک خوردن 18 هزار دستگاه وانت نیسان در زامیاد، نارضایتی خریداران و محروم شدن ناوگان حمل و نقل باری کشور از این خودروها است، خاطرنشان کرد: در چنین شرایطی قطعه‌سازان طرف قرارداد زامیاد نیز دچار مشکلات نقدینگی شده و در مواردی تحویل قطعات با وقفه مواجه شده است. در همین راستا خبرگزاری فارس مصاحبه‌ای از قول مهدی غضنفری وزیر صنعت، معدن، تجارت منتشر کرده است؛ او در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه گفته می‌شود حجم تولید در کارخانه‌های ایران خودرو و سایپا به طرز محسوسی کاهش پیدا کرده است و تعداد زیادی از کارگران بیکار شده‌اند؟ گفت: تاکنون چنین گزارشی به دست من نرسیده است و ‌فکر می‌کنم که این مساله و این خبر درست نباشد. وی افزود: تولید به روال سابق همچنان در کل کشور در جریان است. وزیر صنعت، معدن، تجارت در پاسخ به این سوال که آیا تحریم‌ها می‌تواند عامل کاهش تولید در صنایع کشور شود؟ ادامه داد: ‌تحریم‌ها شاید بتواند در روابط تجاری تاثیر‌گذار باشد اما به طور حتم تولید داخلی مستقل از این مساله‌ مبر‌ا است. افزون بر این، دبیر انجمن خودروسازان ایران دلایل کاهش تولید خودرو در فروردین ‌ماه امسال را تشریح کرد. احمد نعمت‌بخش اظهار کرد: فروردین ‌ماه امسال برای نخستین‌بار در تاریخ صنعت خودرو کشور در دو دهه‌ اخیر شاهد کاهش شدید تولید محصولات بودیم. وی با بیان اینکه قرار گرفتن مجموعه‌ای از عوامل داخلی و خارجی کاهش تولید خودرو را به دنبال داشته است، خاطرنشان کرد: در حوزه ‌داخلی برخی مشکلات در زمینه‌ تامین قطعات موجب توقف مقطعی خطوط تولید برخی محصولات شد. دبیر انجمن خودروسازان ایران ادامه داد: به دلیل مشکلات مالی خودروسازان به‌ویژه نحوه عملکرد سیستم بانکی در این حوزه، پرداخت مطالبات قطعه‌سازان در سال گذشته به تعویق افتاد و از آن‌سو نیز قطعه‌سازان دچار مشکلات نقدینگی برای تامین مواد اولیه شدند. وی افزود: از سوی دیگر برخی مشکتولیدی با ABS را با سند سال 1390 شماره‌گذاری لات خارجی نیز موجب شد، ورود مواد اولیه مورد نیاز صنعت قطعه تحت‌ تاثیر قرار گرفته و هزینه‌های واردات مواد اولیه و زمان مورد نیاز آن با افزایش قابل توجهی همراه شود. وی افزود: بدیهی است که با توقف شماره‌گذاری و دپو ‌شدن تعداد بسیار زیادی از محصولات تولیدی در خطوط تولید خودروسازان، تولید وانت کشور در فروردین ‌ماه امسال با کاهش 69 درصدی همراه شود. آمار منتشره نشان دهنده آن است که تولید انواع خودرو در دو گروه ایران خودرو و سایپا در نخستین ماه سال جاری کاهش یافت. براساس آمار انجمن خودروسازان ایران، در فروردین ماه امسال تولید انواع خودرو در گروه ایران خودرو با کاهش 31 درصدی به 28 هزار و 148 دستگاه رسید. این در حالی است که تولید فروردین ماه پارسال این خودروساز 41 هزار و 96 دستگاه بود. همچنین آمار نشان می‌دهد تولید انواع خودرو در گروه سایپا با کاهش 1/30 درصدی به 28 هزار و 259 دستگاه رسید. این رقم در فروردین ماه سال گذشته بالغ بر 40 هزار و 436 دستگاه بود. به گزارش ایسنا، تولید انواع خودرو در ایران در نخستین ماه امسال با کاهش 6/32 درصدی به 57 هزار و 603 دستگاه رسید. این میزان تولید پایین‌ترین حجم تولید خودرو در کشور در ماه فروردین طی بیش از سه سال اخیر است. روز چهارشنبه، سرمایه‌گذاری بانک ملی آخرین تحولات رخ داده در این چند رشته‌ای را شفاف‌سازی کرد. در اطلاعیه «وبانک» آمده است: با توجه به میزان تقسیم سود 110 تومانی شازند در کنار پیش بینی تقسیم 80 درصدی سود «بترانس» در مجمع پیش رو همچنین احتمال برگزاری مجامع لاستیک سهند و توسعه صنایع بهشهر قبل از مجمع «وبانک» با احتساب اثرات مثبت شازند و اثرات منفی حاصل از عدم شناسایی سود در توسعه صنایع بهشهر و لاستیک سهند در نهایت شاهد افزایش 60 ریالی سود سال 90 خواهد بود. در مجموع بازار روز چهارشنبه بازار بی‌رمقی بود که در آن 3/32 میلیارد تومان سهام معامله شد که البته نزدیک به 3/9درصد این ارزش را معامله درون شرکتی 24میلیون سهم تولید مواد اولیه الیاف مصنوعی تشکیل داد. این بلوک در داخل شرکت پلی اکریل معامله شد. از 225نمادی که به روی تابلو رفتند 119نماد با کاهش قیمت و 102نماد با رشد ارزش معامله شدند.